درس خارج فقه آیت الله حسینی قزوینی (دام عزه) – سال بیست و یکم
(جلسه شصت و پنجم 15 11 1403)
موضوع: اعتقاد حضرت امیرالمومنین علیه السلام به خلافت انتصابی خود
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِه مُحَمَّد وَ عَجِّلْ فَرَجَهُم أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَبِهِ نَسْتَعين وَهُوَ خَيرُ نَاصِرٍ وَ مُعِينْ الْحَمْدُلِلَّه وَ الصَّلَاةِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ وَعلَیٰ آلِهِ آل الله لَا سِيَّمَا علَیٰ مَوْلانَا بَقِيَّةَ اللَّه وَ الّلعنُ الدّائمُ علَیٰ أَعْدائِهِمْ أعداءَ الله إلىٰ يَوم لِقَاءَ اللّه الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي هَدانا لِهذا وَ ما كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّه. وَ أُفَوِّضُ أَمْري إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصيرٌ بِالْعِباد حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيل نِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصير
...عرض شد بیش از صد و بیست روایت در منابع شیعه البته افزون بر حدیث دار و ... وجود دارد و مجموع این ها از صد و پنجاه روایت تجاوز می کند که واژه «خلیفه» در رابطه با حضرت امیر به کار رفته است. از این صد و پنجاه روایت، بیش از چهل روایت از زبان حضرت امیر است. این هایی که می گویند حضرت امیر خودش را خلیفه پیغمبر نمی دانست باید این روایات را جواب بدهند.
تعابیری که در روایت ها آمده است:
«أَنْتَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ حُجَّةُ اللَّهِ عَلَى أُمَّتِي بَعْدِي»
الأمالي (للصدوق)؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: ندارد. ناشر: كتابچى، ص360
«عَلِيٌّ أَخِي وَ وَزِيرِي وَ وَارِثِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي فِي أُمَّتِي وَ وَلِيُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ بَعْدِي»
كمال الدين و تمام النعمة؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: غفاری، علی اكبر، ناشر: اسلاميه، ج1، ص276
این ها را مفصل قبلاً بحث کردیم.
حدیث چهارم:
«يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أَهْلِي وَ أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي وَلِيُّكَ وَلِيِّي وَ وَلِيِّي وَلِيُّ اللَّهِ وَ عَدُوُّكَ عَدُوِّي وَ عَدُوِّي عَدُوُّ اللَّهِ يَا عَلِيُّ الْمُنْكِرُ لِوَلَايَتِكَ بَعْدِي كَالْمُنْكِرِ لِرِسَالَتِي فِي حَيَاتِي لِأَنَّكَ مِنِّي وَ أَنَا مِنْكَ ثُمَّ أَدْنَانِي فَأَسَرَّ إِلَيَّ أَلْفَ بَابٍ مِنَ الْعِلْمِ كُلُّ بَابٍ يَفْتَحُ أَلْفَ بَابٍ.»
الخصال؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: جامعه مدرسين، ج2، ص652
امالی، صفحه 95
«إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَنِي وَ إِيَّاكَ وَ اصْطَفَانِي وَ إِيَّاكَ وَ اخْتَارَنِي لِلنُّبُوَّةِ وَ اخْتَارَكَ لِلْإِمَامَةِ فَمَنْ أَنْكَرَ إِمَامَتَكَ فَقَدْ أَنْكَرَ نُبُوَّتِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ أَبُو وُلْدِي وَ زَوْجُ ابْنَتِي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْد مَوْتِي أَمْرُكَ أَمْرِي وَ نَهْيُكَ نَهْيِي أُقْسِمُ بِالَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ وَ جَعَلَنِي خَيْرَ الْبَرِيَّةِ إِنَّكَ لَحُجَّةُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَمِينُهُ عَلَى سِرِّهِ وَ خَلِيفَتُهُ عَلَى عِبَادِه»
الأمالي (للصدوق)؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: ندارد. ناشر: كتابچى، ص95
روایت بعدی:
«فَاخْتَارَ عَلِيّاً أَخِي وَ وَزِيرِي وَ وَارِثِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي فِي أُمَّتِي وَ وَلِيُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ بَعْدِي»
الغيبة( للنعماني)؛ نويسنده: ابن أبي زينب، محمد بن ابراهيم، محقق / مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: نشر صدوق، ص83
این ها خیلی صراحت دارد .چشم بندی نیست تا بگوییم مثلاً کلمه خلیفه ده تا معنا دارد. اگر ده تا معنای مختلف داشته باشد پس معنای «خَلِيفَتِي فِي أُمَّتِي» چیست؟ غیبت نعمانی، صفحه 83؛ عیون اخبار الرضا، جلد 2، صفحه 59
«يَا عَلِيُّ أَنْتَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي»
الأمالي (للصدوق)؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: ندارد. ناشر: كتابچى، ص368
در غیبت شیخ طوسی:
«أَنْتَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي مِنْ بَعْدِي»
الغيبة (للطوسي)/ كتاب الغيبة للحجة؛ نویسنده: طوسى، محمد بن الحسن، ناشر: دار المعارف الإسلامية، محقق/ مصحح: تهرانى، عباد الله و ناصح، على احمد، ص150
امالی شیخ صدوق، صفحه 36، حدیث 10
«وَ هُوَ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي مَنْ أَطَاعَهُ أَطَاعَنِي وَ مَنْ وَافَقَهُ وَافَقَنِي وَ مَنْ خَالَفَهُ خَالَفَنِي»
الأمالي (للصدوق)؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: ندارد. ناشر: كتابچى، ص36
آیا از این واضح تر می خواهیم داشته باشیم؟
در امالی شیخ صدوق، صفحه 657، حدیث 6
«يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ وَارِثِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي فِي أَهْلِي وَ أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَمَاتِي»
الأمالي (للصدوق)؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: ندارد. ناشر: كتابچى، ص657
در ارشاد القلوب دیلمی است پیامبراسلام امهات المؤمنین را در منزل ام سلمه جمع کرد و فرمود:
«اسْمَعْنَ مَا أَقُولُ لَكُنَّ»
حرفی که می زنم همه گوش کنید
«وَ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام فَقَالَ لَهُنَّ هَذَا أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَارِثِي وَ الْقَائِمُ فِيكُنَّ وَ فِي الْأُمَّةِ مِنْ بَعْدِي»
إرشاد القلوب إلى الصواب( للديلمي)؛ نويسنده: ديلمى، حسن بن محمد (تاريخ وفات مؤلف: 841 ق)، محقق / مصحح: ندارد، ناشر: الشريف الرضي مكان چاپ: قم: 1412 ق، ج1، ص75
حتی پیامبر صلی الله علیه و آله این مسئله را هم مدّ نظر دارند که این ها فردا به عنوان ام المؤمنین در جامعه یک آبرویی دارند حرف شان نسبت به دیگر صحابه یک سر و گردن بالاتر است. مخالفت شان هم نسبت به دیگران به همین شکل است. پیامبر می فرماید: «أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَارِثِي وَ الْقَائِمُ فِيكُنَّ وَ فِي الْأُمَّةِ مِنْ بَعْدِي»
تفسیر قمی:
«عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَخِي وَ وَزِيرِي وَ خَيْرَ أُمَّتِي- وَ نَصَبْتُهُ لَهُمْ عَلَماً فِي حَيَاتِي وَ دَعَوْتُهُمْ إِلَى طَاعَتِهِ- وَ جَعَلْتُهُ خَلِيفَتِي فِي أُمَّتِي- وَ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِي إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَة»
تفسير القمي؛ قمى، على بن ابراهيم، محقق/ مصحح: موسوى جزائرى، طيّب، ناشر: دار الكتاب، ج1، ص193
کلمه «وزیری» در خیلی از این روایت ها تکرار شده است کلمه وزیری واژه ای است که در قرآن در رابطه با حضرت هارون به کار رفته است «وَ خَلِيفَتِي وَ وَصِيِّي وَ إِمَامُ أُمَّتِي»
«عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَخِي وَ صَفِيِّي وَ وَزِيرِي وَ خَلِيفَتِي وَ وَصِيِّي وَ إِمَامُ أُمَّتِي وَ صَاحِبُ حَوْضِي وَ حَامِلُ لِوَائِي»
كمال الدين و تمام النعمة؛ ابن بابويه، محمد بن على (تاريخ وفات مؤلف: 381 ق)، محقق / مصحح: غفارى، على اكبر، ج2، ص ص669
نمی دانیم چه تعبیری را باید پیغمبر به کار ببرد تا این آقایان (شبهه پراکنان درون شیعه) متقاعد بشوند؟!
پرسش:
چرا روز غدیر این تعبیر را به کار نبردند؟
پاسخ:
خطبه غدیر غیر از حدیث غدیر است خطبه غدیر را بیاورید تا ببینیم در خطبه غدیر چند جا کلمه خلیفه به کار رفته است؟ خطبه غدیر؛ نه حدیث غدیر. پیغمبر اکرم بین نماز ظهر و عصر خطبه خواند بیش از سه ساعت خطبه ایشان طول کشید. چون در ماه اسفند فاصله بین ظهر و عصر حدود سه ساعت و چهل دقیقه است.
اگر حتی نیم ساعت هم سخنرانی کرده باشند، شما نیم ساعت بالای منبر بروید صحبت های شما را پیاده کنند چقدر می شود؟ فقط «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه» می شود؟ !
کتاب معجم کبیر طبرانی متوفای 360 اولین نفری است که خطبه غدیر را نقل کرده است. یک صفحه و نیم می شود. احتجاج طبرسی نزدیک به هفده، هجده صفحه خطبه غدیر نقل کرده است. خطبه غدیر را در این جا آوردم، در خطبه غدیر هر واژه و عبارتی که شما بگویید پیغمبر در خطبه غدیر به کار برده است. ولی این ها تمام تلاش شان این بود تا نگذارند حضرت امیر المؤمنین خلیفه بشود.
پرسش:
«من کنت مولاه» از «خلیفتي» رساتر است اگر حضرت رسول می فرمود علی مولاکم بله این اشکال وارد بود وقتی می فرماید «مَنْ کنتُ» یعنی هر کسی را من مولای او قرار دادم یعنی همان مولا بودنی که خود حضرت رسول دارد همان را حضرت امیر هم دارد.
پاسخ:
بله، می گویند کلمه مولی هفتاد تا معنا دارد مولی به معنای عبد، غلام، جار، همسایه و ... می گوید از کجا شما آوردید که به معنای سرپرست و حاکم است؟
پرسش:
در مورد حضرت رسول هم همین را می گویند.
پاسخ:
در مورد حضرت رسول کلمه مولی ندارد «اولیٰ» دارد اهل سنت هم آورده اند ابن تیمیه هم از این خیلی عصبانی است می گوید بخش اول حدیث غدیر ضعیف است.
«أَ لَسْتُ أَوْلَى بِكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُم»
آیه 6 سوره احزاب که بالاترین مقام برای پیغمبر در قرآن است.
پرسش:
خود حضرت این جا «مَنْ کنتُ مولاه» فرمود
پاسخ:
تنها عبارت «مَن کنتُ مولاه» نیست واژه هایی که اهل سنت در حدیث غدیر _ نه در خطبه غدیر_ نقل کردند، تنوّع دارد.
در همان جا؛ حدیث با عبارت های مختلف:
«أن رسول الله صلى الله عليه وسلم أخذ بيد علي فقال ألست أولى بالمؤمنين من أنفسهم من كنت وليه فعلي وليه رواه البزار ورجاله ثقات»
مجمع الزوائد ومنبع الفوائد؛ اسم المؤلف: علي بن أبي بكر الهيثمي الوفاة: 807، دار النشر: دار الريان للتراث/دار الكتاب العربي - القاهرة , بيروت – 1407، ج9، ص107
در مورد کلمه ولیّ نمی توانند بگویند صد تا معنا دارد بزّار با سند صحیح نقل می کند جلد 4، صفحه 41 مجمع الزوائد می گوید «رواه البزار و رجالُهُ ثقات»
«من كنت وليّه فعليّ وليه»
المصنف؛ اسم المؤلف: أبو بكر عبد الرزاق بن همام الصنعاني الوفاة: 211، دار النشر: المكتب الإسلامي - بيروت - 1403 ، الطبعة : الثانية، تحقيق: حبيب الرحمن الأعظمي، ج6، ص365
«من كنت وليّه فعلىّ وليّه»
فضائل الصحابة ، اسم المؤلف: أحمد بن حنبل أبو عبد الله الشيباني الوفاة: 241 ، دار النشر : مؤسسة الرسالة - بيروت - 1403 - 1983 ، الطبعة : الأولى ، تحقيق : د. وصي الله محمد عباس، ج 2، ص 563
«ثم أخذ بيد علي رضي الله عنه فقال من كنت أولى به من نفسه فعلي وليه»
مجمع الزوائد ومنبع الفوائد؛ اسم المؤلف: علي بن أبي بكر الهيثمي الوفاة: 807، دار النشر: دار الريان للتراث/دار الكتاب العربي - القاهرة , بيروت – 1407، ج9، ص164
«عن علي رضي الله عنه قال: إن النبي صلى الله عليه وسلم حضر الشجرة بخم، ثم خرج آخذا بيد علي رضي الله عنه قال: ' ألستم تشهدون أن الله تبارك وتعالى ربكم ؟ ' قالوا: بلى. قال صلى الله عليه وسلم: ' ألستم تشهدون أن الله ورسوله أولى بكم من أنفسكم وأن الله تعالى ورسوله أولياؤكم؟ ' .فقالوا: بلى. قال: ' فمن كان الله ورسوله مولاه فإن هذا مولاه، وقد تركت فيكم ما إن أخذتم به لن تضلوا كتاب الله تعالى، سببه بيدي، وسببه بأيديكم، وأهل بيتي. / ( هذا إسناد صحيح )، وحديث غدير خم قد أخرج النسائي»
المطالب العالية بزوائد المسانيد الثمانية؛ اسم المؤلف: أحمد بن علي بن حجر العسقلاني الوفاة: 852، دار النشر: دار العاصمة/ دار الغيث - السعودية - 1419هـ، الطبعة: الأولى، تحقيق: د. سعد بن ناصر بن عبد العزيز الشتري، ج16، ص142
«ثم أخذ بيد علي رضي الله عنه فقال من كنت مولاه فهذا وليه»
المستدرك على الصحيحين؛ اسم المؤلف: محمد بن عبدالله أبو عبدالله الحاكم النيسابوري الوفاة: 405 هـ، دار النشر: دار الكتب العلمية - بيروت - 1411هـ - 1990م، الطبعة: الأولى، تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا، ج3، ص1118
«إن الله مولاي وأنا ولي كل مؤمن ثم أخذ بيد علي فقال من كنت وليه فهذا وليه»
خصائص أمير المؤمنين علي بن أبي طالب؛ اسم المؤلف: أحمد بن شعيب النسائي أبو عبد الرحمن الوفاة: 303، دار النشر: مكتبة المعلا - الكويت - 1406، الطبعة: الأولى، تحقيق: أحمد ميرين البلوشي، ج1، ص96
عبارت های مختلفی آوردند، در صحیح مسلم وقتی خلیفه دوم می گوید ابوبکر خلیفه پیغمبر بود
«فلما تُوُفِّيَ رسول اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قال أبو بَكْرٍ أنا وَلِيُّ رسول اللَّهِ (صلى الله عليه وسلم)»
البته متأسفانه آن جا نشان نمی دهد جلد 5، صفحه 152 یا 153 البته از 151 شروع می شود این حدیث پنج، شش صفحه است خطاب به پنج، شش نفری که آن جا نشستند حضرت امیر المؤمنین، عباس عموی پیغمبر، سعد ابن ابی وقاص، عبد الرحمن ابن عوف، طلحه و زبیر می خواهد خلافت ابوبکر و خودش را از پیغمبر ثابت کند می گوید «فلما تُوُفِّيَ رسول اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قال أبو بَكْرٍ أنا وَلِيُّ رسول اللَّهِ (صلى الله عليه وسلم)» چرا نگفت «أنا خلیفةُ رسول الله، أنا الإمام بعد رسول الله»؟! چرا از واژه ولیّ استفاده کرد؟!
«ثُمَّ تُوُفِّيَ أبو بَكْرٍ وأنا وَلِيُّ رسول اللَّهِ وَوَلِيُّ أبي بَكْرٍ»
صحيح مسلم، اسم المؤلف: مسلم بن الحجاج أبو الحسين القشيري النيسابوري، دار النشر: دار إحياء التراث العربي - بيروت، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي؛ ج3، ص 1378، ح 1757 (نرم افزار الجامع الکبیر)
این تعبیری که اهل سنت هم آوردند «من كنت وليّه فعليّ وليّه» با عبارت های مختلفی آمده است. البدایة و النهایة، البانی در احادیث صحیحه:
«مَنْ كُنْتُ وَلِيَّهُ فَهَذَا وَلِيُّه»
عبارت های مختلفی که رسول اکرم در حدیث غدیر مطرح کرد _نه خطبه غدیر_! اولین کسی که این خطبه را دارد نقل می کند -فعلا شیعه را کار ندارم- طبرانی، متوفای 360، جلد 3، در یک چاپ صفحه 180 و در چاپ دیگر صفحه 200 این جا تعابیری که رسول اکرم به کار برد چه تعابیری است؟
«أَنِّي يُوشِكُ أَنْ أدعي فَأُجِيبَ وَإِنِّي مسؤول ( ( ( مسئول ) ) ) وَإِنَّكُمْ مسؤولون ( ( ( مسئولون ) ) ) فَمَاذَا أَنْتُمْ قَائِلُونَ قالوا نَشْهَدُ أَنَّكَ قد بَلَّغْتَ وجهدت ( ( ( وجاهدت ) ) ) وَنَصَحْتَ فَجَزَاكَ اللَّهُ خَيْرًا فقال أَلَيْسَ تَشْهَدُونَ ان لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَأَنَّ جَنَّتَهُ حَقٌّ وَنَارَهُ حَقٌّ وَأَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ وَأَنَّ الْبَعْثَ بَعْدَ الْمَوْتِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيْبَ فيها وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ من في الْقُبُورِ قالوا بَلَى نَشْهَدُ بِذَلِكَ قال اللَّهُمَّ أشهد ثُمَّ قال أَيُّهَا الناس إِنَّ اللَّهَ مَوْلايَ وأنا مولى الْمُؤْمِنِينَ وأنا أَوْلَى بِهِمْ من أَنْفُسِهِمْ فَمَنْ كنت مَوْلاهُ فَهَذَا مَوْلاهُ يَعْنِي عَلِيًّا اللَّهُمَّ وَالِ من وَالاهُ وَعَادِ من عَادَاهُ ثُمَّ قال يا أَيُّهَا الناس إني فَرَطُكُمْ وَإِنَّكُمْ وارِدُونَ عَلَيَّ الْحَوْضَ حَوْضٌ أَعْرَضُ ما بين بُصْرَى وَصَنْعَاءَ فيه عَدَدُ النُّجُومِ قد حان من فِضَّةٍ وَإِنِّي سَائِلُكُمْ حين تَرِدُونَ عَلَيَّ عَنِ الثَّقَلَيْنِ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِي فِيهِمَا الثَّقَلُ الأَكْبَرُ كِتَابُ اللَّهِ عز وجل سَبَبٌ طرفة بِيَدِ اللَّهِ وطرفة بِأَيْدِيكُمْ فَاسْتَمْسِكُوا بِهِ لا تَضِلُّوا وَلا تَبَدَّلُوا وَعِتْرَتِي أَهْلُ بَيْتِي فإنه نَبَّأَنِيَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ أَنَّهُمَا لَنْ يَنْقَضِيَا حتى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ»
المعجم الكبير؛ اسم المؤلف: سليمان بن أحمد بن أيوب أبو القاسم الطبراني الوفاة: 360، دار النشر: مكتبة الزهراء - الموصل - 1404 - 1983، الطبعة: الثانية، تحقيق: حمدي بن عبدالمجيد السلفي، ج3، ص180
آخرین لحظات عمرم را دارم سپری می کنم معمولاً شخصیت های بزرگ مهم ترین وصیت شان را آخرین لحظات عمرشان می کنند. تا نگویند مثلاً ده سال قبل از وفاتش وصیت کرد بعد وصیتنامه را تغییر داده! همان طور که ما وصیتنامه می نویسیم هر دفعه می خواهیم به مسافرت برویم احساس می کنیم فقط عزرائیل در مسافرت ها به سراغ ما می آید! دوباره فراموش می کنیم بعد از دو سال می خواهیم مسافرت برویم دوباره وصیتنامه را تجدید می کنیم!
در هر صورت ...
«وَإِنِّي مسؤول (مسئول) وَإِنَّكُمْ مسؤولون»، این تعبیر را پیغمبر هیچ جا به کار نبرده است، مردم هم من مسئول هستم و هم شما مسئول هستید «ولتسئلن المرسلین ومن ارسل الیهم» می فرماید: «أَ لَيْسَ تَشْهَدُونَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه» این چه پیامی دارد؟
آیا شهادت بر وحدانیت خدا نمی دهید؟ یک نفر بلند می شد می گفت یا رسول الله اگر به وحدانیت خدا شهادت نمی دادیم این همه شهید نداده بودیم این همه در جهادها شرکت نکرده بودیم این همه در رکاب تو در حجة الوداع با شما «لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لَا شَرِيكَ لَكَ لَبَّیْکَ» گفتیم، این چه معنایی دارد؟!
«و أنّ محمّدا عبده و رسوله» آیا شهادت نمی دهید که پیغمبر خدا هستم؟ یا رسول الله اگر این ها شهادت به نبوت تو نمی دادند پس در حجة الوداع چه کار می کردند؟! «وَ أَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ، وَ أَنَّ النَّارَ حَقٌ» اگر معتقد به قیامت نبودند در طول این 23 سال این همه تلاش از خانه آواره شدند هجرت و جهاد کردند شهید، مجروح و معلول شدن چه معنایی دارد؟!
رسول اکرم سه تا بحث اعتقادی اصیل اسلامی را مطرح می کند وحدانیت خدا، رسالت پیغمبر و بحث معاد؛ می خواهد پیام بدهد این حرفی که می خواهم بزنم در ردیف نماز، روزه و حج نیست. این حرفی که می زنم هم سنگ توحید، رسالت و معاد است این ها پیام دارد البته برای کسانی که عقل دارند. بلافاصله می فرماید:
«وَ أَنَا مَوْلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنَا أَوْلَى بِهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ؟ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ قُمْ يَا عَلِيُّ فَقُمْتُ فَقَالَ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاه»
این «اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاه » نص صریح بر عصمت حضرت امیر المؤمنین است چون اگر بنا باشد (نستجیر بالله) حضرت امیر المؤمنین معصوم نباشد و دستور خلاف شرع بدهد آیا ما موظف هستیم او را دوست داشته باشیم؟ قطعاً نه.
(وَمَنْ يعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا)
تنها وظيفه من ابلاغ از سوی خدا و رساندن رسالات اوست؛ و هر کس نافرمانی خدا و رسولش کند، آتش دوزخ از آن اوست و جاودانه در آن می مانند!
سوره جن (72): آیه 23
از آن طرف: «وَ إِنَّكُمْ وَارِدُونَ عَلَيَّ الْحَوْض» پیغمبر چرا حدیث حوض را مطرح می کند؟ غدیر است چه ربطی به حدیث حوض دارد؟! همه این ها پیام دارد حدیث حوض که بارها پیغمبر بالای منبر فرمود آی مردم در حوض وارد خواهید شد. «أَصْحَابِي أَصْحَابِي»
«عن شَقِيقٍ عن عبد اللَّهِ قال قال رسول اللَّهِ صلی الله عليه وسلم أنا فَرَطُكُمْ على الْحَوْضِ وَلَأُنَازِعَنَّ أَقْوَامًا ثُمَّ لَأُغْلَبَنَّ عليهم فَأَقُولُ يا رَبِّ أَصْحَابِي أَصْحَابِي فَيُقَالُ إِنَّكَ لَا تَدْرِي ما أَحْدَثُوا بَعْدَكَ»
صحيح مسلم؛ اسم المؤلف: مسلم بن الحجاج أبو الحسين القشيري النيسابوري الوفاة: 261، دار النشر: دار إحياء التراث العربي - بيروت، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، ج4، ص1796، ح2297
می گویم این ها را به طرف آتش جهنم می برند «وما شَأْنُهُمْ»
«عن أبي هُرَيْرَةَ عن النبي صلى الله عليه وسلم قال بَيْنَا أنا نائم إذا زُمْرَةٌ حتى إذا عَرَفْتُهُمْ خَرَجَ رَجُلٌ من بَيْنِي وَبَيْنِهِمْ فقال هَلُمَّ فقلت أَيْنَ قال إلى النَّارِ والله قلت وما شَأْنُهُمْ قال إِنَّهُمْ ارْتَدُّوا بَعْدَكَ على أَدْبَارِهِمْ القهقري ثُمَّ إذا زُمْرَةٌ حتى إذا عَرَفْتُهُمْ خَرَجَ رَجُلٌ من بَيْنِي وَبَيْنِهِمْ فقال هَلُمَّ قلت أَيْنَ قال إلى النَّارِ والله قلت ما شَأْنُهُمْ قال إِنَّهُمْ ارْتَدُّوا بَعْدَكَ على أَدْبَارِهِمْ القهقري فلا أُرَاهُ يَخْلُصُ منهم إلا مِثْلُ هَمَلِ النَّعَمِ»
الجامع الصحيح المختصر؛ اسم المؤلف: محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي الوفاة: 256، دار النشر: دار ابن كثير , اليمامة - بيروت - 1407 - 1987، الطبعة: الثالثة، تحقيق: د. مصطفى ديب البغا، ج5، ص2404، ح6215
چرا این اصحاب من را به آتش جهنم می برید؟ «إِنَّهُمُ ارْتَدُّوا بَعْدَكَ عَلَى أَدْبَارِهِمُ الْقَهْقَرَى فَلَا أَرَاهُ يَخْلُصُ مِنْهُمْ إِلَّا مِثْلُ هَمَلِ النَّعَم»، از اصحاب من جز تعداد اندکی از آتش جهنم خلاص نمی شوند این حدیث حوض است. قبلش وحدانیت، رسالت و معاد است. این وسط «اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ» و ... دوباره «فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِّي فِيهِمَا الثَّقَلُ الْأَكْبَر عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي أَنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض»، همین یک صفحه و نیمی که شما ملاحظه کنید در این یک صفحه و نیم ده تا مسئله پیام دار نبی مکرم فرمود قضیه خیلی واضح و روشن است.
کاری با آن عبارتی که شیخ صدوق در این خطبه را دارد نداریم البته روایت شیخ صدوق صد در صد صحیح است بخشی از عبارتی که احتجاج دارد در بعضی از رواتش بعضی از آقایان نقدی دارند ولی در مجموع معتبر است. شیخ صدوق (رضوان الله تعالی علیه) در خصال، جلد 1، صفحه 65 تقریباً می شود گفت هفتاد و پنج، هشتاد درصد عبارت های شیخ صدوق با عبارت های طبرانی یکی است. طبرانی متوفای 360 است شیخ صدوق متوفای 381 تقریباً در یک عصر بودند. خطبه غدیری که تقریباً به دست ما رسید در قرن چهارم، پنجم همین دو نفر هستند. بعد احتجاج در قرن ششم یک خطبه هفده، هجده صفحه ای مطرح می کند.
این را خدمت دوستان عرض خواهیم کرد در رابطه با غدیر نبی مکرم سنگ تمام گذاشته است عبارت هایی است که از اهل سنت نقل کردیم.
از این طرف خصال شیخ صدوق، جلد 2، صفحه 430
«وَ خَلِيفَتِي فِي الْأَهْلِ وَ الْمَالِ وَ الْمُسْلِمِينَ فِي كُلِّ غَيْبَةٍ»
الخصال؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: جامعه مدرسين، ج2، ص430
در اعلام الوریٰ طبرسی:
«فَأَنْتَ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَارِثِي وَ خَلِيفَتِي مِنْ بَعْدِي»
نام كتاب: إعلام الورى بأعلام الهدى( ط- القديمة)؛ نويسنده: طبرسى، فضل بن حسن (تاريخ وفات مؤلف: 548 ق)، محقق / مصحح: ندارد، ناشر: اسلاميه، تهران: 1390 ق، ص162
سلیم دارد:
«أَخِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي»
كتاب سليم بن قيس الهلالي؛ هلالى، سليم بن قيس، محقق / مصحح: انصارى زنجانى خوئينى، محمد، ناشر: الهادى، ج1، ص174
ارشاد شیخ مفید، جلد 1، صفحه 48
«أنْتَ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَزِيرِي وَ وَارِثِي وَ خَلِيفَتِي مِنْ بَعْدِي»
الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد؛ نویسنده مفيد محمد بن محمد (وفات: 413)، محقق/ مصحح: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ناشر : دار المفيد للطباعة والنشر والتوزيع - بيروت – لبنان، ج1، ص48
در کفایة الأثر خزاز، صفحه 144
«وَ أَنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ خَلِيفَتِي وَ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِهِ حُجَجِي أَدْخَلْتُهُ جَنَّتِي بِرَحْمَتِي»
كفاية الأثر في النصّ على الأئمة الإثني عشر؛ خزاز رازى، على بن محمد، محقق/ مصحح: حسينى كوهكمرى، عبد اللطيف، ناشر: بيدار، ص 144
حدیث جبرئیل از خداوند تبارک و تعالی
امالی شیخ صدوق، صفحه 333، حدیث 13
«يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَ أَنَا أَخُوكَ أَنَا الْمُصْطَفَى لِلنُّبُوَّةِ وَ أَنْتَ الْمُجْتَبَى لِلْإِمَامَةِ وَ أَنَا صَاحِبُ التَّنْزِيلِ وَ أَنْتَ صَاحِبُ التَّأْوِيلِ وَ أَنَا وَ أَنْتَ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ وَزِيرِي وَ وَارِثِي»
الأمالي (للصدوق)؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: ندارد. ناشر: كتابچى، ص333
در روایت غیبت نعمانی هست:
«إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي أَنْ أَنْصِبَ لَكُمْ إِمَاماً يَكُونُ وَصِيِّي فِيكُمْ وَ خَلِيفَتِي فِي أَهْلِ بَيْتِي وَ فِي أُمَّتِي مِنْ بَعْدِي»
الغيبة( للنعماني)؛ ابن أبي زينب، محمد بن ابراهيم، محقق- مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: نشر صدوق، ص71
روایت دیگر خصال شیخ صدوق، جلد 2، صفحه 652
«يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أَهْلِي وَ أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي»
الخصال؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: جامعه مدرسين، ج2، ص652
در امالی شیخ طوسی، صفحه 343، حدیث 705 حدیث معراج است
«لَمَّا أُسْرِيَ بِي إِلَى السَّمَاءِ، قَدِ اخْتَرْتُ لَكَ عَلِيّاً، فَاتَّخِذْهُ لِنَفْسِكَ خَلِيفَةً وَ وَصِيّا»
الأمالي (للطوسي)؛ نویسنده: طوسى، محمد بن الحسن، ناشر: دار الثقافة، مصحح: ندارد، ص343
در کتاب کافی، جلد 8، صفحه 26، حدیث 4
«اللَّهَ تَبَارَكَ اسْمُهُ امْتَحَنَ بِي عِبَادَهُ وَ قَتَلَ بِيَدِي أَضْدَادَهُ وَ أَفْنَى بِسَيْفِي جُحَّادَهُ وَ جَعَلَنِي زُلْفَةً لِلْمُؤْمِنِينَ وَ حِيَاضَ مَوْتٍ عَلَى الْجَبَّارِينَ وَ سَيْفَهُ عَلَى الْمُجْرِمِينَ وَ شَدَّ بِي أَزْرَ رَسُولِهِ وَ أَكْرَمَنِي بِنَصْرِهِ وَ شَرَّفَنِي بِعِلْمِهِ وَ حَبَانِي بِأَحْكَامِهِ وَ اخْتَصَّنِي بِوَصِيَّتِهِ وَ اصْطَفَانِي بِخِلَافَتِهِ فِي أُمَّتِه»
الكافي ( ط- الإسلامية)؛ نويسنده: كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق؛ محقق / مصحح: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد؛ ناشر: دار الكتب الإسلامية، تهران: 1407 ق، ج8، ص 26، ح4
این واژه ها، واژه های معناداری است که به این سادگی نمی شود این ها را کنار زد امالی شیخ صدوق، صفحه 203
«إِنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام خَلِيفَةُ اللَّهِ وَ خَلِيفَتِي وَ حُجَّةُ اللَّهِ وَ حُجَّتِي»
الأمالي (للصدوق)؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: ندارد. ناشر: كتابچى، ص203
در کمال الدین، جلد 1، صفحه 260، حدیث 6 روایت خیلی زیبایی است
«مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَتَمَسَّكَ بِدِينِي وَ يَرْكَبَ سَفِينَةَ النَّجَاةِ بَعْدِي فَلْيَقْتَدِ بِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ»
هر کس می خواهد تمسک به دین من داشته باشد و به کشتی نجات بعد از من سوار شود به حضرت علی اقتداء کند.
«وَ لْيُعَادِ عَدُوَّهُ وَ لْيُوَالِ وَلِيَّهُ»
دشمنان حضرت علی را دشمن، دوستان حضرت علی را دوست بدارد
«فَإِنَّهُ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ وَفَاتِي وَ هُوَ إِمَامُ كُلِّ مُسْلِمٍ وَ أَمِيرُ كُلِّ مُؤْمِنٍ بَعْدِي قَوْلُهُ قَوْلِي وَ أَمْرُهُ أَمْرِي وَ نَهْيُهُ نَهْيِي وَ تَابِعُهُ تَابِعِي وَ نَاصِرُهُ نَاصِرِي وَ خَاذِلُهُ خَاذِلِي ثُمَّ قَالَ علیه السلام مَنْ فَارَقَ عَلِيّاً بَعْدِي لَمْ يَرَنِي وَ لَمْ أَرَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»
...هر کسی با حضرت علی مخالفت کند نه او در قیامت من را می بیند نه من او را می بینم حتی به حوض هم نمی آید.
«وَ مَنْ خَالَفَ عَلِيّاً حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَ جَعَلَ مَأْوَاهُ النَّارَ»
كمال الدين و تمام النعمة؛ ابن بابويه، محمد بن على (تاريخ وفات مؤلف: 381 ق)، محقق / مصحح: غفارى، على اكبر، ج1، ص 260، ح6
این ها روایت هایی است که ما نرفتیم از تِه چاه بیرون بیاوریم! بلکه در همین کتاب ها آمده است که در دسترس همه است. ما جمع آوری کرده ایم. آقایانی که می گویند حضرت امیر المؤمنین خودش را خلیفه نمی دانست و خلافت حضرت امیر المؤمنین محرز نیست و ... آیا این ها را ندیدند؟! اکثر کتاب هایی که ما آوردیم کتاب هایی است که در دسترس عموم مردم است.
امالی شیخ صدوق، امالی شیخ طوسی، غیبت نعمانی، غیبت شیخ طوسی، کمال الدین، کافی و ارشاد شیخ مفید همه در دسترس عموم مردم است. این ها کتاب های معتبر شیعه است. آیا این ها حاضر نشدند دو تا از این کتاب ها را از اول تا آخر مطالعه کنند؟!
حداقل کمال الدین شیخ صدوق، کفایة الاثر خزاز، یا بصائر الدرجات را از اول تا آخر ورق بزنند ببینند همچنین تعبیری آمده یا نیامده است؟ یعنی چه بگوییم حضرت علی خودش را خلیفه نمی دانست معتقد به خلافت انتخابی بود؟!
شما نزدیک صد و پنجاه روایت را کنار گذاشتید یک خطبه ای در نهج البلاغه پیدا کردید آن را بیان می کنید. یکی از مصیبت های ما این است در میان مردم منتشر کردیم دو کتاب (صد در صد) صحیح داریم یکی صحیفه سجادیه و نهج البلاغه! نهج البلاغه مرحوم سید رضی (رضوان الله تعالی علیه) بعد از پانصد، ششصد سال جمع کرد و علاوه براین هدف سید این بود که عبارت هایی که دارای فصاحت و بلاغت است را جمع کند. آقایانی که مصادر نهج البلاغه را آوردند بخشی از خطبه های نهج البلاغه ضعیف است از مصادر اهل سنت گرفته شده است.
«دَعُونِي وَ الْتَمِسُوا غَيْرِي»
نهج البلاغة (للصبحي صالح)؛ نویسنده: شريف الرضى، محمد بن حسين، ناشر: هجرت، محقق/ مصحح: فیض الاسلام، ص136، ( 92 و من كلام له ع لما أراده الناس على البيعة بعد قتل عثمان رضي الله عنه)
خطبه 91 نهج البلاغه را دست به دست می چرخانند نقل مجلس شان شده است. مصادری که برای آن نقل شده یک سند صحیح ندارد نه در شیعه و نه در اهل سنت و علاوه براین با بیش از سی تا خطبه نهج البلاغه منافات دارد. احادیثی که در رابطه با احادیث متضاد و ... داریم اگر دو روایت مخالف رسید چه کار کنید؟
«خُذْ بِمَا اشْتَهَرَ بَيْنَ أَصْحَابِكَ وَ دَعِ الشَّاذَّ النَّادِر»
عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية؛ نويسنده: ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين (تاريخ وفات مؤلف: زنده در 901 ق) ، محقق / مصحح: عراقى، مجتبى، ناشر: دار سيد الشهداء للنشر، قم: 1405ق، ج4، ص133
برفرض پنج روایت دارد که حضرت امیر المؤمنین می فرماید من خلیفه نیستم از این طرف نزدیک به صد و پنجاه روایت داریم که می فرماید من خلیفه هستم. «خُذْ بِمَا اشْتَهَرَ بَيْنَ أَصْحَابِكَ» هم اگر ملاک باشد کاملاً واضح و روشن است!
و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته
