05/07/1403

موضوع: عُجب و خودپسندی، مانع پیشرفت و کمال انسان!

برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی

فهرست مطالب این برنامه:

سعی کنید حداقل هفته ای یکبار به زیارت این بانو بروید!

موبایل خود را تنظیم کنید برای گفتن «یا صاحب الزمان اغثنی»!!

آیا ما هم اینچنین هستیم!؟

هدیه ای بسیار زیبا و کاربردی از استاد حسینی قزوینی!

عُجب و خودپسندی، مانع پیشرفت و کمال انسان!

خداوند کریم، منتظر یک دل شکسته!

این دو زمان، بهترین زمان مناجات با پروردگار عالمیان

با این چهار جمله، منتظر فرج بزرگی در زندگی باشید!

تماس بینندگان برنامه

مجری:

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم‏، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ الْحَمْدلِلَّهِ رَبِّ العالَمين‏ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ

عرض سلام، ادب و احترام دارم خدمت همه شما بینندگان عزیز و ارجمند شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف).

به رسم شبهای جمعه، برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی را از شهر «مقدس قم» تقدیم نگاه شما بینندگان عزیز و ارجمند می کنیم. شهری که مثل فردایی به یُمن ورود حضرت معصومه (سلام الله علیها) این شهر مزین شد و مردمان این دیار را مشرف کرد.

الحمدلله در چنین شبی این برنامه را تقدیم نگاه شما بینندگان عزیز و ارجمند می کنیم. ان شاءالله که بتوانیم برنامه ای را تقدیم نگاه شما بینندگان عزیز بکنیم که در خور شأن شما عزیزان باشد و مرضی رضای حضرت آقا ولی عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف) باشد.

در این برنامه در محضر حضرت استاد «آیت الله حسینی قزوینی» هستیم ان شاءالله امشب هم بتوانیم نهایت بهره و استفاده را از محضرشان ببریم سلام عرض می کنم حضرت استاد در خدمتتان هستیم.

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

سلام علیکم ورحمة الله وبرکاته.

السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اللَّهِ فِي أَرْضِه،‏ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مِيثَاقَ اللَّهِ الَّذِي أَخَذَهُ وَ وَكَّدَهُ- السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا وَعْدَ اللَّهِ الَّذِي ضَمِنَه‏، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَاحِبَ الْمَرْأَى وَ الْمَسْمَع‏ فَمَا شَيْ‏ءٌ مِنَّا إِلَّا وَ أَنْتُمْ لَهُ السَّبَبُ وَ إِلَيْهِ السَّبِيل السَّلَامُ عَلَيْكَ یَا مَنْ بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء

طبق برنامه همیشگی مان یادی از صدیقه طاهره فاطمه زهرا (سلام الله علیها) داشته باشیم باشد که مورد توجه آن حضرت و نگاه بزرگوارانه آن حضرت باشد.

مادر سلام با غم حیدر چه می کنی * با گریه های هجر پیمبر چه می کنی

بی بی سلام راهی بستر شدی چرا * مادر سلام این همه لاغر شدی چرا

چیزی نمانده است دیگر از وجود تو * رنگی نمانده است به روی کبود تو

پهلو شکشته درد تو را آب کرده است * خیلی تو را شکسته و بی خواب کرده است

مادر سلام با غم زینب چه می کنی * با قصه سه تا کفن امشب چه می کنی!

وَسَيعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَي مُنْقَلَبٍ ينْقَلِبُونَ

مجری:

خیلی ممنون و متشکر، توفیقی است لحظات شروع برنامه، دلها را بسپاریم به آن ساحت مقدسه که اگر دلی به او سپرده شد مطمئن باشد دنیا و آخرتش تضمین است ان شاءالله به دست حضرت زهرای مرضیه نامه اعمالش امضاء می شود.

حضرت استاد در سالروز ورود حضرت معصومه (سلام الله علیها) به قم هستیم. چند کلامی نسبت به این رویداد از کلام مبارک حضرتعالی بشنوند.

سعی کنید حداقل هفته ای یکبار به زیارت این بانو بروید!

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم‏، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَبِهِ نَسْتَعين وَهُوَ خَيرُ نَاصِرٍ وَ مُعِينْ الْحَمْدُلِلَّه ‏وَ الصَّلَاةِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ وَعلَیٰ آلِهِ آل الله لَا سِيَّمَا علَیٰ مَوْلانَا بَقِيَّةَ اللَّه‏ وَ الّلعنُ الدّائمُ‏ علَیٰ أَعْدائِهِمْ أعداءَ الله إلىٰ يَوم لِقَاءَ اللّه

وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ، حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ، نِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ

ورود حضرت معصومه (سلام الله علیها) به «قم» یکی از عنایات بزرگ خدای عالم و الطاف خفیه الهی است. با حضور حضرت معصومه در «قم» باعث شد تمام قلوب شیعیان متوجه شهر مذهبی «قم» بشود، رحمت و برکات الهی شامل حال مردم «قم» شود.

فاطمه معصومه شاید سی و چند سال قبل از آن که به دنیا بیاید امام صادق (سلام الله علیه) فرمود دختری از من در «قم»‌ دفن می شود که به برکت آن شیعیان ما همگی وارد بهشت می شوند.

امیدواریم که ان شاءالله خدای عالم به ما توفیق بدهد قدر شناس این نعمت بزرگ الهی در «قم» باشیم. تلاش کنیم اگر بتوانیم هر روز نشد در هر هفته یک بار تشرف به حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) داشته باشیم.

یکی از اساتید بزرگواری که ما هم افتخار داشتیم چند مدتی در دهه شصت شاگرد این بزرگوار بودیم با این که خیلی بیمار بودند ولی با همه این حال مقید بود هر روز به درس حاضر بشوند. گفتند با این وضع جسمانی شما صلاح نیست خودتان را به زحمت بیاندازید.

گفت وقتی درس می آیم توفیق زیارت حضرت معصومه شامل من می شود می ترسم اگر درسم تعطیل بشود از زیارت حضرت معصومه محروم بشوم!

این را بارها عرض کردم یکی از منسوبین ما در زمان شاه تبعید به «قم» بودند مأمور شهربانی بود می گفت یکی از شب های زمستان دیدم حدود دو ساعت قبل از اذان کسی عبایی یا چیز سیاهی به سرش کرد در خیابان «ارم» می رود مشکوک شدیم گفتیم شاید دزدی یا چیزی باشد.

سایه به سایه آمدیم دیدیم پشت در حرم حضرت معصومه نشست عبای سیاه را به رویش کشید گفتیم حتماً دید ما دنبالش هستیم راهش را عوض کرد، گفت جلو آمدم سلام دادم دیدم آیت الله العظمی «نجفی مرعشی» است.

عرض کردم آقا جان دو ساعت به اذان صبح مانده است یک ساعت به اذان صبح در حرم را باز می کنند شما تحمل می کردید در حرم باز می شد بعد می آمدید.

گفت پسرم این جا آمدم می دانم یک ساعت دیگر در حرم باز می شود اگر در حرم هم باز نشد منزلم نزدیک است به منزلم بر می گردم می ترسم یک روز پشت در بهشت بنشینم در بهشت به رویم باز نشود.

 ولی آنجا منزل ندارم بروم تنها راهم این است که به طرف جهنم راهی شوم، اینجا می آیم تا بی بی دو عالم شفاعت کند فردای قیامت در بهشت را باز کنند به برکت شفاعت این بانو وارد بهشت بشوم. بزرگان و مراجع ما این چنین بودند.

 امیدواریم که ان شاءالله خدای عالم یک عنایتی کند بتوانیم شاکر این نعمت باشیم. شاکر نعمت هم این نیست فقط «الحمد لله رب العالمین» بگوییم، بلکه باید تلاش کنیم هر روز یا هر هفته به زیارت این بی بی دو عالم مشرف بشویم و عرضه بداریم:

«يَا فَاطِمَةُ اشْفَعِي لِي فِي الْجَنَّةِ فَإِنَّ لَكِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْن‏‏»

بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج99، ص267

از طرفی هم قضایایی که اخیراً‌ ایجاد شد این رژیم نحس، شوم و کودک کش «صهیونیسم» بیش از چهل هزار انسان بی گناه که غالباً زن و کودک هستند در «غزه» به شهادت رساند، حمله ناجوانمردانه به «لبنان» و باعث شد هزاران «لبنانی» آواره بشوند.

متأسفانه مجامع بین المللی ساکت هستند و خفه خون گرفتند، دولتهایی که داعیه دفاع از حقوق بشر دارند در این زمینه سکوت کردند. امیدواریم که ان شاءالله این بلاها و این مصیبت ها مقدمه ای برای فرج حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) باشد.

 یک استادی داشتیم خدا بیامرزد غالباً من را می دید این شعر را برایم می خواند. این شعر اگر اشتباه نکنم در «مغنی اللبیب» است می گفت:

إِذا ضَاقَ بك الدَهْرُ * تَفَكر فِي ألم نشرح

وقتی دنیا برای تو تنگ شد مشکلات و مصیبت ها از حد گذشت در سوره (أَلَمْ نَشْرَحْ) دقت کن

تَجِدْ یُسْرَین بَعْدَ العُسر * اِذا وجدتهُ تَفْرَحْ

در این سوره خداوند دو تا یُسر و فرج بعد از عُسر و گرفتاری آورده است

(فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يسْرًا * إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يسْرًا)

به يقين با (هر) سختی آسانی است! (آری) مسلما با (هر) سختی آسانی است.

سوره شرح (94): آیات 5 و 6

تَجِدْ یُسْرَین بَعْدَ العُسر * اِذا وجدتهُ تَفْرَحْ

امیدواریم ان شاءالله مصیبت های سنگینی که متوجه جهان اسلام و شیعه بویژه عزیزان ما در «فلسطین» اشغالی و در «لبنان» شد مقدمه ای برای فرج نهایی و آمدن حضرت ولی عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) باشد.

از همه عزیزان عاجزانه تقاضا می کنم دل شما شکست و این منظره ها را دیدید از صمیم قلب برای فرج حضرت ولی عصر دعا کنید.

موبایل خود را تنظیم کنید برای گفتن «یا صاحب الزمان اغثنی»!!

اگر اشتباه نکنم مرحوم «قاضی» (رضوان الله تعالی علیه) استاد آیت الله «بهجت» و دیگران می فرموند وقتی شما برای آقا امام زمان دعا می کنید امام زمان هم برای شما دعا می کند. معلوم نیست دعاهای شما برای خودتان قبول شود یا نه، ولی دعای حضرت ولی عصر قطعاً مورد قبول است.

«آیت الله ناصری اصفهانی» جمله ای زیبایی دارد. ایشان می گوید خدمت آیت الله «سید محمد کشمیری» غیر از «سید عبد الکریم کشمیری» که از اوتاد و اولیاء الله بود رسیدیم، از ایشان اسم اعظم خواستم گفتم اسم اعظم به ما یاد بدهید. ایشان فرمود اسم اعظم می خواهید؟ گفتم بله، گفت زیاد بگو

«یا صاحب الزمان اغثنی، یا صاحب الزمان ادرکنی»

امیدوارم که ان شاءالله عزیزان این ذکر را ورد زبان شان کنند. اخیراً کلیپی دیدم یکی از طلبه ها از آیت الله «بهجت» سوال می کند وظیفه ما در برابر آقا امام زمان چیست و چه کار کنیم؟ ایشان می فرماید همین اندازه تلاش کنید و به این یقین برسید حضرت ولی عصر شما را می بیند.

بعد ایشان می گوید من که با شما حرف می زنم قبل از این که شما صدای من را بشنوید آقا امام زمان صدای من را می شنود. شما حرف می زنید قبل از این که منِ «بهجت» حرف شما را بشنوم آقا امام زمان می شنود. او «عین الله الواسعة» است او «عین الله و اذن الله» است.

 تلاش کنیم معرفت مان را نسبت به حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) بالا ببریم مادامی که این معرفت ها به دست ما نیامد با مشکلات دست و پنجه نرم می کنیم.

کسی از حضرت صادق (سلام الله علیه) سوال کرد آقا جان این همه دعا می کنیم چرا دعای ما به اجابت نمی رسد؟ فرمود:

«لِأَنَّكُمْ تَدْعُونَ مَنْ لَا تَعْرِفُونَه‏»

شما خدایی را می خوانید که نمی شناسید!

التوحيد (للصدوق)؛ نويسنده: ابن بابويه، محمد بن على‏، (وفات مؤلف: 381 ق‏)، محقق: حسينى، هاشم‏، ناشر: جامعه مدرسين‏، ص 289

به عبارتی دیگر می گوید شما امام زمان را صدا می کنید بدون آن که او را بشناسید. اگر تلاش کنیم مراقبه هر روز انجام دهیم نمی گویم تمام بیست و چهار ساعت، الان راحت است در موبایل زنگ بگذاریم برای اول هر ساعت صدای زنگ خیلی زیاد نباشد دیگران را اذیت کند همین که زنگ زد متوجه ساحت مقدس امام زمان بشویم و با تمام وجودمان عرض کنیم «یا صاحب الزمان اغثنی یا صاحب الزمان ادرکنی»

یا نرم افزار اذانگو خدای عالم بر کسانی که این نرم افزار را نوشتند و پشتیبانی می کنند جزای خیر بدهد. برنامه ای به نام یادآوری دارد آنجا برای هر روز بیست، سی تا یادآوری بگذارید. مثلاً‌ سر ساعت ده «یا صاحب الزمان»، ده و نیم «یا صاحب الزمان» به همین شکل هر نیم ساعت در آن جا پر کنید.

 وقتی شما را به یاد حضرت ولی عصر می اندازد یک توجهی که داشته باشید مقدمه ای برای رسیدن به مراحل خیلی بالا است.

(وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِينَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ)

و آنها که در راه ما (با خلوص نيت) جهاد کنند، قطعا به راه ‌های خود، هدايت شان خواهيم کرد؛ و خداوند با نيکوکاران است.

سوره عنکبوت (29): آیه 69

وقتی حضرت ولی عصر ببیند شما ساعت تان را تنظیم می کنید، هر ساعت یا نیم ساعت زنگ می زند به یاد حضرت باشید او هم مظهر أتم اسماء و صفات الهی است خدا می فرماید اگر یک قدم بنده به طرف من بیاید من ده ها قدم به طرف او می آیم.

 حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) زمینه رسیدن به مقامات بالا و رسیدن به پابوسی حضرتش را ان شاءالله نصیب مان خواهد کرد.

مجری:

ان شاءالله بتوانیم همواره از قلب و جانمان این را بخواهیم و حضرت آقا صاحب العصر و الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را صدا بزنیم «یا صاحب الزمان اغثنی یا صاحب الزمان ادرکنی».

قطعا اگر ما می خواهیم خودمان را در زمره یاران حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ببینیم یکی از کارهایی که باید انجام بدهیم این است که قلبمان را از گناهان قلبی پاک کنیم. گناهان مثل ریا، حسد و عجب و خود پسندی.

در جلسات گذشته درباره این گناهان صحبت کردیم. رسیدیم به گناه عُجب و مطالبی را از حضرت استاد شنیدیم. استاد در خدمت شما هستیم.

آیا ما هم اینچنین هستیم!؟

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

یکی از گناهان کبیره ای که باعث می شود اعمال ما حبط بشود نماز، عبادت، تهجد، قرائت قرآن، حج و... همه را نابود کند بحث عُجب و خود پسندی است.

هم ریا و هم عجب از گناهان خیلی بزرگ خانمان سوز است غالباً هم ما به این دو توجه نداریم. در روایات اهل بیت (علیهم السلام) شاید بگوییم بالای صد روایت در مذمت عُجب و خود پسندی داریم. در جلسات گذشته عباراتی از حضرت امیر و دیگر ائمه (علیهم السلام) آوردیم:

«رِضَاكَ عَنْ نَفْسِكَ مِنْ فَسَادِ عَقْلِكَ.»

عيون الحكم و المواعظ؛ نويسنده: ليثى واسطى، على بن محمد، محقق: حسنى بيرجندى، حسين‏، ناشر: دار الحديث‏، قم: 1376ش، ص 269

تعبیر خیلی بزرگی است. می گوید خود پسندی دلیل است بر این که عقلت فاسد است و کار نمی کند. یعنی اگر من احساس کنم هر چه دارم از خدا دارم

(وَمَا بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ)

آنچه از نعمتها داريد، همه از سوي خداست!

سوره نحل (16): آیه 53

فرمود هر چه دارید از خدا است: «لا حول ولا قوة الا بالله، ماشاء الله لا قوة الا بالله». در نمازمان می گوییم «بِحَوْلِ اللَّهِ وَ قُوَّتِهِ أَقُومُ وَ أَقْعُد» اگر این را در زندگیمان پیاده کنیم کارها درست خواهد شد. بنده الان دارم حرف می زنم به حول و قوه الهی دارم حرف می زنم. اراده می کنم کلماتی به زبان بیاورم اول اراده خدای عالم و ولی عصر (ارواحنا فداه) به او تعلق گرفته و بعد به من اجازه دادند حرف بزنم.

شما که عرایض من را می شنوید همین که اراده می کنید حرف ما را بشنوید این اراده شما معلول ارادة الله است و اراده حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) است.

 در زیارت آل یاسین هم می خوانیم:

«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ وَ دَلِيلَ إِرَادَتِه‏»

الإحتجاج علی أهل اللجاج؛ نویسنده: طبرسی، احمد بن علی، ناشر: نشر مرتضی، محقق / مصحح: خرسان، محمد باقر،ج2، ص 493

اگر ما این چنین باشیم به خود نازیدن و به خود بالیدن چه معنایی دارد؟ مثلا فرض کنید یک نوکر، غلام یا خادمی است مولا یا مسئول دفتر یا آبدارچی است پول می دهند برو فلان چیز بخر و یا فلان کار را انجام بده به هیچ وجه به خودش اجازه نمی دهد بگوید من پول در جیبم است دارم می روم می خرم می آورم چنین می کنم.

اصلاً و ابداً در مخیله اش هم نمی آید که بخواهد عجب و خودپسندی بگیرد که در جیبم پول است فلان چیز و فلان چیز می خرم. چون می داند هر چه دارد از صاحب کار، مولا و آقایش است.

اگر ما هم این چنین باشیم همه چیز را از خدای عالم و حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) بدانیم دیگر عجب معنا ندارد. لذا حضرت امیر می فرماید: «رِضَاكَ عَنْ نَفْسِكَ مِنْ فَسَادِ عَقْلِكَ.» کاملاً مشهود است خودپسندی، به خود بالیدن، به خود افتخار کردن نشانه فساد عقل است.

هدیه ای بسیار زیبا و کاربردی از استاد حسینی قزوینی!

در جلسه گذشته مفصل در رابطه با «قارون» صحبت کردیم. گفتیم فرق بین «قارون»‌ و حضرت سلیمان این است که حضرت سلیمان می گوید:

(هَذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّي لِيبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ)

اين از فضل پروردگار من است، تا مرا آزمايش کند که آيا شکر او را به جا می ‌آورم يا کفران می ‌کنم؟!

سوره نمل (27): آیه 40

می گوید (هَذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّي) آن هم (مِنْ فَضْلِ رَبِّی) با ترس و لرز (لِيبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ) خدا می خواهد با این فضلی که به من داد من را امتحان کند. آیا من این نعمت را در مسیر رضای او قرار می دهم شکرانه نعمت می کنم یا نه این تفضلات الهی را در مسیر دیگری قرار می دهم؟

ولی «قارون» می گوید:

(إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ عِنْدِي)

اين ثروت را بوسيله دانشی که نزد من است به دست آورده‌ام!

سوره قصص (28): آیات 77 و 78

خدا این همه نعمت داد تو هم به دیگران برس. می گوید نه من با علم و تخصصی که دارم و زحمتی که کشیدم پول به دست آوردم. نتیجه چه شد؟ حضرت سلیمان هر روز می گذرد اسم او در قلبها و در رسانه ها و در همه جا با بزرگی و بلندی برده می شود ولی هر کس نام «قارون» را می برد لعن و نفرین می کند.

در باب نعمتها به نکته ظریفی هم باید دقت کنیم. حضرت موسی بن جعفر (سلام الله علیه) فرمود:

«اللَّهُمَّ مَا بِنَا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْكَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَسْتَغْفِرُكَ وَ أَتُوبُ إِلَيْك‏»

مصباح المتهجد و سلاح المتعبد؛ طوسى، محمد بن الحسن‏؛ ناشر: مؤسسة فقه الشيعة ، ج‏1، ص 63

بنده عادت دارم این جمله را در سجده و رکوع نمازم یا هر کجا احساس می کنم خداوند کرم و عنایتی کرده است برای این که این عنایت را از ما نگیرد چون:

(لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ)

اگر شکر گزاری کنيد، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود؛

سوره ابراهیم (14): آیه 7

غالباً تکیه کلامم این است: «اللَّهُمَّ مَا بِنَا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْكَ» خدایا هر چه داریم از تو داریم «أَسْتَغْفِرُكَ وَ أَتُوبُ إِلَيْك‏» خدایا اگر از این نعمتت سو استفاده کردیم استغفار می کنیم. در دعای استغفار حضرت امیر می خوانیم:

«اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَغْفِرُكَ مِنْ كُلِّ نِعْمَةٍ أَنْعَمْتَ بِهَا عَلَيَّ تَقَوَّيْتُ بِهَا عَلَى مَعْصِيَتِك‏»

خدایا از هر نعمتی که به من دادی و من آن نعمت را در معصیت تو به کار بردم، استغفار و توبه می کنم.

بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق: جمعی از محققان، ج 94، ص 234

لذا دوستان عزیز عقیده ام بعد از پنجاه و چند سال در حوزه بودن این است اگر خدا دو نعمت به شما بدهد یک زبان شکر، دیگر زبان استغفار اگر این دو نعمت را خدا به هر کس داد همه چیز تمام است.

یکی از اساتیدمان سر سفره که می نشست شاید تا آخر سفره پنجاه، شصت بار الحمدلله می گفت یک لقمه می خورد الحمدلله می گفت لقمه دیگر می خواست بر دارد الحمدلله می گفت در سفره مدام در حال الحمدلله گفتن بود.

«كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَيْرِ أَلْسِنَتِكُم‏»

الكافي (ط - الإسلامية)؛ كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، دار الكتب الإسلامية – تهران: 1407 ق، ج‏2، ص77

را ما از این بزرگوار یاد گرفتم تلاش کنیم زبان شاکر را داشته باشیم که:

شکر نعمت نعمتت افزون کند * کفر نعمت از کفت بیرون کند

یکی هم استغفار است چون هر لحظه در لغزش هستیم رسول اکرم فرمود:

«طُوبَى لِمَنْ وَجَدَ فِي صَحِيفَتِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تَحْتَ كُلِّ ذَنْبٍ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ»

خوشا به حال آن بنده ای که در کنار هر گناهش یک استغفر الله ثبت می کند!

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏، نويسنده: ابن بابويه، محمد بن على، تاريخ وفات مؤلف: 381 ق‏، ناشر: دار الشريف الرضي للنشر،قم‏ 1406 ق، ص 165

این مطلب را شاید بارها دوستان از من شنیده باشند عبارت خیلی عجیبی است از حضرت امیر (سلام الله علیه) است. مدرکش یادم نیست.

می فرماید خدایا اگر من یک لحظه از تو غفلت کنم - نه گناه و معصیت - به خاطر این غفلت به قدری گریه کنم چشمانم کور شود. به قدری در رکوع بمانم بند کمرم از هم گسسته شود، به قدری در سجده بمانم بند انگشتان و بازوانم از هم متلاشی شود با همه این حال خدایا خجالت می کشم سرم را بلند کنم و «یا الله» بگویم.

این را معرفة الله می گویند. ما که صبح و شب گرفتار غیبت، دروغ، بهتان، عصبانیت و دیگر گناهان هستیم تکلیف ما کاملاً روشن است.

ولذا تلاش کنیم خودپسندی و عُجب را از خودمان به هر قیمتی است دور کنیم در جلسه قبل در رابطه با این که در بعضی از روایات آمده بود عجب و خودپسندی یک نوع حماقت است تعبیر، تعبیر خیلی تندی است.

یک دفعه می گوید مال فساد عقل است یک دفعه می گوید نه نشانه احمق بودن فرد است که به خودش ببالد، به علمش ببالد، به قدرتش ببالد، به مقامش ببالد، به سلامتیش و به زور بازویش ببالد این نشانه احمق بودن است.

یعنی در حقیقت نعمتی که مال دیگران است او داده به جای این که شکر کند این نعمت را از خودش می داند و به او می بالد.

مجری:

سلامت باشید استاد. پس به صورت مشخص می توانیم یکی از آثاری که برای عجب و خودپسندی به حساب بیاوریم این است که فرد در اثر داشتن این ویژگی هلاک می شود یا حداقل مانع پیشرفتش می شود، درسته؟

عُجب و خودپسندی، مانع پیشرفت و کمال انسان!

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

حضرت امیر (سلام الله علیه) جمله بسیار زیبایی دارد. معمولاً عبارتهای کتب شیعه را تصویر نمی گیرم چون نیازی نیست ولی در کتب اهل سنت برای این که ما را متهم نکنند به تقطیع روایت و یا اینکه چیزی از خودمان اضافه کردیم ناگزیر هستیم که تصویر کتابشان را هم نشان بدهیم. حضرت امیر (سلام الله علیه) می فرماید:

«الإعْجَابُ يمنع الازْدِياد»

خود پسندی مانع پیشرفت و کمال انسان است!

نهج البلاغة (للصبحي صالح)؛ نویسنده: شريف الرضى، محمد بن حسين، ناشر: هجرت، محقق/ مصحح: فیض الاسلام، ص 718

یعنی به مالت خودپسندی و عجب داشته باشی خدا برکت را از مالت بر می دارد. به عمرت خودپسند باشی خدا عمرت را کوتاه می کند. یا در روایت دیگر فرمود:

«مَنْ أَعْجَبَ بِحُسْنِ حَالَتِهِ قَصُرَ عَنْ حُسْنِ حِيلَتِهِ»

هر کس دچار خودپسندی و غرور شود از چاره اندیشی درست در کار خود فرو می ماند!

عيون الحكم و المواعظ؛ نويسنده: ليثى واسطى، على بن محمد، محقق: حسنى بيرجندى، حسين‏، ناشر: دار الحديث‏، قم: 1376ش، ص 462

یعنی وقتی گرفتار می شود نمی داند چه کار کند و چطور از این گرفتاری بیرون بیاید، در آن گرفتاری مدام فرو می رود تا بیچاره و بدبخت بشود. در روایت دیگر دارد:

«الْعُجْبُ هَلَاكٌ»

خودپسندی مایه هلاکت انسان است!

الخصال؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: جامعه مدرسين، ج2، ص 506

«مَنْ دَخَلَهُ الْعُجْبُ هَلَكَ.»

کسی که گرفتار خودپسندی شد زمینه هلاکت خودش را فراهم می کند.

الكافي (ط - الإسلامية)؛ نویسنده: كلينى، محمد بن يعقوب، محقق: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الكتب الإسلامية ج‏2، ص313‏‏، باب النية، ح2

در این زمینه روایات زیاد داریم یکی دو تا نیست که انسان خودپسند و مغرور زمینه هلاکت خودش را فراهم می کند و پیشرفت خودش را در زندگی مسدود می کند، و راه های رسیدن به کمال فرقی نمی کند کمال معنوی باشد یا کمال مادی باشد درهایش را با عجب و غرور می بندد.

مجری:

بسیار عالی، بینندگان عزیز نسبت به خودپسندی و عُجب مطالب بسیار ارزنده ای را از حضرت استاد شنیدیم. ان شاءالله بیش از این هم پیگیر خواهیم بود.

عرض سلام مجدد خدمت همه شما بینندگان عزیز و ارجمند شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف) همچنان با برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی در خدمتتان هستیم

حضرت استاد! یک وقتی انسان مؤمن مشغول انجام واجبات و مستحبات می شود و از خودش خوشش می آید و کارهای خود را می پسندد. در طرف مقابل شخصی گناهکار بوده و به تازگی توبه کرده و وارد جرگه مؤمنین شده است. بین این دو نفر کدام یک بهتر است؟

خداوند کریم، منتظر یک دل شکسته!

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

در رابطه با عجب و خودپسندی و غرور این همه مذمت داشتیم که چه بسا موجب بطلان اعمال انسان و هلاکت انسان بشود. از آن طرف کسی که به بیراهه رفته بود خداوند عنایتی کرده و برگشته، خدا در حق او می گوید:

(إِنَّ اللَّهَ يحِبُّ التَّوَّابِينَ)

خداوند، توبه‌ کنندگان را دوست دارد.

سوره بقره (2): آیه 222

اصلاً‌ قابل مقایسه نیست اینجا دارد «لا یحبُ» ولی اینجا (یُحِبُّ) دارد «إِنَّ اللَّهَ يُبْغِض‏»، (إِنَّ اللَّهَ يحِبُّ) اینجا غضب و معصیت خدا است. صدا زد یا الله، یا رب، یا رحمان، صدا آمد «لبیک» بعد گفت: «یا إله العاصین» سه مرتبه لبیک آمد.

عرض کرد خدایا من تو را به رحمانیت، رحیمیت، الوهیت صدا کردم یک بار شنیدم ولی گفتم «یا إله العاصین» سه مرتبه لبیک آمد، فرمود یا موسی گنهکارها غیر از من کسی دیگر ندارند، آنها از همه جا بریدند به من پیوستند.

 لذا یکی از آیاتی که امیدوار کننده است یعنی از همه آیات بیشتر مؤمنین را امیدوار می کند آیه شریفه:

(قُلْ يا عِبَادِي الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ)

بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده ‌ايد! از رحمت خداوند نوميد نشويد که خدا همه گناهان را می ‌آمرزد، زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است.

سوره زمر (39): آیه 53

گاهی فردی گناه می کند به اندازه خودش گناه می کند. ولی بعضی وقت از اندازه خودش بالا می رود اسراف در گناه می کند. می گوید آنهایی که اسراف در گناه کردید (لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ) از رحمت خدا مأیوس نشوید. ان شاءالله در رابطه با مذمت قنوط و ناامیدی از رحمت خدا مفصل باید بحث کنیم.

بعد می فرماید از رحمت خدا مأیوس نشوید (إِنَّ اللَّهَ يغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا) خدا همه گناهان تان را می بخشد. یا در مناجات منسوب به حضرت امیر (سلام الله علیه) است

«إِلَهِي ذُنُوبِي بَذَّتِ الطَّوْدَ وَ اعْتَلَت‏ وَ صَفْحُكَ عَنْ ذَنْبِي أَجَلُّ وَ أَرْفَع‏»

خدایا گناهم از تمام کوه ها، زمین و آسمان بیشتر شد، ولی عفو و بخشش تو در برابر گناهم هر چه بیشتر باشد عفو تو از گناه من خیلی بیشتر است.

زاد المعاد- مفتاح الجنان‏؛ نويسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏، تاريخ وفات مؤلف: 1110 ق‏، محقق: اعلمى، علاءالدين‏، ناشر: موسسة الأعلمي للمطبوعات‏، بيروت‏، 1423 ق‏؛ ص 428

چون عفو تو حد و حسابی ندارد لا یتناهی است ولی گناه من هر چه باشد به اندازه تمام کره زمین، تمام کرات آسمان، باز هم محدود است. تمام عالم هستی گناه کردم باز محدود است ولی رحمت خدا هیچ حد و مرزی ندارد.

دوستان عزیز! خدا منتظر یک دل شکسته، یک «یا رب»، یا «یا اله العاصین»‌ یک

«يَا رَجَاءَ الْمُذْنِبِين‏»

ای امید گنهکاران!

بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق: جمعی از محققان، ج91، ص390

است. در تعابیر حضرت امیر است که فرمود:

«الهي لا رب لي سواک فادعوه ولا اله لي غیرک فارجوا»

خدایا غیر از تو خدایی ندارم بروم صدایش کنم خدایا غیر از تو پروردگاری ندارم بروم درش را بزنم.

 همین حالت ها خیلی کار می کند.

«اللَّهُمَّ لَا أَشْكُو إِلَى أَحَدٍ سِوَاكَ، وَ لَا أَسْتَعِينُ بِحَاكِمٍ غَيْرِك‏‏»

الصحيفة السجادية؛ على بن الحسين عليه السلام، محقق / مصحح: ندارد، ناشر: دفتر نشر الهادى - قم، 1376ش. ص74

«إِنَّ لِلَّهِ فِي أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَرَصَّدُوا لَهَا»

عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية؛ نويسنده: ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين‏، محقق: عراقى، مجتبى‏، ناشر: دار سيد الشهداء للنشر، قم: 1405ق، ج1، ص 295

چه بسا یک عبارتی به زبان آوردی و کاری انجام دادی همین بهانه شد که خدای عالم همه گناهان را بخشید بلکه بالاتر از آن خدای عالم می گوید:

(فَأُولَئِكَ يبَدِّلُ اللَّهُ سَيئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ)

گناهان آنان را به حسنات مبدل می ‌کند

سوره فرقان (25): آیه 70

بخشش جای خود دارد ما باید همت مان را بالا ببریم از خدا بخواهیم که گناهان مان را به چندین برابر حسنه مبدل کند. غیبت کردیم، دروغ گفتیم ولی توبه کردیم و اصلاح هم کردیم توبه بدون اصلاح فایده ای ندارد.

همین غیبت ما یک دفعه تبدیل به چندین حج، چندین زیارت شد، چندین هزار رکعت نماز، چندین ماه روزه گرفتن، کرم خدا حد و مرزی ندارد. به تعبیر مرحوم «میرزا جواد آقای ملکی» می گوید در سجده این دعا را بخوانید:

« يا رَؤُف‏ یَا رَحِیمْ يَا مُبَدِّلَ السَّيِّئَاتِ بِأَضْعَافِهَا مِنَ الْحَسَنَات‏»

ای خدای مهربان ای خدای رحیم ای خدایی که گناهان را به چندین برابر حسنه مبدل می کنی

«بَدِّلَ سَيِّئاتِی بِاضْعافِها مِنَ الْحَسَنات‏»

گناهان منِ بنده شرمنده ات را به چندین برابر حسنه مبدل کن.

همت باید بالا برود فقط بخشش گناه نباید باشد بله «أستغفر ربکم» این همه آیات داریم استغفار کنید از خدا طلب مغفرت کنید ولی طلب مغفرت کردید یادتان نرود خدایا «بَدِّلَ سَيِّئاتِی بِاضْعافِها مِنَ الْحَسَنات‏»

این دو زمان، بهترین زمان مناجات با پروردگار عالمیان

دوستان عزیز تلاش کنید نیم ساعت، یک ساعت قبل از اذان بیدار شوید. به تعبیر «صاحب جواهر» که از فقهای بزرگ ما است «جواهر» کتابی است که دروس خارج مراجع ما با محوریت کتاب «جواهر» دور می زند. ایشان می فرماید یک ساعت یا نیم ساعت قبل از اذان وقت خصوصی خدای عالم برای بنده های خصوصیش است.

شما می خواهید پیش «مقام معظم رهبری»، «رئیس جمهور»، استاندار یا فرماندار بروید یک دفعه یک جلسه عمومی است هزار نفر آمدند شما هم آنجا می روید. یک دفعه نه می گویند فلانی، فلان ساعت بیا فقط خودت هستی یک جلسه خصوصی برای شما گذاشتم.

خدا هم یک ساعت، نیم ساعت، قبل از اذان را وقت خصوصی برای بنده های خاصش قرار داده است. دوستان عزیز تلاش کنید اگر در طول هفته موفق نبودید شبهای جمعه را فراموش نکنید.

«يَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِيَّة»

المصباح (جنة الأمان الواقية)؛ نويسنده: كفعمى، ابراهيم بن على عاملى‏ (تاريخ وفات مؤلف: 905 ق‏)، محقق: ندارد، ناشر: دار الرضي (زاهدي)، قم: 1405، ص647

این دعا را در شبهای جمعه زیاد بخوانید همچنین عصر جمعه صدیقه طاهره (سلام الله علیها) همیشه به یکی از کنیزها می گفت برو پشت بام لحظه ای که آفتاب می خواهد غروب کند را به من خبر بده دعا کنم چون زمان اجابت دعا است.

تلاش کنید یک ساعت آخر روز جمعه را به بطالت نگذرانید سریال تلویزیون، غیبت و ... یک ساعت آخر روز جمعه ساعت مخصوص و ویژه ای است ساعت قبول دعاها است.

مرحوم «قاضی» (رضوان الله تعالی علیه) می فرمود شما عصر جمعه هر عمل مستحبی خواستی ترک کنی، ترک کن ولی تلاش کن یکصد مرتبه سوره قدر را عصر جمعه فراموش نکنی. هدیه کن به وجود مقدس آقا امام زمان (سلام الله علیه)

 اگر می توانید قبل از سوره قدر صد مرتبه سوره توحید را بخوانید، نشسته بخوانید، در حال راه رفتن یا خوابیده بخوانید هر طوری می خواهی بخوان بخوان نگذار ترک بشود.

ولذا شب جمعه قبل از اذان صبح، روز جمعه قبل از غروب آفتاب این دو ساعت را تلاش کنیم از خدا گدایی کنیم و خدا را قسم بدهیم به محمد و آل محمد به صدیقه طاهره به قلب شکسته زینب کبری که در یک روز هفتاد و دو تا داغ دید خیلی سخت است گفتنش خیلی راحت است.

یکی از مراجع بزرگوار می گوید در حرم حضرت امام حسین بودم یک دفعه دیدم پرده کنار رفت، دیدم دسته هایی برای عزاداری می آید، دیدم سید الشهداء هم آنجا ایستادند ناظر دسته های عزاداری است.

دیدم دسته ای آمد بالای شتر سوار هستند غمگین، غصه دار و خسته هستند دیدم آقا امام حسین به اینها خیلی عنایت ویژه ای دارد. بعد دیدم پشت سر اینها یک خانم قد خمیده ای دارد می آید امام حسین وقتی این خانم را دید تعبیر ایشان است معذرت می خواهم گفت حضرت از خجالت سرش را پایین انداخت.

رفتم جلو گفتم آقا جان این کاروان اخیر چه کسانی بودند؟ گفت اینها فرزندان و اهل بیت من بودند آمدند. گفتم خانمی که پشت سر قافله می آمد شما دیدید سرت را پایین انداختی چه کسی بود؟ گفت این خواهر داغ دیده ام زینب بود خیلی از او شرمنده هستم خیلی غم، مصیبت و داغ دید.

لذا تلاش کنیم آقا حسین را به قلب شکسته و داغدیده زینب کبری (سلام الله علیها) قسم بدهیم.

آقا امام زمان (سلام الله علیه) را به قلب داغدیده عمه جانش قسم بدهیم فرجی برای ما، فرجی برای مسلمان ها، فرجی برای شیعیان، فرجی برای گرفتاران ایجاد بشود. تلاش کنیم برای دیگران دعا کنیم اهل بیت هم برای ما دعا کنند.

آن سوالی که حضرتعالی کردید و ما را در مسیر دیگری قرار دادید حال خودم هم منقلب شد امیدواریم که ان شاءالله

«إنّ الله عِنْدَ قُلُوبِ الْمُنْكَسِرَةِ »

خدای عالم همیشه در دل های شکسته است!

دوستان من یک جمله ای بگویم، این جمله را از من یادگاری داشته باشید اگر می خواهید از خدا حاجت بگیرید دعاها و مناجات همه سر جای خودش بگویید:

 «یَا مَنْ هُوَ عِنْدَ القُلُوبِ الْمُنْكَسِرَةِ»

 ای خدایی که همیشه در دل شکسته ها هستی!

 دل که شکست خدا آنجا است. خدا را قسم بدهید به قلبهای شکسته همه خلایق، انبیاء، ملائکه، اولیا حتی حیوانات، حتی جمادات، حتی نباتات. بگویید خدایا تو را قسمت می دهیم به قلبهای شکسته تمام خلایقت، فرج مولای ما برسان، حاجتمان بر آورده کن، مشکلات مردم بر طرف کن

با این چهار جمله، منتظر فرج بزرگی در زندگی باشید!

خانمی ظاهراً از «بحرین» به «قم»‌ آمده بود پیش یکی از مراجع بزرگوار عرض کرد، آقاجان من خیلی گرفتار هستم گرفتاری پشت سر گرفتاری، مصیبت پشت سر مصیبت، هر چه دعا می کنم اثری نمی بینم.

 این بزرگوار گفت چیزی به تو می گویم اگر این را با صمیم قلب بگویی خداوند فرج بزرگی برایت می رساند. گفت چیست؟ گفت بگو:

«اللهم إني أسئلک بالمضطر بین الحائط والباب»

خدایا تو را قسمت می دهم به مضطر بین در و دیوار (صدیقه طاهره)

دوم اینکه بگویید:

«اللهم إني أسئلک بالمضطرات یوم عاشورا»

خدایا به آن مضطرات روز عاشورا، خدایا به بچه های مضطر امام حسین در روز عاشوراء، بچه های بی پناه، بچه هایی که همه عزیزانشان را از دست دادند. ریختن نامردها، ناکس ها و حرامزده ها یکی سیلی می زند، یکی تازیانه می زند یکی خانه و کاشانه اینها را آتش می زند. بی انصاف ها:

آتش به خانه مرغی نمی زنند * گیرم که خیمه خیمه آل عبا نبود

سوم بگو:

«اللهم إني أسئلک بالمضطر تحت حوافر الخیول»

خدایا قسمت می دهیم به آن مضطری که زیر پای اسبها له شد.

 چهارم بگو:

«اللهم إني أسئلک بالمضطر في قعر السجون»

خدایا به آن مضطری که آقا موسی جعفری که در گوشه زندان از همه جا برید و مضطر شد و آخر گفت خدایا «خلصنی یا رب»

این خانم می گوید این را از این مرجع بزرگوار گرفتم آن چه که در ذهنم است در فضای مجازی هم این عبارت است می گوید مداومت می کردیم «اللهم انی اسئلک بالمضطر بین الحائط و الباب و بالمضطر تحت حوافر الخیول و بالمضطرات یوم عاشورا و بالمضطر في قعر السجون» می گفت خدای عالم مشکلاتم را طوری حل کرد اصلاً نفهمیدم چطوری حل شد.

ولذا باید مقداری دقت کنیم راه حرف زدن با خدا را یاد بگیریم شما وقتی پیش «استاندار» می روید با «استاندار» آنطوری که خانواده ات حرف می زنی حرف نمی زنی، با رفیق یا بقال سر کوچه رفیق هستید خیلی مؤدبانه و محترمانه صحبت می کنید، تلاش می کنید جملات خیلی خوب و زیبا بیان کنید.

خدایی که خالق آسمان و زمین است مالک همه چیز است دینمان، دنیامان و آخرت مان همه چیزمان به دست اوست می خواهیم با او حرف بزنیم تلاش کنیم راه حرف زدن با خدا را یاد بگیریم. دیگر پاسخ سوال شما برای جلسه بعد ماند.

مجری:

سلامت باشید بزرگوار هستید. الحمدلله خدا را شکر می کنیم که با مطالب ناب استاد، تلاش می کنیم با تمرین عملی تا از قید و بند خودپسندی رها بشویم.

در ادامه برنامه، تماس های شما بینندگان عزیز و ارجمند را داریم، آقای «حاج حسینی» از «کرمان» پشت خط هستند. در خدمتتان هستیم بفرمایید.

تماس بینندگان برنامه:

بیننده: (آقای حاج حسینی از کرمان – شیعه)

سلام علیکم خدمت حضرت آیت الله «حسینی قزوینی» و مجری محترم، چند سوال داشتم اگر امکان دارد راجع به آیه 100 سوره توبه توضیح بدهید که می فرماید:

(وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ...)

سوره توبه (9) آیه100

طبق ادعایی که اهل سنت دارند این آیه خلفا را بهشتی خطاب می کند. دوم این که توصیه ای به هم سن و سالهای بنده که هفده، هجده ساله هستیم بکنید که با اهل سنت صحبت می کنیم دنبال اینطور مسائل هستیم تحقیق می کنیم.

آیا در سن و سال ما این کار درست است یا نه بهتر است برای وقتی بگذاریم بزرگ تر شدیم اطلاعات مان بیشتر شد آن زمان این کار را انجام بدهیم؟

سوال سوم این که برنامه «شبکه کلمه» را نگاه می کردم می گفتند احادیثی که اساتید «شبکه ولایت» یا «ولی عصر» مشخص می کنند اینها نصف احادیثی که به نفعشان است می آورند بقیه اش که به ضررشان است نمی خوانند. احادیث اهل تسنن را تحریف می کنند خواستم استاد در این مورد توضیح بدهند.

مجری:

تشکر می کنیم اقای «حاج حسینی» عزیز که از «کرمان» همراه ما بودید، اگر هنوز تماس بعدی متصل نشده یک تأخیری باندازیم تا هم پاسخ این عزیزمان را بدهیم و هم پاسخهای که از جلسه قبل مانده بود.

حضرت استاد نسبت به آیه (وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ) و این که آیا خلفا هم شامل این حکم آیه هستند یا نه بفرمایید؟

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

آیه 100 سوره توبه می فرماید:

(وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِي اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ)

پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار، و کساني که به نيکي از آنها پيروي کردند، خداوند از آنها خشنود گشت، و آنها (نيز) از او خشنود شدند؛ و باغهايي از بهشت براي آنان فراهم ساخته، که نهرها از زير درختانش جاري است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و اين است پيروزي بزرگ!

سوره توبه (9) آیه100

(وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ) همه صحابه را نمی گیرد. مهاجرین و انصار که سبقت گرفتند. اینها چه کسانی هستند؟ بعضی ها می گویند خلفا حتماً جزء سابقون اولون هستند. بفرمایید آیا جناب ابوبکر و جناب عمر جزء (وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ) بودند یا نبودند؟ این را برای ما روشن کنند.

همه آقایان نوشتند که آقای ابوبکر پنجاه و یکمین نفری بود که مسلمان شد. آقای عمر سال هشتم یا نهم مسلمان شد پس (وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ) طبق حرف خودشان قطعاً شامل اینها نمی شود.

اضافه بر این که روایات متعدد داریم که مراد از (وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ) امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) است. در این زمینه مطلب خیلی زیاد داریم ان شاءالله فرصتی بشود آیاتی که در رابطه با صحابه آمده مطرح کنیم و این که (وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ) چه کسانی بودند و قضیه اش چه بود. ‌آیا مراد امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) است همانطور که در روایات اهل سنت هم آمده است؛ یا نه همه صحابه است، یا نه آنهایی که در «بدر» و «احد» به شهادت رسیدند؟ آقایان روی این قضایا اختلاف دارند.

نکته مهم و مشکل اساسی ما با عزیزان اهل سنت این است که اینها آیاتی که در قرآن در مدح صحابه است را می آورند مثل:

(لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنينَ إِذْ يُبايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ ما في‏ قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكينَةَ عَلَيْهِمْ وَ أَثابَهُمْ فَتْحاً قَريبا)

خداوند از مؤمنانى كه در زير آن درخت با تو بيعت كردند راضى و خشنود شد، خدا آنچه را در درون قلب آنها (از صداقت و ايمان) نهفته بود مى‏دانست، لذا آرامش را بر دلهاى آنها نازل كرد، و فتح نزديكى، به عنوان پاداش، نصيب آنها فرمود.

سوره فتح (48): آیه18

 (أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَينَهُمْ)

در برابر کفار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند

سوره فتح (48): آیه 29

ده، دوازده آیاتی که در مدح صحابه است ولی آیاتی که در مذمت صحابه است را نمی آورند. اینها هم آیات است نمی شود شما فقط هرچه به نفعتان بود بیاورید به ضررتان بود نیاورید.

(يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَينُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ)

ای کسانی که ايمان آورده ‌ايد! اگر شخص فاسقی خبری برای شما بياورد، درباره آن تحقيق کنيد، مبادا به گروهی از روی نادانی آسيب برسانيد و از کرده خود پشيمان شويد!

سوره حجرات (49): آیه 6

همه معتقد هستند این آیه در مورد «ولید بن عقبه» نازل شده است

(وقد ذكر كثير من المفسرين أن هذه الآية نزلت في الوليد بن عقبة)

تفسير القرآن العظيم؛ اسم المؤلف: إسماعيل بن عمر بن كثير الدمشقي أبو الفداء الوفاة: 774، دار النشر: دار الفكر - بيروت – 1401، ج4، ص 209

«اجمعوا انها نزلت في الوليد بن عقبه»

تفسير النسفي؛ اسم المؤلف: النسفي الوفاة: 710، دار النشر: ج4، ص163

«قال أهل التفسير: نزلت الآية في الوليد بن عقبة»

تفسير القرآن؛ اسم المؤلف: أبو المظفر منصور بن محمد بن عبد الجبار السمعاني الوفاة: 489هـ، دار النشر: دار الوطن - الرياض - السعودية - 1418هـ- 1997م، الطبعة: الأولى، تحقيق: ياسر بن إبراهيم و غنيم بن عباس بن غنيم، ج5، ص217

آن هم صحابی است آیات 75 تا 77 سوره توبه دارد:

(فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يوْمِ يلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يكْذِبُونَ)

اين عمل، (روح) نفاق را، تا روزی که خدا را ملاقات کنند، در دلهای شان برقرار ساخت. اين به خاطر آن است که از پيمان الهی تخلف جستند؛ و به خاطر آن است که دروغ می گفتند.

سوره توبه (9): آیه 77

من فقط مقداریش را می خوانم مفسرین مفصل آوردند در مورد «ثعلبة بن حاطب انصاری» است. و همچنین آیه:

(وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا)

و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسری خود درآوريد

سوره احزاب (33): آیه 53

«بغوی»‌ و دیگران می گویند این آیه در حق «طلحه» نازل شده است اینطور عبارتها الی ماشاء الله داریم. یا در آیه دیگر فرمود:

(ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ)

خداوند برای کسانی که کافر شده‌ اند به همسر نوح و همسر لوط مثل زده است

سوره تحریم (66): آیه 10

در «صحیح بخاری» از قول شخص خلیفه دوم، «ابن عباس» می گوید دو نفر زنی که خدا مثال زد چه کسانی هستند؟ می گوید مراد «عایشه و حفصه» است.

باید تلاش کنیم قرآن «یفسر بعضُهُ بعضاً» باشد. در یکجا خدای عالم می فرماید:

(اللَّهُ يتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا)

خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض می ‌کند

سوره زمر (39): آیه 42

می گوید خداوند مستقیم موجودات را قبض روح می کند. پس عزرائیل چه کاره است؟ جای دیگر هم دارد:

(قُلْ يتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ)

بگو: فرشته مرگ که بر شما مأمور شده، (روح) شما را می ‌گيرد؛ سپس شما را به سوی پروردگارتان باز می ‌گردانند.

سوره سجده (32): آیه 11

بله اراده اصلی قبض روح مال خدا است ولی مأمور اجرایی خدا برای قبض روح عزرائیل ملک الموت است. این آیات کنار هم باشد معنا می دهد. اگر این آیات را کنار هم بگذاریم نتیجه خیلی خوبی دارد ولی اگر نه فقط آیات مربوط به مذمت صحابه را بگیریم خلاف انصاف است آیاتی که مدح صحابه است تنها بگیریم این هم خلاف انصاف است باید اینها را کنار هم بگذاریم و بعد قضاوت کنیم.

مجری:

سئوال دوم ایشان این بود که یک جوان هفده یا هجده ساله صرفاً‌ اعتقادات خودشان را قوی کنند یا نیاز است مثل چنین شبکه هایی را هم پیگیری کنند و شبهه ها را هم بشناسند بتوانند دنبال پاسخ به آن بگردند؟

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

عقیده بنده بر این است حتی قبل از هفده، هجده سالگی، هم مباحث توحیدی هم مباحث مربوط به نبوت و امامت را خوب فرا بگیریم و اگر بتوانیم کتاب «المراجعات» مرحوم «شرف الدین» را مطالعه کنیم نه یک بار چندین بار مطالعه کنیم. اگر عربی می دانیم عربیش را مطالعه کنیم، اگر عربی نمی دانیم فارسیش را مطالعه کنیم.

برای ورود به بحث امامت و بحث با آقایان اهل سنت یا وهابیها بنده نود درصد عمرم را در بحث امامت گذراندم خدا را هم شاکر هستم الحمدلله رب العالمین کتابی بهتر از «المراجعات» ندیدم که بین دو شخصیت ممتاز شیعه و سنی است. همچنین کتاب مؤدب، متین، مستدل و متقن است.

هم آقای «سلیم بشری» که از علمای بزرگ اهل سنت و استاد «دانشگاه الأزهر» است، هم این طرف «علامه شرف الدین» او هر چه توان دارد از مکتب اهل سنت دفاع می کند. ایشان هم هر چه توان دارد از مکتب شیعه دفاع می کند.

به نظرم این کتاب بهترین کتابی است که دوستان عزیز ما دو، سه نفری با هم مباحثه کنند همین طور که در حوزه طلبه دروس را مباحثه می کنند یک نفر بخواند طرف دیگر سوال کند توضیح بدهد اگر کسی این کتاب را خوب بخواند به نظر من برای بحث و گفتگو خیلی مسلط خواهد شد.

کسی که اطلاعات ندارد به نظر من گفتگو با اهل سنت قطعاً خلاف شرع و حرام است. چون همین اندازه نتواند یک شبهه را جواب بدهد در ذهنش لغزش ایجاد می شود. لغزش در یک آن می آید ولی از ذهن بیرون کردنش ساعتها وقت نیاز دارد.

لذا آقا امام عسکری (سلام الله علیه) فرمود کسانی که اطلاعات کافی ندارند می آیند با مخالفین بحث و مناظره می کنند:

«فَذَلِكَ حَرَامٌ عَلَى شِيعَتِنَا»

این برای شیعه های ما حرام است!

التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري (عليه السلام)؛ محقق: مدرسه امام مهدی علیه السلام، ص 528

مجری:

سوال دیگرشان این بود «شبکه کلمه» ادعا می کند احادیثی که در شبکه های شیعی پخش می شود صحبت های تقطیع شده از متن احادیث اهل سنت است.

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

یک دفعه یک حدیث سه، چهار صفحه است مثلاً حدیث:

«... كَاذِبًا آثِمًا غَادِرًا خَائِنًا...»

صحيح مسلم، اسم المؤلف: مسلم بن الحجاج أبو الحسين القشيري النيسابوري، دار النشر: دار إحياء التراث العربي - بيروت، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي؛ ج3، ص 1378، ح 1757

سه، چهار صفحه است. سه صفحه از اول تا آخر بخوانیم در یک جلسه هیچ در دو، سه جلسه هم ادامه پیدا می کند. آن که مربوط به بحث ما است می آوریم. چه بسا یک حدیثی ده تا موضوع مطرح کرده است هشت تایش ربطی به بحث ما ندارد دو تایش مربوط به بحث ما است این دو تا را ذکر می کنیم.

فقهای ما همین شکلی هستند مثلاً «زراره» خدمت امام صادق آمده از نماز سوال کرده، از زکات سوال کرده، از اعتقادات و ... سوال کرده است یک فقیهی در نماز می خواهد بحث کند آن قسمتی که «زراره» در رابطه با نماز از امام صادق سوال کرده آن را می آورد دیگر در نماز نمی رود جواب امام صادق در زکات و حج را بیاورد این یک قاعده کلی است.

بله اگر کسی یک روایتی که صدر و ذیلش با هم در تضاد است صدرش را بیاورد ذیلش را نیاورد این خلاف است. یعنی یک عبارتی است که اول و آخر روایت یک مطلب را می خواهد بگوید بیاییم آن قسمتی که به نفع ما است انتخاب کنیم آن که به نفع ما نیست حذف کنیم قطعاً درست نیست.

نکته مهم تر این که قاعده الزام داریم، فرض گیریم در یک روایت دو مطلب آمده است یکی به ضرر و دیگری به نفع ما است ما آن را که به نفع مان است می گیریم به ضرر ما است رها می کنیم چون که کتاب آنها برای ما حجت نیست این قاعده الزام است آنها هم همین کار را دارند می کنند.

مجری:

بسیار ممنون، سلامت باشید، جناب آقای «احمدی» از «یاسوج» پشت خط هستند جناب اقای «احمدی» در خدمتتان هستیم بفرمایید.

بیننده: (آقای احمدی از یاسوج – شیعه)

با عرض سلام، ادب و احترام خدمت استاد بزرگوار آیت الله «حسینی قزوینی» و سید بزرگوار مجری محترم و همه دست اندرکاران «شبکه حضرت ولی عصر»

من دو نقد و یک سوال دارم و در آخر دو بیت شعر در شأن مولا علی دارم. در نقد صحبتهای برادر عزیز «بلوچ» در برنامه قبلی مطرح کرد خواستم بگویم اولاً‌ شما دو اتهام زدید یکی به «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» سپاهی که باعث آرامش، صلح، دوستی و امنیت مملکت ما است.

اگر «سپاه» نبود الان نه تنها «بلوچستان» شما بلکه تمام «خاورمیانه»‌ پادگان گروه تروریستی «داعش» و دیگر گروه های تروریستی از جمله «جیش الظلم» شما بود! «سپاه» و سردار عزیز و شهید ما سنگرهای آنها را در هم شکست و لشکریان مزدور آنها را تار و مار کرد.

اتهام دیگر این بود که مذهب شیعه را به کتاب «اصول کافی» ربط دادی اینچنین نیست اولین مؤسسه مذهب حق شیعه شخص آقا رسول الله که به حکم خداوند در غدیر خم امامت امام علی را اعلام فرمودند و ما هم به حکم خدا و رسولش گردن نهادیم.

سوالم این است شبکه شیطانی «وهابی» می گوید جناب ابو طالب ایمان نیاورد و با حالت شرک از دنیا رفت، البته عقیده من بر عکس این است خواستم حضرتعالی در این باب توضیح بفرمایید.

قلعه خیبر گرفت آن سپه سالار دین * آن شه پیروز جنگ آقا امیرالمؤمنین

آن چه دوستش داشت هم خدا و هم رسول * آن علی مرتضی زوج زهرای بتول

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِه‏ مُحَمَّد وَ عَجِّلْ فَرَجَهُم‏»

مجری:

تشکر می کنیم جناب اقای «احمدی» عزیز که از یاسوج همراه ما بودید، ان شاءالله پاسخ سوالتان را از حضرت استاد طلب خواهیم کرد. آقای «حسینی» از «مازندران» پشت خط هستند آقای «حسینی» بفرمایید.

بیننده: (آقای حسینی از مازندران – شیعه)

خدمت استاد «قزوینی» و همچنین مجری محترم آقای «مرعشی» عرض سلام، ادب و احترام دارم. می خواستم به سهم خودم از شما دو سید بزرگوار تشکر کنم.

اگر تلویزیون به شکل فیزیکی جسم حضرت آیت الله «حسینی قزوینی» را نشان می داد به سیدی ام قسم دو تا دستشان را می بوسیدم من صورت ماهتان را می بوسم، پیشانی ماهتان را می بوسم لذت می برم. از این که آبروی شیعه را شما حفظ کردید، به سهم خودم خیلی از شما ممنون هستم،‌ جانم را برایتان می دهم برای احیاء‌ مذهب علی ابن ابی طالب، خدا نگهدارتان.

آیت الله حسینی قزوینی:

تشکر می کنیم از شما آقای «حسینی» بزرگوار. خدا جزای خیرتان بدهید خدا ان شاءالله بر توفیقات حضرتعالی هم بیافزاید. ما را دعا بفرمایید ان شاءالله این تلاش های ما مرضی مولا، سرور و تاج سرمان حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) قرار بگیرد.

مجری:

آقای «محمدی» از «اصفهان» پشت خط هستند. در خدمتتان هستیم بفرمایید.

بیننده: (آقای محمدی از اصفهان – شیعه)

سلام خدمت مجری محترم و سلام خدمت استاد عزیز و ارجمند شب تان بخیر. تشکر از برنامه عالی شما و صبوری شما در پاسخ دادن با حوصله به شنوندگان.

سوال من این است که در زیارت حضرت حکیمه خاتون می خوانیم فرزند حضرت امام حسن و امام حسین، می خواستم از لحاظ ازدواج هایی که صورت گرفت نسبت ائمه بعد از امام حسین با حضرت امام حسن چطور می شود.

دیگر این که دعاها و زیارتهایی که از دور می خوانیم آیا پذیرفته است توفیق پیدا نمی کنیم مستقیماً برویم؟ اما بحثهای شبکه باعث شد سراغ زیارت حضرت «نرجس خاتون»، حضرت «حکیمه خاتون» و حضرت «معصومه» و سایر کسانی که کمتر بحث زیارتشان مطرح بود بروم. سپاسگزارم از زحمات شما و افراد پشت صحنه خداحافظ.

مجری:

سلامت باشید خدا نگهدار شما آقای «محمدی» که از «اصفهان» همراه ما بودید. بیننده بعدی خانم «ربیعی»‌ از «همدان» به عنوان آخرین تماس پشت خط هستند خانم «ربیعی» در خدمتتان هستیم بفرمایید.

بیننده: (خانم ربیعی از همدان – شیعه)

سلام علیکم ببخشید یک سوال از آقای «قزوینی» داشتم وقتی سرکه انگور را می گیریم چطور است؟ چطور مشروب را می گویند حرام است؟

مجری:

ان شاءالله پاسخ را از استاد خواهیم گرفت سوال، سوال فقهی است خدمتتان خواهیم بود موفق باشید خدا نگهدار شما.

حضرت استاد سوال آقای «احمدی»‌ از «یاسوج» نسبت به شبهه ای که شبکه های «وهابی» مطرح می کنند و از سابق مطرح بود نسبت به ایمان حضرت ابو طالب.

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

بخواهم وارد بشوم بحث زیاد است بزرگواری کنند در «سایت مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر» بحث مفصلی داریم. سال گذشته روز شهادت یا وفات ابو طالب در «اهواز» یک همایش بین المللی بود از کشورهای عربی هم بودند آنجا حدود نیم ساعتی صحبت کردم ایمان ابو طالب را هم از دیدگاه علمای شیعه و هم از دیدگاه علمای اهل سنت آوردم.

روایت در کتاب «احتجاج طبرسی» می گوید که آقا امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) در «رحبه»‌ نشسته بود، فردی پرسید:

«يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْتَ بِالْمَكَانِ الَّذِي أَنْزَلَكَ اللَّهُ بِهِ وَ أَبُوكَ مُعَذَّبٌ فِي النَّارِ»

پدر تو در آتش جهنم می سوزد!

حضرت در پاسخ فرمود:

 «مَهْ فَضَّ اللَّهُ فَاكَ»

دهنت بشکند.

 «وَ الَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ نَبِيّاً لَوْ شَفَعَ أَبِي فِي كُلِّ مُذْنِبٍ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ لَشَفَّعَهُ اللَّهُ فِيهِمْ»

قسم به خدایی که رسول اکرم را به پیغمبری مبعوث کرد اگر پدر من در رابطه با تمام گنهکاران روی زمین شفاعت کند خداوند شفاعت او را می پذیرد.

«أَبِي مُعَذَّبٌ فِي النَّارِ وَ ابْنُهُ قَسِيمُ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ»

پدر من در آتش است و من پسرش تقسیم کننده بهشت و جهنم باشم؟

الإحتجاج علی أهل اللجاج؛ نویسنده: طبرسی، احمد بن علی، ناشر: نشر مرتضی، محقق / مصحح: خرسان، محمد باقر،ج1، ص230

روایات زیادی در این زمینه داریم. در رابطه با آقای «محمدی» سوالی در رابطه با «ایراج میرزا» کرده بودند فرصت نشد جواب ایشان را بدهم. «ایرج میرزا» اولش حرفهای نادرست، خلاف ادب دال بر کفر و انکار نبوت و ... زیاد داشت. ولی آخر عمرش برگشت اشعار خیلی وزینی در رابطه با توحید، در رابطه با اهل بیت (علیهم السلام) همچنین شعری که در رابطه با حضرت علی اکبر گفت

بعد از پسر دل پدر آماج تیر شد * آتش زدند لانه مرغ پریده را

و امثال این، آنها مربوط به آخر عمر ایشان است، شعرهای خیلی زیبایی دارد مخصوصاً این شعرش به قدری زیبا است آدم لذت می برد. یا شعر دیگر ایشان:

آیا که داد تسلیت خاطر حسین * چون دید نعش اکبر در خون تپیده را

آیا که غمگساره اندوه بری نمود * لیلا داغ دیده زحمت کشیده را

اما در رابطه با زیارتنامه حضرت «حکیمه خاتون». مادر امام باقر (سلام الله علیه)، «فاطمه ام عبد الله» فرزند امام حسن مجتبی است پدرش امام سجاد (سلام الله علیه) است بعد از او همه ائمه از امام صادق تا حضرت ولی عصر در زیارت حضرت ولی عصر است

«السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْن‏»

می خوانیم یعنی بعد از امام صادق، تمام ائمه ما، هم فرزند امام حسن هستند به اعتبار «فاطمه ام عبد الله» مادر امام باقر همسر سجاد (علیه السلام) و پدرشان هم مشخص است.

خواهر عزیزمان سوال پرسیدند زنگ بزنند دوستان ما که در رابطه با احکام صحبت می کنند پاسخ بدهند الان فرصت نیست بحث این که سرکه می شود یا شراب است.

معمولاً در شراب چون حالت اسکار و مست کنندگی دارد حرام است ولی در سرکه هیچ کس نگفته حالت مست کنندگی دارد. اضافه در انگور وقتی پخته می شود تا دو ثلثش نرفته نجس و اشکال دارد وقتی ثلثان شد اشکالی ندارد.

مجری:

تشکر می کنم حضرت استاد از محضرتان استفاده کردیم، همچنین تشکر می کنم از همه شما بینندگان عزیز و ارجمند که تا انتهای برنامه امشب همراه ما بودید و عذر خواهی می کنم از عزیزانی که پشت خط بودند و فرصت نشد تماس های آن عزیزان را وصل کنیم. ان شاءالله موفق، مؤید و منصور باشید تا دیدار آینده خدا نگهدار!