2024 March 28 - پنج شنبه 09 فروردين 1403
امامت و خلافت؛ انتصاب يا انتخاب
کد مطلب: ٥٥٥٨ تاریخ انتشار: ٠٣ خرداد ١٣٨٨ تعداد بازدید: 5113
سخنراني ها » عمومي
امامت و خلافت؛ انتصاب يا انتخاب

پاسخ به شبهات 88/03/03

بسم الله الرحمن الرحيم

تاریخ : 03 / 03 / 88

استاد حسيني قزويني

خدا را شاكريم كه توفيق داد در جمع اساتيد و دانشجويان بزرگوار دانشگاه فردوسي مشهد حضور پيدا كنيم و سخناني را از نزديك با اين عزيزان در ميان بگذاريم. بنا شد كه در اين جلسه، بحثي را پيرامون امامت و خلافت؛ انتصاب يا انتخاب داشته باشيم.

هدف ما از طرح اين بحث ها اين است كه امروز مخالفين مكتب اهل بيت (عليهم السلام) در گوشه گوشه كشورمان و در اين گيتي پهناور، بر ضد فرهنگ شيعه، إلقاء شبهه مي كنند و عقائد جوانان ما را متزلزل مي كنند. جزوات و كتاب ها و سي دي هايي را در سطح گسترده در راستاي زير سوال بردن فرهنگ اهل بيت (عليهم السلام) منتشر مي كنند. ما ناگزيريم كه اين شبهات را در سه محور جواب بدهيم:

محور اول: آشنا كردن عزيزان و جوانان شيعي، به ويژه دانشجويان با مباني فرهنگ اهل بيت (عليهم السلام) و آگاه ساختن اين عزيزان با براهين امامت و خلافت از منظر قرآن و سنت و عقل.

محور دوم: پاسخگويي به شبهات آنان در اين حوزه.

محور سوم: مقايسه بين مباني اعتقادي شيعه و اهل سنت.

بنده بارها به دوستان، اساتيد حوزه هاي علميه و دانشگاه ها توصيه مي كنم كه اگر بخواهيم امروز موفق شويم و مخاطبين مان را در يك مرحله آگاه سازي زيبا و ارزشمند قرار دهيم، بهترين راه، كار مقايسه اي است. ما در اين بازار پر سر و صداي كالاهاي فرهنگي، فرهنگ شيعه و اهل بيت (عليهم السلام) را در معرض عموم قرار دهيم و حق انتخاب و اختيار را به مخاطب محوّل كنيم. اگر بنا است كه سخن ما به عنوان سخن ارزشمند و ايده آل و بالنده باشد، بنده با توجه به تجربه 27 ساله خود، بهترين راه را راه مقايسه اي مي دانم و مقارَن را اساسي ترين روش براي جذب افراد به فرهنگ شيعه مي دانيم. يعني توحيد و خداشناسي در مكتب اهل بيت (عليهم السلام) را در يك كفّه ترازو قرار دهيم و توحيد و خداشناسي اهل سنت را در يك كفّه ديگر. مباني اعتقادي توحيدي و اسماء و صفات خداوند از نظر شيعه را در يك طرف ميز و آنچه كه عزيزان اهل سنت در صحيح ترين كتاب هاي خود آورده اند را در طرف ديگر ميز قرار دهيم و حق انتخاب و گزينش را به مخاطب واگذار كنيم. در بحث نبوت، شاخصه هاي يك پيامبر و ويژگي هاي نبي مكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) را در يك طرف قرار دهيم و شاخصه ها و ويژگي هاي انبياء (عليهم السلام) و نبي مكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) از منظر عزيزان اهل سنت را در طرف ديگر قرار دهيم و مخاطب بيايد آنچه را كه تشخيص مي دهد، انتخاب مي كند. آنچه را كه شيعه در حوزه امامت بيان كرده در يك طرف و آنچه كه عزيزان اهل سنت يا وهابيت در حوزه امامت دارند را از منابع معتبر خودشان در كفّه ديگر قرار دهيم و حق انتخاب را به مخاطب شيعه و سني بدهيم و آنان را دعوت كنيم به اين سخن خداوند كه مي فرمايد:

فََبَشِّرْ عِبَادِ * الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ

بشارت باد بر كساني كه از ميان سخنان مختلف، بهترين را انتخاب مي كنند.

سوره زمر/آيه18-17

لذا، ما اين جلسه را در خدمت شما عزيزان هستيم و برنامه اي را ارائه مي دهيم با موضوع: امامت و خلافت؛ انتصاب يا انتخاب كه از موارد اختلافيِ اساسي بين دو مكتب شيعه و سني است.

شيعه از روز نخستين، معتقد به انتصاب است و نصب امامت را منحصر به ذات أقدس ربوبي مي داند. حتي خود پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) را هم در انتخاب خليفه و جانشين و امام، دخالت نمي دهد. طبق آيه شريفه:

يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ

سوره مائده/آيه67

وظيفه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) را ابلاغ دستور إلهي در رابطه با امام و خليفه به سوي مردم مي داند. در مقابل هم برادران اهل سنت، بحث امامت و خلافت و جانشيني را يك بحث انتخابي مي دانند و تعيين خليفه را به عهده مردم يا شخصيت هاي برجسته و اهل حلّ و عقد يا ريش سفيدها واگذار مي كنند.

ما مي خواهيم در اين جلسه، در خدمت شما عزيزان، الگوهايي را از قرآن و سنت و عقل، ارائه بدهيم و ببينيم كه قرآن و سنت و عقل، كدام يك از گزينه هاي شيعه و سني را تأئيد مي كند.

بررسي خلافت و امامت از منظر قرآن

ما در ابتداء، خلافت و امامت را از منظر قرآن بررسي مي كنيم و مي بينيم كه آيات متعددي در رابطه با كليات امامت و خلافت آمده است. همان گونه كه اگر در رابطه با نماز، از يك عالمي سوال كنيد يا به قرآن مراجعه كنيد، جزئيات نماز در قرآن نيامده است. اگر بخواهيد تعداد ركعات نماز صبح، ركوع، سجود ، حمد و سوره را جستجو كنيد، در قرآن نيامده است. بالاترين چيزي كه قرآن بيان كرده است، اين است:

أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَي غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآَنَ الْفَجْرِ

سوره إسراء/آيه79-78

كه بيان گر نمازهاي پنج گانه است. ولي قرآن، در كنار اين آيه مي گويد:

وَ مَا آَتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا

سوره حشر/آيه7

و هم چنين مي گويد:

تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ

سوره نحل/آيه89

و قرآنْ منهاي وَ مَا آَتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا ، تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ نيست. قرآن با آيه شريفه:

وَ مَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَي * إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَي

سوره نجم/آيه4-3

بيان گر همه چيز است و منهاي آن، حتي در دو ركعت نماز صبح هم نمي توانيم استفاده كنيم.

در بحث امامت هم خداوند در رابطه با حضرت آدم (عليه السلام) مي فرمايد:

إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً

من مي خواهيم بر روي زمين، خليفه قرار دهم.

سوره بقره/آيه30

در رابطه حضرت داود (عليه السلام) مي فرمايد:

يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ

ما تو را خليفه و جانشين در زمين قرار داديم.

سوره ص/آيه26

جالب اين كه امام قرطبي ـ از شخصيت هاي برجسته و از مفسران بلند آوازه اهل سنت ـ در تفسيرش ـ كه عصاره و چكيده تفاسير اهل سنت است ـ مي گويد:

هذه الآية أصل في نصب إمام و خليفة يسمع له و يطاع ... ، و لا خلاف في وجوب ذلك بين الأمة و لا بين الأئمة.

اين آيه، ـ خليفه قرار دادن حضرت آدم (عليه السلام) بر روي زمين ـ اساس و معيار نصب خليفه اي است كه بايد از او اطاعت كرد. ... ، و اين در ميان امت و پيشوايان اسلامي، يك امر اجماعي و اتفاقي است.

تفسير القرطبي، ج1، ص264

پس، خداوند، امامت و خلافت و جانشيني در كره زمين را مجعول خودش قرار مي دهد و نمي گويد كه مردم در انتخاب خليفه، حق رأي دارند.

حضرت موسي (عليه السلام) كه مي خواهد براي خودش خليفه و جانشين معين كند، به مردم نمي گويد كه من برادرم حضرت هارون (عليه السلام) را براي شما به عنوان خليفه معين كردم، بلكه به خداوند مي فرمايد:

وَ اجْعَلْ لِي وَزِيرًا مِنْ أَهْلِي / هَارُونَ أَخِي / اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي / وَ أَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي

خدايا! تو برادرم را به عنوان وزير و جانشين بعد از من قرار بده.

سوره طه/32-29

يعني اين كه بحث خلافت، دست پيامبر هم نيست، چه رسد به دست مردم. خداوند هم مي فرمايد:

قَالَ قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَا مُوسَي

يا موسي! ما درخواست تو را اجابت كرديم و برادرت را به عنوان خليفه تو انتخاب كرديم.

سوره طه/آيه36

در قرآن، بهترين و صريح ترين چيزي كه بحث خلافت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) را مطرح كرده است، رابطه بين حضرت موسي (عليه السلام) و حضرت هارون (عليه السلام) است. لذا نبي مكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) براي اين كه راه هر گونه عذر را بر بهانه جويان ببندد، فرمود:

يا علي! أنت مني بمنزلة هارون من موسي.

يا علي! جايگاه تو نسبت به من، همانند جايگاه هارون نسبت به موسي است.

چون قرآن، بحث خلافت حضرت هارون (عليه السلام) براي حضرت موسي (عليه السلام) را به طور صريح و آشكار بيان كرده است و تمام مناصبي كه براي يك خليفه لازم است، در قرآن نسبت به حضرت هارون (عليه السلام) بيان شده است. خداوند، نبوت حضرت ابراهيم (عليه السلام) را به جعل خودش نسبت مي دهد:

وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ كُلًّا جَعَلْنَا نَبِيًّا

ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب را نبي قرار داديم.

سوره مريم/آيه49

جعل نبوت حضرت ابراهيم (عليه السلام) به دست خداست و همين خدا هم در مورد امامت حضرت ابراهيم (عليه السلام) مي فرمايد:

إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا

من تو را براي مردم، امام قرار مي دهم.

سوره بقره/آيه124

قرار دادن يك فرد براي رهبري و امامت، به دست خداوند است و بس. در همين آيه، يكي از ويژگي هاي رهبر ناشايسته كه لياقت رهبري جامعه را ندارد، بيان مي كند:

وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ

حضرت ابراهيم (عليه السلام) مي فرمايد كه آيا از فرزندان من هم كساني به اين منصب ولايت معين خواهند شد؟ خداوند فرمود: امامت، جايگاهي است كه افرادي كه با تقوا، ميانه و رابطه اي ندارند و مراحل كمال ايماني و تقوايي را نپيموده اند، نمي توانند منصب امامت را تصدّي كنند.

آقاي بيضاوي ـ از مفسران بنام اهل سنت ـ در ذيل اين آيه شريفه، اشاره دارد:

إجابة إلي ملتمسه و تنبيه علي أنه قد يكون من ذريته ظلمة و أنهم لا ينالون الإمامة، لأنها أمانة من الله تعالي و عهد و الظالم لا يصلح لها.

اين، پاسخي است از ناحيه خداوند به درخواست حضرت ابراهيم (عليه السلام) كه در نسل ايشان، افراد ستمگري هستند كه نمي توانند امانت دار خلافت و امامت باشند. زيرا امامت، امانتي و عهدي است از ناحيه خداوند و افراد ستمگر، شايستگي قبول اين امانت و عهد الهي را ندارند.

تفسير البيضاوي، ج1، ص398

اشكال اهل سنت به شيعيان:

اشكالي كه اهل سنت به ما مي كنند، اين است كه مي گويند:

شيعيان، امامت را بالاتر از نبوت مي دانند و جايگاه امامت، بالاتر و فراتر از نبوت است.

جواب به اشكال:

حضرت حضرت ابراهيم (عليه السلام) در دوران جواني به نبوت رسيده است:

قَالُوا سَمِعْنَا فَتًي يَذْكُرُهُمْ يُقَالُ لَهُ إِبْرَاهِيمُ

سوره أنبياء/آيه60

ولي امامت در آخرين روزهاي عمرش به او مي رسد كه داراي ذريه است و ذريه حضرت ابراهيم (عليه السلام)، بعد از پيري ايشان است كه وقتي مَلكي بشارت مي دهد به حضرت ابراهيم (عليه السلام) و همسرش كه از نسل اين دو، فرزندي به وجود خواهد آمد، تعجب مي كنند و همسر ايشان مي گويد:

قَالَتْ يَا وَيْلَتَي أَأَلِدُ وَ أَنَا عَجُوزٌ وَ هَذَا بَعْلِي شَيْخًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ

سوره هود/آيه72

من پيرزن هستم و مي خواهم بچه دار شوم و شوهر من پيرمرد است.

خداوند مي فرمايد:

قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ

سوره هود/آيه73

پس، خلافت و امامت از ديدگاه قرآن، يك پيوندي است ميان خالق و مخلوق و عهد و پيماني است ميان خداوند و مردم و امانتي است كه خداوند در اختيار فردي مي گذارد كه شايستگي امانت داري را داشته باشد.

بررسي خلافت و امامت از منظر سنت

در اين رابطه، سخن زياد است. در اوائل بعثت نبي مكرم (صلي الله عليه و آله و سلم)، ايشان به اطراف مكه مي رود يا در خود مكه، با قبائل، بحث مي كند و آنها را به طرف خداوند دعوت مي كند و سران قبائل هم براي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم)، پيش شرط مي گذراند. مثلا ابن حبان ـ از استوانه هاي علمي اهل سنت ـ در كتاب الثقات ـ از كتاب هاي رجالي معتبر اهل سنت ـ مي گويد:

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و سلم) با قبليه بني عامر بحث كرد و آنها را به طرف خداوند و اسلام دعوت كرد و آنها گفتند:

إن اتبعناك و صدقناك فنصرك الله، ثم أظهرك الله علي من خالفك، أيكون لنا الأمر من بعدك؟ فقال رسول الله صلي الله عليه و سلم: الأمر إلي الله، يضعه حيث يشاء، فقالوا: أنهدف نحورنا للعرب دونك، فإذا ظهرت كان الأمر في غيرنا، لا حاجة لنا في هذا من أمرك.

اگر ما آمديم از تو حمايت كرديم و تو بر مخالفين پيروز شدي و حكومت تشكيل دادي، آيا خلافت و جانشيني بعد از خود را به ما محوّل مي كني؟ پيامبر اكرم (صلي الله عليه و سلم) فرمود: امر جانشيني من، مربوط به من نيست و به دست خداوند است و هر كس را بخواهد به عنوان جانشين من معين مي كند. آنها گفتند: آيا بيائيم حلقوم مان را در برابر شمشير عرب قرار بدهيم و وقتي پيروز شدي، خلافت و جانشيني تو به عهده ديگران باشد؟! ما احتياجي به اسلام تو نداريم.

الثقات لإبن حبان، ج1، ص90 ـ سيره زيني دحلان، ج1، ص147 ـ حياة محمد لمحمد حسنين هيكل، ص152

اين قضيه در اوائل بعثت نبي مكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) با قبائل و اقوام مختلف اتفاق افتاده است. آقاي واحدي نيشابوري ـ متوفاي 468 هجري ـ در رابطه با قبيله عامر بن طفيله از ابن عباس نقل مي كند و همين برنامه و همين پيش شرط و همين پاسخ نبي مكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) را نقل مي كند.

قبيله بِيْحَره، توانمند بود و در اطراف مكه بود و اگر اينها مسلمان مي شدند، شوكتي بر اسلام تازه به دوران رسيده، اضافه مي شد. اينها هم گفتند:

اگر ما به تو ايمان بياوريم و از تو حمايت كنيم، جانشيني تو به ما مي رسد؟ پيامبر اكرم (صلي الله عليه و سلم) فرمود: امر جانشيني به دست خداوند است.

سيره ابن هشام، ج2، ص289 ـ تاريخ الطبري، ج2، ص84 ـ سيره ابن كثير، ج2، ص157 ـ البداية و النهاية لإبن كثير، ج3، ص171

آقاي حوذة بن علي در منطقه خودش، هم ادعاي سلطنت داشت و هم شاعر ورزيده عرب بود. به پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) گفت:

اگر من ايمان بياورم، با اين موقعيت ممتازي كه در ميان عرب دارم و اشعار حماسي مي سرايم، مي توانم انبوهي از جمعيت عرب را به طرف اسلام دعوت كنم؛ ولي به شرط اين كه بعد از تو، مسئوليتي داشته باشم. پيامبر (صلي الله عليه و سلم) فرمود: خير. جانشيني من به عهده خداوند است.

پيامبر (صلي الله عليه و سلم) فرمود: اگر او با من پيش شرط مي كرد كه يك مشت خاك سياه به عنوان پاداش اسلام به او بدهم، نمي دادم.

در صحيح بخاري، آمده است كه عبادة بن صامت مي گويد:

روز اولي كه با پيامبر صلي الله عليه و سلم بيعت كرديم، يكي از موارد بيعت ما اين بود:

أن لا ننازع الأمر أهله.

هر كسي را كه پيامبر (صلي الله عليه و سلم) او را به عنوان خليفه و ولي أمر مسلمانان انتخاب كند، همان گونه كه از پيامبر (صلي الله عليه و سلم) حرف شنوي داريم، از او هم حرف شنوي داشته باشيم و مخالفت نكنيم.

صحيح بخاري، ج8، ص77

پس، هم قرآن و هم سنت، امر امامت را بر عهده خداوند گذاشته است. آيا ادعاي شيعه ـ كه معتقد است خداوند، امير المؤمنين (عليه السلام) را به عنوان خليفه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) معين كرده است و پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) هم اين مسئله را به مردم ابلاغ كرده است ـ با قرآن و سنت و عقل، تطبيق مي كند يا خير؟ در كنار آن هم ببينيم عزيزان اهل سنت كه معتقدند جناب ابوبكر، خليفه اول است، آيا با قرآن و سنت و عقل، تطبيق مي كند يا خير؟ ما هر دو فرهنگ را روي ميز قرار مي دهيم و داوري را به عهده شما مخاطبين واگذار مي كنيم و گزينش را هم به عهده شما مي گذاريم. همان طور كه پيامبران گفتند:

وَ مَا عَلَيْنَا إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ

سوره يس/آيه17

وظيفه ما هم ارائه اين دو فرهنگ و باور ديني است.

آقايان اهل سنت مي گويند:

نامي از امير المؤمنين (عليه السلام) در قرآن نيامده است.

ما در جواب آنها مي گوييم:

مگر از دو ركعت نماز صبح شما نام برده شده است؟ اين پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) است كه آمده نماز صبح را از اين آيه استفاده كرده و براي مردم تشريع كرده است:

وَ قُرْآَنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآَنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا

سوره إسراء/آيه78

شما چگونه قسم به لفظ جلاله مي خوريد و مي گوييد كه آيه غار در حق ابوبكر نازل شده است، حال آنكه در اين آيه، نامي از ابوبكر نيامده است؟:

إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا

سوره توبه/آيه40

شايد يكي بگويد كه فلان كس بوده است! شما به همان رواياتي كه در ذيل آيه غار استناد مي كنيد كه مراد از آيه غار، ابوبكر است، ما هم به همان روايات استناد مي كنيم كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) قطعا علي بن ابي طالب (عليه السلام) را معين كرده است.

ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) در قرآن

در اين آيه شريفه:

إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آَمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ

ولي أمر شما، خداوند است و پيامبر اوست و كساني كه ايمان آورده اند، كساني كه نماز مي خوانند و در حال ركوع، زكات مي دهند.

سوره مائده/آيه55

يكي از بهترين روش ها را قرآن براي تعيين خلافت معين كرده است.

اگر مي گفت: علي، مي گفتند: علي در جامعه زياد داريم؛. اگر مي گفت: علي بن ابي طالب. يك نفر را به اين نام پيدا مي كردند كه مراد، ايشان است. ولي قرآن آمده يك نفر را تعيين به وصف كرده است. شما تاريخ را ببيند با اين ويژگي، غير از علي بن ابي طالب (عليه السلام)، يك نفر هم در تاريخ مصداقي ندارد. نه كسي ادعا كرده كه من در حال ركوع، صدقه دادم و نه كسي هم چنين چيزي را در تاريخ نقل كرده است.

در اينجا، شخصيت هاي بزرگي مانند ابن عباس، عمار، سلمة بن كهيل، مجاهد، سُدّي، ابو جعفر، عتبة بن حكم و ابوذر و غيره نقل كرده اند كه اين آيه در حق علي بن ابي طالب (عليه السلام) نازل شده است. كتاب هاي بزرگ تفسيري اهل سنت مانند تفسير طبري ـ كه ابن تيميه مي گويد: تفسير طبري، از تفاسير معتمد ما اهل سنت است ـ و الدر المنثور سيوطي و تفسير قرطبي و زاد المسير ابن جوزي و شواهد التنزيل حسكاني و احكام القرآن جسّاس و تفسير ابن كثير، همه گفته اند كه مراد از اين آيه، علي بن ابي طالب (عليه السلام) است.

قاضي عضد الدين ايجي ـ از بنيان گذاران كلام اهل سنت ـ مي گويد:

و أجمع ائمة التفسير أن المراد علي.

پيشوايان علم تفسير، اجماع دارند كه مراد از اين آيه، علي است.

المواقف للإيجي، ص405 ـ شرح المقاصد للتفتازاني، ج5، ص170 ـ شرح تجريد الإعتقاد للقوشجي، ص368

ايشان اين مطلب را از علامه حلي (ره) نقل مي كند و ردّ نمي كند. اين، قانون محاوره است كه اگر فردي، مطلبي را از كسي نقل كند و ردّ نكند، به منزله قبول اوست.

آقاي آلوسي وهابي مي گويد:

غالب الأخباريين علي أنها نزلت في علي كرم الله وجهه.

غالب مورخين بر اين باور هستند كه اين آيه درباره علي نازل شده است.

تفسير الآلوسي، ج6، ص167

جالب اين كه آقاي فخر الدين رازي - امام المشككين - روايتي را در تفسيرش آورده است كه خلاصه اش اين است:

پيامبر (صلي الله عليه و سلم) بعد از نماز، دست بلند كرد:

خدايا! برادرم موسي از تو طلب كرد كه برادرش هارون را خليفه او قرار دهي و سخن او را به اجابت رساندي. من هم پيامبر تو هستم و از تو تقاضا مي كنم كه كسي را به عنوان جانشيني من معين كن.

دعاي پيامبر تمام نشده بود كه اين آيه شريفه نازل شد:

إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آَمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ

سوره مائده/آيه55

و ديد كه علي بن ابي طالب در گوشه مسجد، انگشترش را به سائل داد.

تفسير الرازي، ج12، ص26 ـ تفسير الثعلبي، ج4، ص80 ـ تفسير ابن مردويه، ص295 ـ شواهد التنزيل لحسكاني، ج1، ص230

در اينجا، بحث ولايت خدا مطرح است كه چگونه است و ولايت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و حضرت علي (عليه السلام) هم همان گونه است.

ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) در سنت

ما، صدها روايت داريم كه ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) را اثبات مي كند.

در يكي از ماهواره ها اعلام كردم كه آقايان اهل سنت و وهابيت، هر روايتي را كه مي خواهند پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) گفته باشد و قبول مي كنند كه حضرت علي (عليه السلام)، خليفه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) است، بنده بياورم. اگر مي خواهند كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) گفته باشد: حضرت علي (عليه السلام) وصيّ من است، من 10 روايت مي آورم. اگر مي خواهند كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) گفته باشد: حضرت علي (عليه السلام) خليفه من است، من 50 روايت مي آورم. اگر مي خواهند كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) گفته باشد: حضرت علي (عليه السلام) امام مردم است، من روايت مي آورم. اگر مي خواهند كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) گفته باشد: حضرت علي (عليه السلام) جانشين من است، ولي أمر مسلمين است، أولي الناس بالناس است، من روايت مي آورم.

الان هم اعلام مي كنم كه عزيزان اهل سنت، هر روايتي را كه مي خواهند كه اگر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) اين جمله را مي گفت، مسئله تمام بود، من همان جمله را از پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) از منابع اهل سنت مي آورم. چون در رابطه با خلافت اميرالمؤمنين (عليه السلام) در منابع اهل سنت، روايت آمده است. به تعبير حضرت صديقه طاهره (سلام الله عليها):

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) عذر و راه فراري براي مردم نگذاشته است.

من، دو روايت را در اينجا انتخاب كرده ام كه نه حديث غدير است و نه حديث منزلت است و نه حديث رايت و طير. يكي از اين دو، صراحت دارد كه حضرت علي (عليه السلام)، خليفه و وصيّ من است و ديگري هم اين است كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرموده است حضرت علي (عليه السلام) وليّ مردم، بعد از من است.

اين دو روايت، از رواياتي است كه به نظر من، هيچ راه گريزي نمي گذارد:

روايت اول:

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) در سال سوم بعثت، 40 نفر از قريش را دعوت مي كند و در همان جلسه مي فرمايد:

إن هذا أخي و وصيي و خليفتي فيكم، فاسمعوا له و أطيعوا.

اين علي، برادر من است، وصي من است، خليفه من است.

تاريخ الطبري، ج2، ص63 - الكامل في التاريخ لإبن الأثير، ج2، ص63 - شرح نهج البلاغة لإبن أبي الحديد، ج13، ص211 ـ كنز العمال للمتقي الهندي، ج13، ص114 - تفسير البغوي، ج3، ص400

روايت دوم:

حديث ولايت است كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود:

أنت ولي كل مؤمن بعدي.

تو، جانشين من و وليّ تمام مؤمنين بعد از من هستي.

مسند احمد، ج1، ص331 و ج4، ص438 ـ مستدرك الصحيحين للحاكم النيشابوري، ج3، ص110 و 134 ـ سلسلة الصحيحة للألباني، ج5، ص222 ـ مجمع الزوائد للهيثمي، ج9، ص120 و 128 ـ المصنف لإبن أبي شيبة الكوفي، ج7، ص504 ـ السنن الكبري للنسائي، ج5، ص45 و 132 ـ صحيح ابن حبان، ج15، ص374 ـ المعجم الكبير للطبراني، ج12، ص78 و ج18، ص129ـ الاستيعاب لإبن عبد البر، ج3، ص1091 ـ كنز العمال للمتقي الهندي، ج13، ص142 ـ الكامل لعبد الله بن عدي، ج2، ص146 ـ تاريخ مدينة دمشق لإبن عساكر، ج42، ص102 و 198 ـ أسد الغابة لإبن الأثير، ج4، ص27 ـ ميزان الإعتدال للذهبي، ج1، ص410 ـ الإصابة لإبن حجر، ج4، ص468 ـ تاريخ الإسلام للذهبي، ج3، ص631 و ج11، ص71 ـ الوافي بالوفيات للصفدي، ج21، ص178 ـ البداية و النهاية لإبن كثير، ج7، ص381

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) بايد چه بگويد تا عذر برطرف شود؟ مگر جناب ابوبكر كه مي خواست جناب عمر را به عنوان خليفه معين كند، چه گفت و چه تعبيري به كار برد كه مردم قبول كردند؟ ببينيد عبارتي را كه آقاي ابوبكر در تعيين عمر گفت:

إني ولّيت عليكم عمر.

من، عمر را به عنوان وليّ قرار دادم.

من از شما سوال مي كنم كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) كه مي گويد:

علي، ولي تمام مؤمنين بعد از من است.

و اشكالات بني اسرائيلي مي گيريم كه ولي به معناي ديگري است و غيره، چه تفاوتي است با سخن آقاي ابوبكر كه عمر را به عنوان خليفه معين مي كند و مي گويد:

إني وليت عليكم عمر.

معجم جامع الأصول في أحاديث الرسول لابن الأثير الجزري، ج4، ص109

جناب عمر در بستر بيماري افتاده است و مي گويد:

لو كان سالم مولي حذيفة حيا لوليته.

اگر سالم، غلام حذيفه بود، او را ولي شما قرار مي دادم.

تاريخ ابن خلدون، ج1، ص194

چطور شد كه شما در اينجا، ولي در كلام جناب عمر را به عنوان ولي أمر و جانشين و خليفه قرار مي دهيد، اما در زبان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) اين طوري نيست؟!

وقتي عبد الملك مروان براي مردم سخنراني مي كند، مي گويد:

وليكم عمر بن الخطاب و كان فظا غليظا.

ولي شما، عمر بن خطاب، بد اخلاق بود.

لسان العرب لإبن منظور، ج8، ص166 ـ مروج الذهب، ج1، ص401

كلمه وليّ در زبان آقاي عمر، در زبان آقاي ابوبكر، در زبان ديگران، به معناي ولي أمر و امام و جانشين و خليفه است. چه فرقي است ميان آن و كلام پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم)؟ چرا ما در ولي در زبان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نسبت به امير المؤمنين (عليه السلام)، هزار و يك تشكيك مي كنيم، اما نسبت به ديگران، با جان و دل مي پذيريم؟

أدله عقليه بر امامت ابوبكر

بر فرض كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) كسي را براي جانشيني و امامت معين نكرده است. از همه آيات و روايت هم دست برمي داريم. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) گفته است: مردم! شما براي انتخاب امام و خليفه، بايد رأي بدهيد. آيا در ميان مردم كه مي خواهند فردي را براي سرپرستي و رياست جامعه انتخاب كنند، او بايد چه ويژگي هايي داشته باشد؟ آيا با وجود أصلح، سراغ صالح مي روند؟ آيا با وجود صالح، سراغ فاسد مي روند؟ در تمام انتخاباتي كه امروز در دنيا انجام مي شود و در تبليغات انتخاباتي، آقاي كانديد، عمدتا شاخصه هايي را ارائه مي دهد و مي گويد كه من در ميان اين كانديداها اصلح هستم و مرا انتخاب كنيد. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) از دنيا رفته است. بايد ببينيم كه شاخصه هاي اصلح در چه كسي است؟ در حضرت علي (عليه السلام) است يا در ديگران؟

اين كه فرد اصلح بايد انتخاب شود، نه غير اصلح، صالح بايد انتخاب شود، نه فاسد، منطق قرآني است:

أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَي الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَي

سوره يونس/آيه35

شما كه مي خواهيد يك رهبر را انتخاب كنيد، آيا كسي كه مراحل كمالات را طي كرده، شايسته است؟ يا كسي كه هنوز در دبستان آموزش كمالات است؟ قطعا آن كسي كه كمالات را طي كرده است، أصلح است.

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) هم فرمود:

من تقدم علي قوم من المسلمين يري أن فيهم من هو أفضل منه، فقد خان الله و رسوله و المسلمين.

هر كس در يك امر رياست و منصب در جامعه جلو بيفتد و حال آنكه مي داند أصلح تر از او وجود دارد، به خداوند و رسولش و مسلمانان خيانت كرده است.

تمهيد الأوائل و تلخيص الدلائل للباقلاني، ص474 ـ تاريخ مدينه دمشق لإبن عساكر، ج53، ص256 ـ كنز العمال للمتقي الهندي، ج16، ص89

چون حكومت خداوند، حكومت صالحان است. چون سيره پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) اين بود كه در جنگ ها و غزوات، افراد اصلح را براي فرماندهي انتخاب مي كرد. چون سيره مسلمانان اين است كه با وجود أصلح، سراغ صالح نمي روند. يعني اگر كسي مقامي را متصدي شود، با اين كه مي داند كسي بهتر از اوست، خائن به خداوند و رسولش و مسلمانان است.

اما اين كه اين شاخصه هاي اصلح چيست؟ قرآن و سنت آنها را بيان كرده است:

انتخاب أصلح در گفتار علماي اهل سنت

علماي اهل سنت مي گويند كه اگر بخواهيم فردي را براي خلافت و امامت و جانشيني معين كنيم، بايد چند شاخصه داشته باشد:

1. از نظر علم و آگاهي سرآمد جامعه باشد.

اگر آگاهي نداشته باشد، در مديريت و نصب افراد و دفاع از كيان اسلامي عاجز مي ماند.

2. بايد شجاع و نترس باشد.

در برابر دشمن، مقاومت كند و شاخصه شجاعت و مردانگي را داشته باشد. با يك تهديدي كه دشمن مي كند، خودش را نبازد و سرمايه كشور را در اختيار دشمن قرار ندهد.

3. عادل باشد.

اگر كسي عادل نباشد، نمي تواند عدالت گستر باشد. كسي كه خودش ستمگر باشد، نمي تواند جلوي ستمگر را بگيرد.

بين آقا امير المؤمنين (عليه السلام) و ابوبكر مقايسه كنيم و ببينيم كه اين 3 شاخصه در كدام يك وجود دارد:

علم حضرت علي (عليه السلام)

در مورد امير المؤمنين (عليه السلام)، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود:

أنا مدينة العلم و علي بابها.

من شهر علم هستم و علي درِ آن است.

المستدرك الصحيحين للحاكم النيشابوري، ج3، ص126 ـ المعجم الكبير للطبراني، ج11، ص55 ـ أسد الغابة لإبن الأثير، ج4، ص22

ابن عباس مي گويد:

و ما علمي و علم اصحاب محمد في علم علي إلا كقطرة في سبعة أبحر.

علم ما، همانند يك قطره است و علم علي همانند هفت دريا است.

حُلية الأولياء لأبو نُعِيم، ج1، ص65

عايشه مي گويد:

علي أعلم الناس بالسنة.

علي، آگاه ترين مردم به سنت است.

الإستيعاب لإبن عبد البر، ج3، ص1104 ـ تاريخ الخلفاء للسيوطي، ص115 ـ التاريخ الكبير للبخاري، ج2، ص255 ـ تاريخ مدينة دمشق لإبن عساكر، ج42، ص408

حاكم نيشابوري مي گويد:

فقط علي بود كه مي فرمود:

سلوني قبل أن تفقدوني.

هر چه را كه مي خواهيد، از من سوال كنيد.

المستدرك الصحيحين للحاكم النيشابوري، ج2، ص352 و 466

نووي مي گويد:

در تاريخ ثبت شده است كه تمام صحابه آمدند از علم علي استفاده كردند و از او سوال كردند. ولي تاريخ ثبت نكرده است كه علي از يكي از صحابه سوال كرده باشد.

تهذيب الأسماء و اللغات للنووي، ج1، ص317

خود جناب عمر جمله معروفي دارد:

لو لا علي لهلك عمر.

الاستيعاب لإبن عبد البر، ج3، ص1103 ـ المناقب للخوارزمي، ص81 ـ نظم درر السمطين للزرندي الحنفي، ص130 ـ المواقف للإيجي، ج3، ص627 ـ شرح المقاصد في علم الكلام للتفتازاني، ج2، ص294

علم جناب ابوبكر و عمر

آقاي ابن أبي شيبة در كتاب المصنف مي گويد:

آمدند از ابوبكر سوال كردند كه اين آيه قرآن:

وَ فَاكِهَةً وَ أَبًّا

سوره عبس/آيه31

چه معنايي دارد؟ گفت: من نمي دانم.

المصنف لإبن أبي شيبة الكوفي، ج7، ص180

از آقاي عمر هم همين سوال را كردند و گفت: نمي دانم.

كلمه أبّ به معناي چراگاه است. يك بچه اي كه در ميان عرب بزرگ شده باشد و آگاهي از ادبيات عرب داشته باشد، معناي آن را مي فهمد.

صدها موارد ديگر از عدم آگاهي جناب ابوبكر و عمر نسبت به مسائل احكام وجود دارد.

شجاعت حضرت علي (عليه السلام)

به تعبير جرج جرداق مسيحي:

شجاعت حضرت علي (عليه السلام)، نام تمام شجاعان گذشته تاريخ را محو كرد و جايي براي شجاعان آينده باقي نگذاشت.

خود جناب عمر مي گويد:

لولا سيف علي لما قام عمود الإسلام.

اگر شمشير علي نبود، پرجم اسلام برافراشته نمي شد.

شرح نهج البلاغة لإبن أبي الحديد، ج12، ص82

اهل سنت آورده اند:

لمبارزة علي بن أبي طالب لعمرو بن عبد ود يوم الخندق أفضل من اعمال أمتي إلي يوم القيامة.

المستدرك الصحيحين للحاكم النيشابوري، ج3، ص32 ـ شواهد التنزيل للحسكاني، ج2، ص14 ـ تاريخ بغداد للخطيب البغدادي، ج13، ص19 ـ تاريخ مدينه دمشق لإبن عساكر، ج50، ص333

در قضيه جنگ خيبر، تمام اهل سنت آورده اند:

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و سلم) پرچم را به دست خليفه اول داد و رفت و شكست خورد و برگشت. پرچم را به دست عمر داد و رفت و شكست خورد و برگشت. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و سلم) غضبناك شد و فرمود: فردا پرچم را به دست كسي خواهم داد كه خدا و پيامبرش او را دوست دارند و او هم خدا و پيامبرش را دوست دارد و كسي است كه مقاوم است و هرگز پشت به دشمن نمي كند. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و سلم) فردا، پرچم را به دست علي داد و رفت و فتح كرد و برگشت.

المصنف لإبن أبي شيبة الكوفي، ج7، ص497 - السنن الكبري للنسائي، ج5، ص109 ـ كنز العمال للمتقي الهندي، ج13، ص121 ـ إمتاع الأسماع للمقريزي، ج11، ص280 ـ دلائل النبوة للبيهقي، ج4، ص212

استاد محمود عقاد ـ شخصيت برجسته مصري ـ وقتي درباره شجاعت حضرت علي (عليه السلام) بحث مي كند، آن چنان تعابيري دارد كه شايد شيعه هم چنين تعابيري حماسي درباره امير المؤمنين (عليه السلام) ندارد.

شجاعت جناب ابوبكر و عمر

عبد الكريم خطيب مصري مي گويد:

فأبوبكر لم يعرف عنه أنه كان ذا مكانة معروفة في مواقع القتال.

در تاريخ، حتي يك مورد هم ثبت نشده است كه در جنگ ها از خودش شجاعتي نشان بدهد.

يكي از آقايان اهل سنت مي گفت:

در طول اين 23 سال، سابقه ندارد كه جناب ابوبكر و عمر، حتي يك مگسي كه روي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و سلم) نشسته باشد را از بين ببرند.

حتي ابن تيميه حرّاني در برابر شبهات علامه حلي (ره) در شجاعت حضرت علي (عليه السلام) و ابوبكر مي گويد:

شجاعت 2 نوع است: يك شجاعت آن است كه با شمشير در ميدان مبارزه بجنگد و يك شجاعت آن است كه انسان برود مسجد و از خداوند بخواهد كه دشمنان اسلام را نابود كند و جناب ابوبكر، شجاعت نوع دوم را داشت.

آقاي ابن تيميه هم نتوانسته است كه يك مدرك دالّ بر شجاعت ابوبكر پيدا كند.

در جنگ احد، خود عمر مي گويد:

ففررت، حتي صعدت الجبل، فلقد رأيتني أنزو كأنني أروي.

من، جزء فراري ها بودم و از ترس دشمنان، همانند بز كوهي، دوان دوان بالاي كوه مي رفتم.

الدر المنثور للسيوطي، ج2، ص88 ـ كنز العمال للمتقي الهندي، ج2، ص376 ـ جامع البيان لإبن جرير الطبري، ج4، ص193 ـ المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز لإبن عطية الأندلسي، ج1، ص529

در جنگ بدر، اگر تمام مسلمانان 30 نفر از كفار را كشتند، امير المؤمنين (عليه السلام) به تنهايي 30 نفر را كشت. من از شما سوال مي كنم كه جناب ابوبكر و عمر در جنگ بدر و حنين چه كردند؟

پس اگر بخواهيم شجاعت را ملاك امامت و خلافت قرار بدهيم، علي بن ابي طالب (عليه السلام) در شجاعت، اولين سرباز اسلام و اولين افسر ارشد آقا رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) است.

عدالت حضرت علي (عليه السلام)

در اين مورد هم خيلي نياز نيست كه سخن بگوييم. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود:

كفي و كف علي في العدل سواء.

دست عدل گستر علي، همانند دست عدل گستر من است.

كنز العمال للمتقي الهندي، ج11، ص604 ـ تاريخ بغداد للخطيب البغدادي، ج5، ص240 ـ ميزان الاعتدال للذهبي، ج1، ص146 - لسان الميزان لإبن حجر، ج1، ص287

* * * * * * *

پرسش و پاسخ

سوال:

اگر امامت انتصابي است، پس نبايد علي بن موسي الرضا (عليه السلام) ولايتعهدي را قبول مي كرد و نبايد علي بن ابي طالب (عليه السلام) بگويد:

و أنا لكم وزيرا خير لكم مني أميرا.

و نبايد بگويد كه اگر رهايم كنيد، مانند يكي از شما خواهم بود.

جواب:

قضيه آقا امام رضا (عليه السلام)، قضيه اجباري و تقيه بود. ايشان به اجبار توسط مأمون از مدينه به طوس آمد و براي اين كه مأمون از تمام كشور پهناور اسلامي، انقلاب ها و نهضت هاي متعددي برخاسته بودند و عمده اين نهضت ها، توسط علوي ها و فرزندان حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) بود، با اين توطئه، خواست اعلام كند كه علي بن موسي الرضا (عليه السلام) هم علوي است، ما را قبول دارد، تا اين نهضت ها را خاموش كند. ولي از آنجايي كه شهادت امام رضا (عليه السلام) به دست مأمون اتفاق افتاد، تمام آنچه را كه بافته بود، رشته شد و بيداري مردم، بيش از گذشته شد.

اما در رابطه با جمله امير المؤمنين (عليه السلام) كه مي فرمايد:

و أنا لكم وزيرا خير لكم مني أميرا.

نهج البلاغه، خطبه92

شما داستان را ببينيد كه بعد از قتل عثمان و شورشي كه ايجاد شد ـ با اين كه امير المؤمنين (عليه السلام) نهايت تلاشش را براي جلوگيري از قتل عثمان داشت - ، مسائل به هم ريخت. طلحه و زبير به منزل امير المؤمنين (عليه السلام) آمدند تا با او بيعت كنند و امير المؤمنين (عليه السلام) فرمود كه بيعت با من بايد در ميان مردم باشد. تمام كساني كه توسط آقاي عمر و عثمان در منصب قرار گرفته بودند را جمع كرد و شخصيت هاي برجسته انتظار داشتند كه وقتي امير المؤمنين (عليه السلام) خليفه مي شود، تمام اينها را ابقاء كند، ولي امير المؤمنين (عليه السلام) فرمود:

من اين چنين نيستم. اگر خلافت را بپذيرم، كاري با سيره ابوبكر و عمر ندارم. من، آنچه را كه خودم مي خواهم، عمل مي كنم. اگر شما مي خواهيد وضع موجود را به همين شكل، ادامه بدهم، من نيستم و كسي ديگر را انتخاب كنيد و اگر من وزير باشم، بهتر از آن است كه امير باشم. چون اگر امير شدم و در رأس حكومت قرار گرفتم، تمام مشكلات و نارسائي ها و ناعدالتي ها و خلاف قرآن و سنت، به پاي من نوشته مي شود؛ ولي اگر وزير باشم و در گوشه، همان طوري كه در زمان اين سه خليفه در گوشه بودم، مسائلي كه در جامعه اتفاق مي افتد، به پاي من نوشته نمي شود.

مضافا كه خود امير المؤمنين (عليه السلام) در خطبه هاي مختلف، بحث خلافت خودش را مطرح كرده است. مگر در صدها جا، اشاره نكرده است كه خليفه واقعي، من هستم. آن كه خداي عالم او را به عنوان خليفه معين كرده، من هستم و لا غير. امير المؤمنين (عليه السلام) صراحت دارد كه امامت و خلافت، نبايد در دست غير ما باشد. حتي نسبت به خلفاء گذشته مي گويد:

فإن هذا الدين قد كان أسيرا في أيدي الأشرار، يعمل فيه بالهوي و تطلب به الدنيا.

اين دين، در گذشته، اسير در دست اشرار بود و بر مبناي هوي و هوس خود عمل مي كردند و ... .

نهج البلاغه، نامه53 - نهج البلاغه لمحمد عبده، ج3، ص53

اين، تعبير تندي است و جواب آقاياني است كه مي گويند امير المؤمنين (عليه السلام) در نهج البلاغه، از خلفاء، مدح و ثناء گفته است. هم چنين مطالب ديگري را در مورد خلفاء دارد.

در يكي از شبكه هاي ماهواره اي، فردي به نام ملازاده ـ كه فردي شرور است و جز فحش و ناسزا به ائمه (عليهم السلام) و مراجع عظام تقليد شيعه، چيزي بلد نيست - بارها گفته است:

اگر امامت حق است، چرا علي در نهج البلاغه از امامت خودش حرفي نزده است؟

در جواب بايد بگوييم كه تو جاهل و نادان هستي و حتي يك صفحه از نهج البلاغه را نخوانده اي. امير المؤمنين (عليه السلام) در خطبه 74 مي فرمايد:

لقد علمتم أني أحق الناس بها (بالخلافة) من غيري.

همه شما صحابه علم داشتيد كه تنها كسي كه شايسته براي خلافت است، من هستم.

در خطبه 118 مي فرمايد:

فوالله! إني لأولي الناس بالناس.

به خدا سوگند! من بهترين فرد هستم براي ولي أمري بر مردم.

در خطبه 2 مي فرمايد:

لا يقاس بآل محمد صلي الله عليه و آله من هذه الأمة أحد و لا يسوي بهم من جرت نعمتهم عليه أبدا. هم أساس الدين و عماد اليقين، إليهم يفئ الغالي و بهم يلحق التالي و لهم خصائص حق الولاية و فيهم الوصية و الوراثة، الآن إذ رجع الحق إلي أهله و نقل إلي منتقله.

هيچ يك از اين أمت، با اهل بيت (عليهم السلام) قابل مقايسه نيستند. ولايت بر مردم، حق مسلّم اهل بيت (عليهم السلام) است. تنها كساني كه خداوند آنها را وصي معرفي كرده، اهل بيت (عليهم السلام) هستند. (بعد از قبول خلافت، مي گويد:) الان حق به حق دار رسيد و به جايگاه اصلي اش بازگشت.

در خطبه 144 مي فرمايد:

إن الأئمة من قريش غرسوا في هذا البطن من هاشم، لا تصلح علي سواهم و لا تصلح الولاة من غيرهم.

امامت، ويژه بني هاشم از قريش است و غير از بني هاشم، هيچ فردي شايستگي تصدي خلافت را ندارد و غير از بني هاشم، هر كس بخواهد امور ولايت مردم را به عهده بگيرد، جامعه را به فساد مي كشاند و تنها كسي كه مي تواند جامعه را به عنوان يك فرد اصلح هدايت كند، از بني هاشم است.

* * * * * * *

سوال:

آيا قضيه ليلة المبيت و غار ثور، دليلي بر خلافت حضرت ابوبكر نيست؟ آيا به اين معنا نيست كه حضرت محمد (صلي الله عليه و سلم) مي خواست ابوبكر را با خود به غار ثور ببرد تا جانش حفظ شود و حضرت علي (عليه السلام) را در خطر مرگ قرار دهد؟

جواب:

در اينجا سخن زياد است:

اولا: پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) او را نبرده است و ابوبكر خودش رفته است. وقتي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) مي رفت، احساس كرد كه از عقب، صداي پا مي آيد و تصور كرد كه دشمن است و بعد متوجه شد كه ابوبكر است. بعضي ها مي گويند كه به اين دليل او را برد كه وقتي ابوبكر، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) را ديد، اگر مشركين، ابوبكر را شكنجه كنند، جاي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) را نشان مي دهد.

ثانيا: در آيه غار، فضيلتي براي ابوبكر نيامده است. كسي كه در كنار پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) باشد، نبايد حزن و اندوهي داشته باشد، ولي ابوبكر ناراحت بود و پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود:

إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا

چرا مي ترسي؟ خداوند با ما است.

سوره توبه/آيه40

قرآن مي گويد:

فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا

سوره توبه/آيه40

من از ايشان سوال مي كنم اين آيه يعني چه؟ خداوند آرامش و اطمينان را بر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نازل كرده است؟ چرا خداوند نگفت:

فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِما

تمام ضماير قبلي، تثنيه است، ولي در اينجا، مفرد است. خداوند سكينه و آرامش را بر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نازل كرد و او را مؤيد به جنود و لشكرياني كرد كه او را نمي بيند. آيا ابوبكر مؤيد به اين جنود است؟ قرآن مي فرمايد:

فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَي رَسُولِهِ وَ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ

سوره فتح/آيه26

خداوند، سكينه و آرامش را بر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و مؤمنين نازل كرد.

تنها جايي كه خداوند، سكينه و آرامش را بر مؤمنين نازل نكرده، همين آيه غار است. به تعبير علامه حلي (ره):

اگر در ابوبكر ايمان بود، ضمير به صورت تثنيه مي آمد.

ثالثا: اگر واقعا آيه غار، دليل بر خلافت ابوبكر است، چرا جناب ابوبكر در سقيفه بني ساعده نگفت كه آيه غار در مورد من نازل شده است؟ در آن جلسه كه درگيري زيادي صورت گرفت، چرا نگفت؟ اگر جناب ابوبكر، خليفه بود، چرا يك بار هم به اين آيه، استشهاد نكرد؟ بعد از خلافت ابوبكر، هزاران نفر از مسلمانان در برابر خلافت ابوبكر، قيام كردند به نام قيام رَدّه و ده ها هزار نفر كشته شدند، چون خلافت ابوبكر را قبول نداشتند. چرا ابوبكر در آنجا به اين آيه استدلال نكرد كه من خليفه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) هستم؟

من در مدينه بودم و به دفتر رابطة العالم الإسلامية رفتم كه بالاترين مركز تبليغي وهابيت است. 12 نفر از اساتيد دانشگاه مدينه هم آنجا بودند و گفتم:

هر كدام از شما كه براي من ثابت كند مذهب شافعي حق است يا مذهب حنفي يا مالكي يا حنبلي يا وهابي حق است، والله العلي الأعلي! در همين جا از شيعه دست برمي دارم و همان مذهب را انتخاب مي كنم.

قسم به روح پاك امام هشتم! اين 12 استاد به همديگر نگاه كردند و گفتند:

ما نمي توانيم با شما بحث كنيم. ما يك استادي داريم كه به دانشگاه رفته و بعد از مغرب بيائيد و با او بحث كنيد.

گفتم:

شما استاد دانشگاه هستيد و تدريس مي كنيد و مدرك دكترا را يدك مي كشيد. شما نمي توانيد ثابت كنيد.

* * * * * * *

سوال:

در زمان انتخاب حضرت ابوبكر، ياوران حضرت علي (عليه السلام) كجا بودند؟ همان كساني كه روايات متعددي را از زبان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) شنيده بودند.

جواب:

اين بحثي است كه آقايان اهل سنت بايد به ما جواب بدهند. خود آقا علي بن ابي طالب (عليه السلام) و بني هاشم، تا 6 ماه بيعت نكردند و خود صحيح بخاري هم اين مطلب را صراحت دارد. شما در اين مورد چه مي فرماييد؟ تعداد زيادي بيعت نكردند. حتي در خود سقيفه بني ساعده:

قال الأنصار أو بعض الأنصار: لا نبايع إلا عليا.

ما جز با علي، با هيچ كس بيعت نمي كنيم.

تاريخ الطبري، ج2، ص443 ـ الكامل في التاريخ لإبن الأثير، ج2، ص325

شما در اين مورد چه مي فرماييد؟ سلمان آمد در مسجد و در برابر هيئت حاكمه سخنراني كرد و او را زدند و بيرون انداختند. ابوذر آمد و اعتراض كرد و او را زدند و دست و پايش را شكستند و بيرون انداختند. عتبة بن ابوسفيان آمد مخالفت كرد و او را بيرون انداختند. شبانه به خانه عباس ـ عموي پيامبر ـ رفتند و گفتند كه اگر بخواهي حرف بزني، با شمشير سر و كار داري. حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) آمد در مسجد سخنراني كرد و فرياد برآورد:

أنسيتم قول رسول الله يوم غدير خم قال: من كنت مولاه فعلي مولاه.

آيا فراموش كرديد سخن رسول الله را كه در غدير خم، علي را به عنوان خليفه معرفي كرد؟

نزهة الحفاظ، ج1، ص102 - أسني المطالب في مناقب آل أبي طالب، ص66 - ضوء اللامع للسخاوي، ج9، ص256 - بدر الطالع للشوكاني، ج2، ص297

هل ترك أبي يوم غدير خم لأحد عذرا؟

آيا در غدير خم، پدرم براي كسي عذري باقي گذاشت؟

الخصال للشيخ الصدوق، ص173 - بحار الأنوار للعلامة المجلسي، ج30، ص124

آمدند در خانه حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) و با آن وضع، ايشان را زدند و پهلويش را شكستند و شهيدش كردند.

در مناظره اي كه در شبكه المستقله با اهل سنت داشتم، با روايات صحيح، هم هجوم به خانه حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) را ثابت كردم و هم شهادت و شكستن پهلوي ايشان و سقط محسن را از آقاي جويني ـ استاد ذهبي ـ ثابت كردم.

فرائد السمطين، جلد2، صفحه34

شخص خليفه دوم در صحيح مسلم مي گويد كه علي بن ابي طالب (عليه السلام) نسبت به خليفه اول و خليفه دوم اين اعتقاد را داشت:

كاذبا آثما غادرا خائنا.

دروغ گو و گنه كار و حيله گر و خائن.

صحيح مسلم، ج5، ص152

نسبت به خليفه دوم مي فرمايد:

كراهية لمحضر عمر.

چشم ديدن عمر را نداشت.

صحيح البخاري، ج5، ص83 ـ صحيح مسلم، ج5، ص154

و نسبت به خليفه اول مي فرمايد:

و لكنك استبددت علينا بالأمر.

تو در حق ما، استبداد كردي.

صحيح البخاري، ج5، ص83 ـ صحيح مسلم، ج5، ص154

فروة بن عمر، أبان بن سعيد بن عاص، خالد بن سعيد بن عاص، سعد به عبادة، سلمان، مقداد، ابوذر، عباس بن عبد المطلب، فضل بن عباس، عتبة بن أبي لهب و ... اعتراض كردند و تا آخر هم با خليفه اول و دوم بيعت نكردند. حتي بعضي از انصار كه بيعت كرده بودند:

ندم قوم من الأنصار علي بيعته و لام بعضهم بعضا و ذكروا علي بن أبي طالب.

پشيمان شدند و همديگر را ملامت مي كردند و ... .

الموفقيات للزبير بن بكار، ص583

مضافا كه اين حضرات، به زور كتك و شمشير، خلافت را به دست گرفتند. حتي خود خليفه دوم در صحيح بخاري صراحت دارد:

إن الأنصار خالفونا.

تمام انصار با ما مخالفت كردند.

صحيح البخاري، ج8، ص26

* * * * * * *

سوال:

در مورد حديث منزلت، اهل سنت مي گويند كه زمان مطرح شدن اين حديث، در توضيح آن دخيل است و شأن نزول خاصّ خود را دارد و براي منظور خاصي بيان گرديده است. حضرت هارون (عليه السلام) هم قبل از حضرت موسي (عليه السلام) وفات كردند و با مسئله ولايت حضرت علي (عليه السلام) هم تعارض دارد.

ولايت حضرت علي (عليه السلام) به پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) تحميل شده است، چون فرموده خدا بوده است.

جواب:

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود:

أنت مني بمنزلة هارون من موسي الا انه لا نبي بعدي.

صحيح البخاري، ج5، ص129 - صحيح مسلم، ج7، ص120 ـ سنن ابن ماجة، ج1، ص45 ـ مجمع الزوائد للهيثمي، ج9، ص109 - مسند احمد، ج3، ص32

جز مقام نبوت، هر مقامي كه براي حضرت هارون (عليه السلام) قرار داده، براي حضرت علي (عليه السلام) هم قرار داد. اگر حضرت هارون (عليه السلام) مي ماند، خليفه بود يا نبود؟ قطعا خليفه بود. امير المؤمنين (عليه السلام) از دنيا نرفت و ماند. حضرت هارون (عليه السلام) خليفه بود و مريض شد و از دنيا رفت و توفيق خلافت را پيدا نكرد. همان منصب هم براي حضرت علي (عليه السلام) بود و از دنيا نرفت و ماند. مضافا كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) وقتي مي فرمايد:

أنت مني بمنزلة هارون من موسي الا انه لا نبي بعدي.

معنايش اين است كه تمام مناصبي كه خداوند براي حضرت هارون (عليه السلام) قرار داده است، براي حضرت علي (عليه السلام) هم قرار داده شد؛ مگر اين كه بعد از من، پيامبري نيست. يعني اگر بعد از من پيامبري بود، تو منصب پيامبري داشتي.

همان طوري كه قرآن براي حضرت هارون (عليه السلام)، چند جايگاه و ويژگي بيان كرده است:

وَ وَهَبْنَا لَهُ مِنْ رَحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيًّا

سوره مريم/آيه53

وَ اجْعَلْ لِي وَزِيرًا مِنْ أَهْلِي

سوره طه/آيه34

وَ قَالَ مُوسَي لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي

سوره أعراف/آيه142

تمام اين مناصب براي امير المؤمنين (عليه السلام) ثابت است و فقط مسئله نبوت را استثناء كرده است. اگر غير از نبوت، جايگاه هاي ديگر حضرت هارون (عليه السلام) براي حضرت علي (عليه السلام) ثابت نبود، بر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) واجب بود كه آنها را استثناء كند و چون استنثاء نكرده است، تمام منازل براي آقا امير المؤمنين (عليه السلام) لازم و ثابت است و هيچ شك و شبهه اي نيست و خود صحابه هم در طول تاريخ از حديث منزلت، خلافت را مي فهميدند.

* * * * * * *

سوال:

در آيه ولايت، از لفظ هُم استفاده شده است. در حالي كه مي دانيم لفظ هُم دلالت بر جمع مي كند.

در آيه تطهير هم ضمير مذكّر به كار رفته است و مشمول زنان و دختر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نمي شود.

جواب:

در رابطه با آيه ولايت:

إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آَمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ

سوره مائده/آيه55

كه جمع آمده است، قرآن، حدأقل بيش از صد مورد صيغه جمع آورده و إراده فرد نموده است. شاخص ترين آنها، آيه مباهله است:

فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَكُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ وَ أَنْفُسَنَا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللَّهِ عَلَي الْكَاذِبِينَ

سوره آل عمران/آيه61

من از شما سوال مي كنم كه نِسَاءَنَا مفرد است يا جمع است و مراد از آن، چيست؟ جمع است و همه گفته اند كه مراد از آن، حضرت صديقه طاهره (سلام الله عليها) است.

صحيح مسلم مي گويد:

دعا رسول الله صلي الله عليه و سلم عليا و فاطمة و حسنا و حسينا، فقال: أللهم هؤلاء أهلي.

صحيح مسلم، ج7، ص120

چرا در اينجا جمع گفته و فرد را اراده كرده است؟

منظور از كلمه أَنْفُسَنَا كه جمع است، علي بن ابي طالب (عليه السلام) است.

اما در رابطه با آيه تطهير، اگر كوچك ترين دقتي بكنيد، اول آيات، درباره زنان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) است. من از آيه 30 تا 33 سوره احزاب را حساب كردم و ديدم كه 38 بار ضمير جمع مؤنث آمده است و وقتي به آيه تطهير مي رسد:

إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا

سوره أحزاب/آيه33

به صورت مذكر مي آورد. در اينجا، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و حضرت علي (عليه السلام) و امام حسن (عليه السلام) و امام حسين (عليه السلام) هستند و فقط يك زن وجود دارد و آن هم حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها). از باب تغليب هم كه باشد، وقتي 4 مرد و يك زن وجود دارد، به خاطر زن، ضمير را مؤنث نمي آورند. خود آقاي سيوطي در الدر المنثور و طبري در تفسيرش و ابن كثير در نفسيرش، 20 روايت آورده اند كه مراد از آيه تطهير، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و حضرت علي (عليه السلام) و حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) و امام حسن (عليه السلام) و امام حسين (عليه السلام) بوده است. يك روايت ضعيف براي ما بياوريد كه عايشه گفته باشد من هم جزء آيه تطهير هستم. يك حديث براي ما بياوريد كه حفصه و أم سلمه و أم حبيبه گفته باشد ما هم مشمول آيه تطهير هستيم. به قول يكي از آقايان اهل سنت كه مي گويد: عايشه، عنايت داشت كه تمام فضائل مربوط به خودش را در ميان مردم مطرح كند و يك روايت نداريم كه عايشه گفته باشد من هم جزء آيه تطهير هستم. مگر مي شود كه آيه تطهير درباره زنان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نازل شود و با اين دبدبه و كبكبه، عايشه، يك مورد هم نگفته باشد كه من مشمول آيه تطهير هستم؟ هم چنين ديگر زنان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) هم ادعا نكنند. شما چيزي را ادعا مي كنيد كه خود زنان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) هم چنين ادعايي ندارند.

* * * * * * *

سوال:

از سال 1371، عنوان شهادت در تقويم ها آورده شده است و قبلا عنوان وفات بود.

جواب:

اين دروغ است و ما اين را مفصل جواب داده ايم. حتي تقويم هايي كه در زمان شاه نوشته شده، اگر بخواهيد، عكس آن را در سايت خواهم گذاشت كه از روز شهادت حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها)، به عنوان شهادت ياد شده است. بر فرض كه نيامده باشد، مگر تقويم براي ما شريعت را مي آورد. ما صدها روايت را در اين زمينه براي شما مي خوانيم، از ما قبول نمي كنيد. آقاي جويني ـ استاد ذهبي ـ مي گويد كه حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) را شهيد كردند و پهلويش را شكستند و محسنش را سقط كردند. آيا شما دنبال اين هستيد كه راه گريزي پيدا كنيد و حالا آمده ايد از تقويم سال 1371 براي ما دليل مي آوريد؟!

از آقا امام كاظم (عليه السلام) ـ متوفاي 183 هجري ـ سوال كردند و فرمود:

إن فاطمة صديقة شهيدة.

فاطمه، هم شهيده است و هم صديقه.

الكافي للكليني، ج1، ص458

خود امير المؤمنين (عليه السلام) در نهج البلاغه در كنار دفن حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) عباراتي دارد كه دالّ بر شهادت حضرت صديقه طاهره (سلام الله عليها) است و من در بحثي كه با جناب مولوي مرادزهي در ماهواره داشتم، همين را گفت كه شما روايات صحيحي نداريد. من هم ده ها روايت صحيح از كتاب هاي شيعه و اهل سنت، مبني بر شهادت حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) آوردم. اگر شما دنبال بهانه يا توجيه هستيد، به نظر من، دور از شأن يك دانشجو و استاد است. اگر عوام به دنبال توجيه باشند، دور از انتظار نيست. ما دوست داريم كه دانشجويان ما، تعصّبات شيعي و سني را كنار بگذارند.

بنده خودم اعلام مي كنم كه در همين استان شما، حدود 3 هزار مولوي داريد. آنها بيايند با هم بحث كنيم و براي بنده ثابت كنند كه كه مذهب اهل سنت حق است. قسم به والله! تالله! بالله! در همان جلسه، من سني مي شوم و از هيچ احدي باك ندارم. ولي اگر نتوانستند ثابت كنند و من ثابت كردم، انتظار ندارم كه شيعه شوند، ولي حداقل اين شبهات و حرف هاي بي اساس و پايه را براي تشويش اذهان جوانان ما مطرح نكنند.

* * * * * * *

سوال:

چرا حضرت علي (عليه السلام) كه وظيفه اش دفاع از مظلومين است، در ماجراي شهادت از ناموسش دفاع نكرد؟ آيا اين، زير سوال بردن شعار عاشورايي هيهات من الذلة نيست؟

جواب:

به ما جواب بدهيد:

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) 13 سال در مكه بود و جلوي چشمش ديد كه عمار بن ياسر و مادرش سميه را شكنجه مي كردند و پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) دفاع نكرد. چرا؟ آيا وظيفه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) دفاع از مسلمانان نيست؟ وقتي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) قدرت نداشت، از چه دفاع كند؟ با كدام نيرو دفاع كند؟

امير المؤمنين (عليه السلام) هم وقتي قدرت نداشت و همه پراكنده شدند و ده ها هزار نفر اطراف خانه را گرفته اند، اگر بخواهد دفاع كند، با كدام نيرو دفاع كند؟ خود امير المؤمنين (عليه السلام) در نهج البلاغه مي فرمايد:

فنظرت فإذا ليس لي رافد و لا ذاب و لا مساعد إلا أهل بيتي، فضننت بهم عن المنية.

ديدم كه جز اهل بيت من، كسي از من دفاع نمي كند و اگر اينها را در برابر شمشير مخالفين قرار دهم، نسل پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) برچيده مي شود.

نهج البلاغه، خطبه26 و 217

مضافا اگر حضرت علي (عليه السلام) دفاع مي كرد، حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) در زير دست و پا شهيد مي شد و اينها مي گفتند كه قاتل حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) ، حضرت علي (عليه السلام) بوده است. همان طوري كه در مورد عمار گفتند. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) درباره عمار فرمود:

تقتله الفئة الباغية، عمار يدعوهم إلي الله و يدعونه إلي النار.

عمار را گروه ستمگر مي كشند. عمار آنها را به بهشت دعوت مي كند و آنها عمار را به سوي آتش.

صحيح البخاري، ج3، ص207 ـ صحيح مسلم، ج8، ص186 ـ عمدة القاري للعيني، ج14، ص109 ـ البداية و النهاية لإبن كثير، ج7، ص298

وقتي عمار كشته شد، معاويه گفت:

علي، قاتل عمار است. اگر علي، عمار را از خانه اش بيرون نمي آورد و در برابر شمشيرهاي ما قرار نمي داد، عمار كشته نمي شد.

وقتي حضرت علي (عليه السلام) اين را شنيد، فرمود:

پس، قاتل حمزه ـ عموي پيامبر ـ پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) است. چون پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) او را از خانه اش بيرون آورد و در برابر شمشير مشركين قرار داد.

مضافا كه امير المؤمنين (عليه السلام) براي چيزي فكر مي كند كه بالاتر از خودش و حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) است و آن هم مسئله دين است كه امام حسين (عليه السلام) خودش را فدا مي كند. امير المؤمنين (عليه السلام) مي بيند كه اگر مقابل اينها بايستد و اختلاف داخلي ايجاد شود، چند مسلمان كه تازه اسلام آورده اند از بين مي روند و منافقينِ در كمين نشسته، يهوديان سيلي خورده، بعضي از مسيحيانِ فرصت طلب، بعضي از قبائل بزرگ و دولت هاي قدرتمند شرقي و غربي مانند ايران و روم حمله مي كنند و تمام اسلام را از بين مي برند. لذا، امير المؤمنين (عليه السلام) آينده را نگاه مي كند.

* * * * * * *

سوال:

اگر مالك واقعي فدك، حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) بود، چرا حضرت علي (عليه السلام) در زمان خلافتش آن را به حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) برنگرداند؟ وجوب ايصال حق به ذي حق.

جواب:

اين سوالاتي كه اين آقايان مي كنند، دوست داشتم كه براي تك تك اينها، يك ساعت وقت فرصت داشته باشم تا جواب بدهم.

اولا: صحيح بخاري و صحيح مسلم مي گويند كه خود عمر فدك را به حضرت علي (عليه السلام) برگرداند. در زمان عمر هم فدك در دست امير المؤمنين (عليه السلام) بود و در زمان خود حضرت علي (عليه السلام) در دست خودش بود. اين را به ما جواب بدهيد.

ثانيا: مگر علي بن ابي طالب (عليه السلام) آن تغييراتي را كه انجام شد، توانست از بين ببرد؟ خود امير المؤمنين (عليه السلام) صراحت دارد:

قد عملت الولاة قبلي أعمالا خالفوا فيها رسول الله صلي الله عليه و آله متعمدين لخلافه، ناقضين لعهده مغيرين لسنته و لو حملت الناس علي تركها و حولتها إلي مواضعها و إلي ما كانت في عهد رسول الله صلي الله عليه و آله، لتفرق عني جندي، حتي أبقي وحدي أو قليل من شيعتي.

رهبران و خلفاء قبل از من، كارهايي را انجام دادند كه مخالفت با پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) بود و سنت او را به هم زدند. اگر بخواهم تمام آنچه را كه خلاف سنت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) انجام داده بودند و ناحق ها را حق كردند را عوض كنم، حتي لشكريان من هم از اطراف من پراكنده مي شوند.

الكافي للكليني، ج8، ص59

در قضيه جنگ بصره، مردم مستحبات و نافله ماه رمضان ـ نمار تراويح ـ را در مسجد مي خواندند. حضرت علي (عليه السلام) به امام حسن (عليه السلام) گفت كه برو به آنها بگو كه نماز تراويح، بدعت است و خود عمر هم گفته است كه بدعت است:

نعم البدعة.

چه بدعت خوبي!

صحيح البخاري، ج2، ص252

امير المؤمنين (عليه السلام) ديد كه صداي داد و فرياد مسجد را فرا گرفت و مي گفتند:

وا سنتا عمرا! وا سنتا عمرا!

حضرت علي (عليه السلام) آمده تا سنت عمر را از بين ببرد.

امير المؤمنين (عليه السلام) در آن 5 سال، جز خون دل، چيز ديگري عائدش نشد. مظلوميت حضرت علي (عليه السلام) در آن 5 سال، ميلياردها برابر مظلوميت حضرت علي (عليه السلام) در دوران 25 سال قبل از آن بود. در آن 25 سال فرمود:

فصبرت و في العين قذي و في الحلق شجا، أري تراثي نهبا.

صبر كردم، در حالي كه خار در چشم و استخوان در گلو داشتم و ... .

نهج البلاغه، خطبه شقشقيه

قد ملأتم قلبي قيحا.

قلب مرا لبريز از خون كرديد.

نهج البلاغه، خطبه27

مردم هميشه از ستم حاكمان مي نالند، ولي من از ستم مردم مي نالم. وقتي شمشير بر فرقش خورد، فرمود:

فزت و رب الكعبة.

راحت و خلاص شد.

بالاترين و اوج مظلوميت امير المؤمنين (عليه السلام) اين است كه نتوانستيم او را به جامعه معرفي كنيم. حضرت علي (عليه السلام) مجهول و ناشناخته ماند. والله العلي الأعلي! آنچه كه در تاريخ گفته شده و اين همه روايات، ذره اي از اقيانوس فضائل حضرت علي (عليه السلام) نيست. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) به امير المؤمنين (عليه السلام) فرمود:

اگر مي دانستم كه مردم درباره تو غلوّ نمي كنند، همان گونه كه درباره حضرت عيسي (عليه السلام) غلوّ كردند، سخني مي گفتم كه وقتي از كوچه مي گذري، مردم، خاك زير پاي تو را به عنوان تبرّك برمي داشتند.

اين، سخني است كه خود اهل سنت نقل كرده اند.

* * * * * * *

سوال:

گفته شده كه خليفه اول به دست خليفه دوم به قتل رسيده است. آيا صحيح است؟

جواب:

ما هيچ دليل و روايتي در اين زمينه نداريم. كسي از شيعه هم هم چنين ادعايي نكرده است. اگر از اهل سنت كسي ادعا كرده است يا خير، ما خيلي زياد در جريان نيستيم.

در مسائل سياسي، يك سري برنامه ها هست كه به اين سادگي ها نمي توان وارد شد و بايد تاريخ را به دقت بخوانيم و تمام زواياي تاريخ به دقت مورد مطالعه قرار بدهيم. مضافا كه خيلي از آثار تاريخي را محو كردند و نگذاشتند به دست ما برسد.

بنده به عنوان فردي كه 40 سال است كه در حوزه علميه هستم به عنوان يك نيمه كارشناس شيعه كه در دانشگاه هاي مختلف تدريس دارم، رسما اين قضيه را انكار مي كنم.

* * * * * * *

سوال:

ميان وهابيت و سلفي ها چه فرقي است؟

جواب:

وهابي ها، به اعتبار انتساب شان به آقاي محمد بن عبد الوهاب، مؤسس فرقه وهابيت و متوفاي 1205 هجري است و اولين بار در منطقه نجد در اطراف رياض در سال 1157 هجري، حكومت وهابيت را تأسيس كرد و مردم را به آئين خودش دعوت كرد. بعد از او، هر كس كه به آئين محمد بن عبد الوهاب گرويده مي شد، وهابي مي گفتند؛ يعني تابع آئين محمد بن عبد الوهاب.

چون كلمه وهابي، با كارهايي كه وهابيت در سراسر جهان كرده اند مانند القاعده و طالبان، امروز به عنوان واژه زشت و قبيح درآمده است، اينها كلمه وهابيت را نوعي توهين به خودشان مي دانند و مي گويند كه ما وهابي نيستيم و سلفي هستيم. سلفي يعني تابع سلف صالح؛ يعني صحابه و تابعين و اتباع تابعين. به گفته اي كه از پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نقل مي كنند:

خير القرون قرني، ثم الذي يليه، ثم الذي يليه.

سلف صالح، اين 3 قرن بودند. به همين جهت، خودشان را منتسب مي كنند به سلفي ها.

* * * * * * *

سوال:

بن باز مي گويد كه چون اصحاب پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) براي ايشان سالگرد تولد نگرفته اند، اين كار، خلاف اسلام است؛ حتي قرباني براي اين جشن، حكم مردار را دارد.

آيا دليلي بر ردّ اين ادعا وجود دارد؟

جواب:

قضيه وهابيت و بن باز در مورد سالگرد ميلاد پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم)، تنها به همين مطلب خلاصه نمي شود. خود آقايان وهابيت مي گويند كه اگر كسي براي فرزندش هم جشن تولد بگيرد، بدعت است. حال آنكه اين، يك امر عادي است. اينها با فطرت بشر بازي مي كنند. وقتي تلگراف اختراع شد، اينها گفتند كه از آلات شيطاني است و استفاده از آن بدعت است؛ چون پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) تلگراف نداشت. وقتي تلفن اختراع شد، گفتند پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) تلفن نداشته است. حتي وقتي دوچرخه اختراع شد، وهابيت فتوا دادند كه وسيله شيطاني است و هر كس سوار بر آن شود، سوار شيطان شده است. اما ديدند كه همه به ريش آنها مي خندند و از نظرشان برگشتند.

اگر شما وارد اينترنت شويد و كلمه بن باز، كُره، الأرض را جستجو كنيد، مي بينيد كه آقاي بن باز رسما فتوا داده است:

كساني كه مي گويند كره زمين به دور خودش و خورشيد مي چرخد، كافر و بي دين و مرتدّ هستند. وقتي من در 19 سالگي چشم داشتم، هر روز مي ديدم كه آفتاب از مشرق طلوع مي كند و از مغرب غروب.

اينها در اوليات مسائل علمي مشكل دارند. خود بن باز در مورد كرويت زمين مي گويد:

اين را كفّار آورده اند تا قرآن ما را باطل كنند.

اين چه قرآني است كه با كرويت زمين باطل مي شود؟ مسلماني كه مي خواهد با كرويت زمين، مرتد شود، اگر از اول مسلمان نمي شد بهتر بود.

* * * * * * *

* * * * * * *

* * * * * * *

««« و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته »»»





Share
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
* کد امنیتی:
  

آخرین مطالب
پربحث ترین ها
پربازدیدترین ها