بسم الله الرحمن الرحیم

18/05/1403

موضوع: «ریا»؛ گناهِ بزرگِ ویرانگر و نابود کننده!

برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی

فهرست مطالب این برنامه:

خلاصه ای از مطالب مطرح شده در جلسات گذشته!

دو راه سریع السیر، در رسیدن به مقامات عالیه معنوی

روایتی تکان دهنده از میزان علم امام معصوم از اعمال دنیوی ما

«ریا» گناهِ بزرگِ ویرانگر و نابود کننده!

تماس بینندگان برنامه

نتوانستم یک در بی نهایت مقام امیرالمؤمنین را درک کنم!!

عواقب و اثرات وحشتناک اخروی «ریا»

مجری:

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم‏، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ الْحَمْدلِلَّهِ رَبِّ العالَمين‏ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ

عرض سلام، ادب و احترام دارم خدمت همه شما بینندگان عزیز و ارجمند شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف).

‌الحمدلله این توفیق را داریم در شبهای جمعه برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی را تقدیم محضر شما و تقدیم نگاه مهربان شما بینندگان عزیز و ارجمند کنیم.

همانطور که مستحضر هستید این توفیق را داریم در محضر حضرت استاد «آیت الله حسینی قزوینی» هستیم، ان شاءالله امشب هم بتوانیم نهایت بهره و استفاده را از محضرشان ببریم.

حضرت استاد سلام عرض می کنم در خدمتتان هستیم.

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

سلام علیکم ورحمة الله وبرکاته.

السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اللَّهِ فِي أَرْضِه،‏ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مِيثَاقَ اللَّهِ الَّذِي أَخَذَهُ وَ وَكَّدَهُ- السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا وَعْدَ اللَّهِ الَّذِي ضَمِنَه‏، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَاحِبَ الْمَرْأَى وَ الْمَسْمَع‏ فَمَا شَيْ‏ءٌ مِنَّا إِلَّا وَ أَنْتُمْ لَهُ السَّبَبُ وَ إِلَيْهِ السَّبِيل السَّلَامُ عَلَيْكَ یَا مَنْ بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء

خدمت بینندگان عزیز و گرامی خالصانه ترین سلامم را تقدیم می کنم، موفقیت روز افزون برای همه عزیزان و گرامیان از خدای منان خواهانم.

طلیعه عرایض مان را مزین کنیم با یادی از صدیقه طاهره (سلام الله علیها)

دوست دارم کز غمت یا فاطمه تنها بگریم * از یتمیان تو پنهان در دل شبها بگریم

دوست دارم بنگرم در آسمان پر ستاره * تا سحر با یاد تو از زهره زهرا بگریم

دوست دارم سر فرود آرم منِ بی کس به چاهی * بر کشم فریاد غربت های های آن جا بگریم

دوست دارم زینب من اشک چشمانم نبیند * گه به نخلستان و گاهی در دل صحرا بگریم

دوست دارم جانم از تن با نفسهایم بر آید * بس که یا زهرا بگویم بس که بی پروا بگریم

نَفْسِي عَلَى زَفَرَاتِهَا مَحْبُوسَةٌ             يَا لَيْتَهَا خَرَجَتْ مَعَ الزَّفَرَاتِ‏

لَا خَيْرَ بَعْدَكِ فِي الْحَيَاةِ وَ إِنَّمَا      أَخْشَى مَخَافَةَ أَنْ تَطُولَ حَيَاتِي‏

مناقب آل أبي طالب عليهم السلام؛ نويسنده: ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على‏، تاريخ وفات مؤلف: 588 ق‏، ناشر: علامه‏، قم‏، 1379 ق‏؛ ج1، ص 240

وَسَيعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَي مُنْقَلَبٍ ينْقَلِبُون

مجری:

طیب الله انفساکم خیلی ممنون و متشکر الحمدلله همین چند فرازی که دل هایمان را روانه آن ساحت مقدسه و مطهره می کنیم همان تقدس، همان پاکی و همان نور زهرای مرضیه (سلام الله علیها)، همان که تجلی بخش برای ما و نور لحظه های تنهایی و ظلمات در پیش روی ما خواهد بود ان شاءالله.

حضرت استاد الحمدلله توفیق داشتیم در محضرتان بودیم در برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی اگر امکانش است یک مختصری از آن چیزی که بیان شد بفرمایید تا ان شاءالله وارد مبحث جدید بشویم.

خلاصه ای از مطالب مطرح شده در جلسات گذشته!

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم‏، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَبِهِ نَسْتَعين وَهُوَ خَيرُ نَاصِرٍ وَ مُعِينْ الْحَمْدُلِلَّه ‏وَ الصَّلَاةِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ وَعلَیٰ آلِهِ آل الله لَا سِيَّمَا علَیٰ مَوْلانَا بَقِيَّةَ اللَّه‏ وَ الّلعنُ الدّائمُ‏ علَیٰ أَعْدائِهِمْ أعداءَ الله إلىٰ يَوم لِقَاءَ اللّه

وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ، حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ، نِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ

در گذشته عرض کردیم برای رسیدن به مرحله اخلاق علوی و سیره مهدوی باید تلاش و کوشش کرد بدون تلاش و بدون کوشش جایی نتوان رسید.

(وَأَنْ لَيسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى)

و اينکه برای انسان بهره ‌ای جز سعی و کوشش او نيست

سوره نجم (53): آیه 39

و این قانون و سنت لایتغیر الهی است

(فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا)

هرگز برای سنت خدا تبديل نخواهی يافت، و هرگز برای سنت الهی تغييری نمی ‌يابی!

سوره فاطر (35): آیه 43

چه در امور مادی، چه در امور معنوی و چه در کمالات همه باید تلاش کرد و خود را با تقوا مزین کرد و رسید به آن مرحله ای که:

بار دیگر از مَلک پران شوم * آن چه در وهم تو ناید آن شوم

اشاره شد یکی از مسائلی که باید در حوزه اخلاق علوی و سیره مهدوی دقت کنیم مسئله «اخلاق عقیدتی» است. ما باید به مرحله ای برسیم که فرمود:

«اعْبُدِ اللَّهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاك‏»

مصباح الشريعة؛ نویسنده: منسوب به جعفربن محمد امام ششم (عليه السلام)، ناشر: اعلمی، محقق/ مصحح: ندارد، ص 8

فرمود آنچنان خدا را عبادت کن که یقین کنی تو را می بیند و تو هم باید تلاش کنی او را ببینی. بارها این نکته را عرض کردم وقتی با یک دوست یا بچه چهار، پنج ساله حرف می زنیم اصلا توجه به کلمات و معنای کلمات هم نداریم. من بگویم "حال شما چطور است" به کلمه «حال»، «شما»، «چطور» و «است» اصلاً‌ توجه نداریم. اصلا به معانی این هم توجه نداریم بلکه آن چنان غرق در مشاهده هستیم که لفظ و معنا فانی در مشاهده است.

ارتباط با خدا باید اینطوری باشد با امام زمان (سلام الله علیه) باید این طوری باشیم یعنی وقتی نماز می خوانیم و عبادت می کنیم به الفاظ حمد و سوره و معانیش هم دقت نکنیم!

البته سخت است شاید تصورش هم برای بعضی ها سخت باشد. مگر می شود انسان به لفظ یا معانی لفظ توجه نکند؟ لفظ را می شود کنار گذاشت ولی معانی لفظ را نمی شود کنار گذاشت.

اگر اشتباه نکنم مرحوم «شهید» (رضوان الله تعالی علیه) است می گوید همانطوری که کسی می خواهد خوشنویس باشد باید پیش خطاط برود چندین سال مدام بنویسد تا طاهر خوشنویس بشود؛ عبادت هم اینطوری است.

ما باید احساس کنیم که این مشکل برای ما است به تعبیر مرحوم «بهاری» در نامه ای که به «آقا ضیاء عراقی» نوشت می گوید ما احساس کنیم واقعاً نرسیدن به کمالات، یک درد و بیماری است و ما احساس درد و مشکل کنیم.

دو راه سریع السیر، در رسیدن به مقامات عالیه معنوی

احساس کنیم در این عالم دنیا محبوس هستیم همانطوری که حضرت یونس در شکم نهنگ احساس کرد اشتباه کرده و در آنجا زندانی است ما هم این احساس را بکنیم.

یکی از کارهایی که خیلی ما را موفق می دارد، ما را می تواند به مرحله بالای اخلاق علوی و سیره مهدوی برساند که همه عرفاء و بزرگان این را دارند «سیر و سلوک سید بحر العلوم»، «لُب اللباب طباطبایی» و دیگران دارند ذکر یونسیه است.

می گویند حداقل چهارصد مرتبه در سجده با خضوع، خشوع و حضور بخواند:

(لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ)

خداوندا، جز تو معبودی نيست، منزهی تو، من از ستمکاران بودم!

سوره انبیاء (21): آیه 87

(لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ) ظاهرش این است که خدایا جز تو خدایی نیست ولی باطنش این است که: «لا موثر في الوجود الا اللَّه‏»

یعنی خدایا هر چه در این عالم اتفاق می افتد مظهر اراده توست. همه چیز بسته به اراده توست، ولی این که من گرفتار گناه شدم و از فیض رسیدن به کمال، رسیدن به لقاء الله، رسیدن به لقاء مهدی محروم شدم، تو باعث نشدی این عمل خودم بود.

(سُبْحَانَكَ) تو مرا محروم نکردی تو با اراده ات من را گرفتار نکردی. من با اراده خودم و اختیاری که داده بودی راه گناه را گرفتم. (إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ) من خودم در حق خودم ظلم کردم و در این دنیای ماده و زندان دنیا گرفتار شدم. خودت گفتی:

(فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّينَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ)

ما دعای او را به اجابت رسانديم؛ و از آن اندوه نجاتش بخشيديم؛ و اين گونه مؤمنان را نجات می ‌دهيم!

سوره انبیاء (21): آیه 88

خدایا، همان طوری که حضرت یونس را با این ذکر در دل نهنگش نجاتش دادی مرا هم نجات بده. این یکی از راههایی است که خیلی سریع السیر است.

یکی دیگر از راههای که در رسیدن به مقامات عالیه، اخلاق علوی و سیره مهدی خیلی کمک مان می کند گریه برای امام حسین است.

به تعبیر «آیت الله العظمی بهجت» می گوید در قیامت دیگر اعمال ما را پشیزی نمی خرند، چون آن گونه ای که شایسته بود انجام ندادیم. ولی گریه برای امام حسین را مثل دُرْ نقدش می کنند مثل طلا و بالاتر از طلا است.

یا یک تعبیر دیگری دارد این گریه ای که برای امام حسین از چشم شما می ریزد در حقیقت هدایای الهی است از فوق عرش حرکت کرده از پشت چشم شما بیرون می آید ولذا قدر این مسائل را هم بدانیم.

نکته دیگر که آن را جلسه گذشته اشاره کردم این که همواره خودمان را در محضر حق بدانیم یکی از بالاترین مقام اولیاء الله، دوام حضور است، اگر کسی به اینجا رسید به هدف خلقت رسیده است. یعنی ما هر لحظه احساس کنیم به تعبیر حضرت «امام»، عالَم محضر خدا است نه عالَم در محضر خدا است

(اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ)

خداوند نور آسمانها و زمين است

سوره نور (24): آیه 35

نه «منور السماوات وَالأرض» اینها را دقت کنیم. حضرت ولی عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) مظهر أتم تمام اسماء و صفات خداوند است. فرقی نمی کند بگو «یا الله» یا بگو «یا اباصالح المهدی». چون حضرت مهدی هم هر چه دارد از او دارد. تمام همّش دعوت کردن مردم به طرف الله است.

«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا دَاعِيَ اللَّهِ وَ رَبَّانِيَّ آيَاتِه‏»

المزار الكبير؛ نویسنده: ابن مشهدى، محمد بن جعفر، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، محقق: قيومى اصفهانى، ص570

سلام و درود بر تو ای دعوتگر به سوی خدا، همانطوری که الله اسم الهی است مهدی هم اسم الهی است، هیچ تفاوتی ندارد.

تلاش کنیم که اهل بیت را از خدا جدا ندانیم و خدا هم ندانیم، این خیلی دقیق و ظریف است خیلی ها در این وادی افتادند و از گمراهی سر در آوردند.

آن چه که برای عموم مردم توجهش لازم است این که ما احساس کنیم هر عملی انجام می دهیم حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) به اذن الله تبارک وتعالی از همه اعمال ما آگاه است. این مرتبه نازله نازله نازله آن حضور قلب است. کوچک تر از این نمی شود گفت.

حضرت به اذن الهی شاهد و ناظر همه اعمال ما است چه اعمال قلبیه ما، چه اعمال قالبیه ما.

روایتی تکان دهنده از میزان علم امام معصوم از اعمال دنیوی ما

نکته ای را خدمت عزیزان اشاره کنم نکته خیلی ظریفی است، اگر روی این نکته به خوبی دقت داشته باشیم گمانم خیلی از مسائل ما حل خواهد شد.

در رابطه با بحث اطلاع ائمه (علیهم السلام) از اعمال قلبیه و قالبیه ما، یک روایتی را «وسائل الشیعه» مرحوم «شیخ حر عاملی» نقل می کند که «ابو بصیر» یکی از اصحاب خاص امام صادق (سلام الله علیه) است و مورد وثوق هم است.

می گوید شاگردانی داشتم قرآن آموزش می دادم در میان شاگردانم خانمی بود یک روز با این خانم شوخی کردم

 «فَمَازَحْتُهَا بِشَيْ‏ءٍ»

می گوید یک شوخی کردم. حالا این که چه شوخیی بود نداریم. می گوید:

«فَقَدِمْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام»

در سفری به «مدینه» خدمت امام باقر (سلام الله علیه) رسیدم

«فَقَالَ لِي أَيَّ شَيْ‏ءٍ قُلْتَ لِلْمَرْأَةِ»

این چه شوخی بود با آن خانم کردی، این چه حرفی بود زدی؟

می گوید:

«فَغَطَّيْتُ وَجْهِي فَقَالَ لَا تَعُودَنَّ إِلَيْهَا»

سرم را از خجالت پایین انداختم. فرمود هرگز همچنین کاری نکن!

تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة؛ شيخ حر عاملى، محمد بن حسن، ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ج20، ص198

آقا در «کوفه»‌ دارد تدریس می کند و با یکی از شاگردانش که خانم است شوخی کرده، کار خلافی هم نکرده حضرت می گوید چرا همچنین شوخی با آن خانم کردی؟

این نشان می دهد بر این که ائمه (علیهم السلام) از تمام اعمال ما گرچه در دل شب و تاریکی شب انجام بدهیم از آن کاملاً آگاه هستند اطلاع و خبر دارند.

حتی چه بسا چیزی از ذهن ما بگذرد و ما توجه نداشته باشیم تلاش کنیم این یقین برای ما حاصل بشود که حضرت ولی عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) از همین فکری که از زاویه ذهن ما گذشت و ما بی خبر بودیم از او هم با خبر است.

دوستان عزیز یک سوال دارم اگر کسی همچین عقیده ای داشته باشد که آقا ولی عصر ما را می بیند و از تمام اعمال و افکار ما آن چه که از زاویه قلب ما می گذرد با خبر است، آیا همچنین فردی گناه می کند؟ فکر گناه هم می کند؟ غیبت می کند؟ دروغ می گوید؟ خیانت می کند؟ بد رفتاری می کند؟ قطعاً نه.

مشکل اصلی ما همین است که ما مقداری دقت روی این مسائل نداریم. در جلسه گذشته بحثی کردیم یکی از گناهانی که ما را از حضرت ولی عصر و خدا دور می کند بعضی از گناهان قلبی است که ما توجه نداریم.

این که غیبت می کنیم دروغ می گوییم خدای ناکرده یک کار دزدی از ما سر می زند و ... تقریباً می دانیم گناه است و انجامش می دهیم بلافاصله هم استغفار می کنیم اگر خدا توفیق استغفار به ما داد.

 ولی به بعضی از گناهان قلبی اصلاً توجه نداریم که گناه و معصیت است ولی گرفتارش هستیم.

در جلسه گذشته بحثی را در رابطه با حسد (بخل) شروع کردیم که یک گناه قلبی است هیچ توجهی هم نداریم. ولی همین حسد باعث می شود:

«الْحَسَدَ يَأْكُلُ الْحَسَنَاتِ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَب‏»

حسد، اعمال ما را می خورد و نابود می کند همان طوری که آتش هیزم را نابود می کند!

الكافي (ط - الإسلامية)، نویسنده: كلينى، محمد بن يعقوب، محقق: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الكتب الاسلامیة، ج2، ص306، بَابُ الْحَسَد‏، ح1

یعنی یکی از عوارض حسد، حبط اعمال است. نماز می خوانیم، روزه می گیریم، حج می رویم، زیارت امام حسین هم می رویم ولی از آن طرف قلب ما پر از حسد است.  حسد می آید آنها را از بین می برد فردای قیامت پرونده را دست ما می دهند می بینیم خبری نیست.

خدایا چند بار «کربلا» و «مکه» رفتیم خانه برای دیگران ساختیم، مسجد ساختیم ملائکه این پرونده را اشتباه دست ما دادند مال کسی دیگر است یا فراموش کردند اعمال من را بنویسند.

برای ما خطاب می آید خدایا به خودت پناه می بریم بله فلان کار را کردی در کنارش هم حسد داشتی، این حسد باعث شد که این اعمال شما از بین رفت و محو شد. وقتی با صدای بلند با پیغمبر زدن، حبط اعمال می کند آیا حسد، حبط اعمال نکند؟

این عصاره بحثی بود که در جلسه گذشته داشتیم.

مجری:

جناب استاد! حضرتعالی فرمودید اگر کسی عالم را محضر خدا و اهل بیت ببیند طبیعتاً به هیچ چیز دیگری که ناظر انسان هستند توجهی نمی کند.

اما متأسفانه می بینیم خیلی وقت ها در اثر نبود همین ویژگی خودمان را محضر خداوند نمی بینیم باعث می شود احساس کنیم الان فلان کار را برای دیگران داریم انجام می دهیم از این کار تعبیر به ریا می کنند.

اگر نسبت به این مطلب توضیحی بفرمایید و این که یکی از گناهان کبیره هم آیا به حساب می آید یا نمی آید؟ این را هم از محضرتان بهره مند بشویم.

«ریا» گناهِ بزرگِ ویرانگر و نابود کننده!

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

بحث «ریا» خیلی ظریف است بحث را شروع می کنیم خدا توفیق بدهد تلاش می کنیم با روایات اهل بیت جلو برویم. در روایات داریم شرک خَفی که همان ریا است در میان امت من آنچنان مخفی است مثل صدای پای مورچه در دل تاریکی شب بر روی صخره چقدر مخفی است، چقدر این صدا ضعیف است، می گوید ریا و شرک این طوری است.

در رابطه با ریا روایات زیاد داریم شاید نزدیک یکصد روایت در رابطه با مفاسد ریا، نتایج ریا و مجازات ریا در فردای قیامت داریم. فرصت این که تصویر کتاب بگیریم نبود معمولاً تلاش می کنیم روایاتی که از اهل سنت می آوریم تصویر می گیریم ولی روایاتی که برای شیعه است معمولاً تصویر نمی گیریم.

در رابطه با ریا، رسول اکرم به «ابوذر» می فرماید:

 «اتَّقَ اللَّه وَ لَا تُرِ النَّاسَ‏»

 تقوا پیشه کن و کار برای نشان دادن مردم انجام نده

«أَنَّكَ تَخْشَى اللَّهَ فَيُكْرِمُوكَ وَ قَلْبُكَ فَاجِرٌ»

کار خوب انجام می دهی برای این که مردم ببینند تصور کنند تو داری از خدا می ترسی.

الأمالي (للطوسي)؛ نویسنده: طوسى، محمد بن الحسن، ناشر: دار الثقافة ، مصحح: ندارد، ص532

نماز می خوانی گریه می کنی (وَلَا الضَّالِّينَ) را می کشی به طوری که هر کس می شنود می گوید خدایا این چه بنده خوبی است. تصور می کنند که خدا ترس هستی به خاطر این، احترامت می کنند چون مردم، خدا را دوست دارند بنده خدا را هم دوست دارند.

اگر یک بنده ای در حال نماز گریه می کند، حضور دارد دعا می خواند، قرآن می خواند مردم به خاطر خدا و به خاطر عبادت دوستت دارند ولی قلب تو فاجر و مریض است.

در روایت دیگر فرمود:

«يَا ابْنَ مَسْعُودٍ إِيَّاكَ أَنْ تُظْهِرَ مِنْ نَفْسِكَ الْخُشُوعَ وَ التَّوَاضُعَ لِلْآدَمِيِّينَ»

مبادا یک دفعه در عبادت خضوع و خشوع داشته باشی برای مردم تواضع کنی برای نشان دادن این که آدم خوب و متواضعی هستی و حال آن که بین خودت و خدایت داری معصیت می کنی.

«يَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى يَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ ما تُخْفِي الصُّدُور»

مكارم الأخلاق‏؛ نويسنده: طبرسى، حسن بن فضل‏، ناشر: شريف رضى‏، قم: 1412ق/ 1370ش، ص 457

«خائِنَةَ الْأَعْيُنِ» چشم خیانت می کند. یعنی چه؟ یکی از معنایش این است یک دفعه تو توجه نداری بدون هیچ توجه و اراده ای چشمت به نامحرم می افتد این را خیانت چشم می گویند. پشت بام رفتی کولر درست کنی یک دفعه بدون هیچ توجهی به حیاط همسایه نگاه کردی.

یک دفعه اراده می کنی به نامحرم یا خانه همسایه نگاه کنی یا کار نادرستی را تماشا کنی، ولی یک دفعه بی توجه هستی این را «خائِنَةَ الْأَعْيُنِ» می گویند.

فرمود خدا از تمام آن خیانت های چشم خبر دارد و آن چه که در سینه تان مخفی کردید یعنی ریا، عجب، حسد، بخل و امثال این از او هم خدای عالم با خبر است.

در روایت دیگر که در کتب اهل سنت است رسول اکرم فرمود:

«أبغض العباد إلى الله تعالى من كان ثوباه خيرا من عمله»

مبغوض ترین بنده در نزد خدا کسی است که لباسش از عملش بهتر باشد.

 یعنی چه؟ یعنی:

«أن تكون ثيابه ثياب الأنبياء وعمله عمل الجبارين»

كنز العمال في سنن الأقوال والأفعال؛ اسم المؤلف: علاء الدين علي المتقي بن حسام الدين الهندي الوفاة: 975هـ، دار النشر: دار الكتب العلمية - بيروت - 1419هـ-1998م، الطبعة: الأولى، تحقيق: محمود عمر الدمياطي، ج3، ص473

لباس، لباس انبیاء است مراد از لباس پارچه، عبا، قبا، کت و شلوا ر نیست یعنی ظاهر تو نشان می دهد ظاهر پیامبران و انبیاء را داری، استغفار می کنی، قرآن می خوانی و نماز می خوانی ولی تمام اینها به قصد نشان دادن به دیگران است مردم بگویند چقدر آدم خوبی است.

 روش و اخلاقت، اخلاق انبیاء است ولی عمل، عمل جباریّن است باطن عمل، باطن خبیثی است. امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) می فرماید:

الْمُؤْمِنُ ... لَا يَعْمَلُ شَيْئاً مِنَ الْخَيْرِ رِيَاءً وَ لَا يَتْرُكُهُ حَيَاء»

مؤمن هرگز کار خوبی برای ریا انجام نمی دهد و چیزی هم به خاطر خجالت ترک نمی کند.

الكافي (ط - الإسلامية)، نویسنده: كلينى، محمد بن يعقوب، محقق: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الكتب الاسلامیة، ج2، ص231،  بَابُ الْمُؤْمِنِ وَ عَلَامَاتِهِ وَ صِفَاتِه‏، ح3

این نکته را هم خدمت عزیزان عرض کنم این را فقها و بزرگان ما دارند مرحوم «نراقی» در کتاب «معراج السعادة» آورده بر این که بعضی وقتها مثلاً داریم نماز می خوانیم شیطان وسوسه می کند می گوید قرائتت را اینطوری می خوانی یا داری گریه می کنی این به خاطر ریا است ولی این وسوسه شیطان است نباید توجه داشت. روایتش را هم برای تان می خوانم.

 اگر کسی عملی برای ریا انجام بدهد گناه است عملی را ترک کند به خاطر این که گرفتار ریا نشود این هم حرام است دوستان دقت کنند.

یک دفعه شما نافله نماز صبح می خوانی نافله نماز ظهر هشت رکعت، نافله نماز عصر هشت رکعت، خود نماز هشت رکعت است ولی نافله هایش شانزده رکعت است.

برای این که مردم نگویند این دارد نافله ظهر هم می خواند رها کنم برای این که بوی شرک و ریا نیاد ترک می کنم. ترکش هم ریا است باید از خودت خاطر جمع باشی، شیطان هر چه دارد وسوسه است.

یک دفعه است که انسان از اول نیتش این است که عمل برای ریا باشد این حرام، خلاف شرع و شرک است در او هیچ شک و شبهه ای نیست.

ولی کار برای خدا می کنی ولی در لا به لا شیطان و نفست دارد می گوید مثل این که برای نشان دادن به مردم این طوری می خوانی!؟ به این توجه نکن از شیطان است همین که از این عمل ناراحت هستی این نشانه ایمان و اخلاص تو است.

ولذا عمل برای نشان دادن به مردم ریا است ترک عمل هم برای فرار از ریا، ریا است این را دقت داشته باشیم. مگر این که یک کسی واقعاً تسلطی به نفسش ندارد یک دفعه ابتدا شیطان می آید آخرش هم در مسیر ریا می اندازد.

از امیرالمؤمنین سوال کردند:

«فَأَيُّ الْخَلْقِ أَعْمَى؟»

کورترین خلایق چه کسی است؟

حضرت فرمود:

«الَّذِي عَمِلَ لِغَيْرِ اللَّهِ يَطْلُبُ بِعَمَلِهِ الثَّوَابَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل‏»

آن کسی که برای غیر خدا عمل می کند ولی از خدا انتظار ثواب دارد!

من لا يحضره الفقيه؛ نویسنده: ابن بابويه، محمد بن على، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم مصحح: غفاری، علی اكبر، ج4، ص383

شما اگر برای غیر خدا انجام دادی برو پاداشت را هم از غیر خدا بگیر. چرا عملت برای غیر خدا بود از این طرف از خدا می خواهی پاداش بگیری!؟

باز در روایت دیگر رسول اکرم فرمود:

«إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ الشِّرْكُ الْأَصْغَرُ قَالُوا وَ مَا الشِّرْكُ الْأَصْغَرُ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ الرِّيَاء»

ترسناک ترین چیزی که من بیم دارم شما گرفتار بشوید شرک اصغر است، عرض کردند شرک اصغر چه است؟ فرمود ریا.

عدة الداعي و نجاح الساعي‏؛ نويسنده: ابن فهد حلى، احمد بن محمد (تاريخ وفات مؤلف: 841 ق‏)، محقق: موحدى قمى، احمد، ناشر: دار الكتب الإسلامي‏، 1407ق، ص 228

باز از امیر المؤمنین (علیه السلام) است که فرمود:

«إعْلَمُوا أَنَّ يَسِيرَ الرِّيَاءِ شِرْك‏»

آی مردم یقین کنید آسان ترین ریا به منزله شرک است!

نهج البلاغة (للصبحي صالح)؛ نویسنده: شريف الرضى، محمد بن حسين، ناشر: هجرت، محقق/ مصحح: فیض الاسلام، ‏ص 117

امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) در دعاهایش این را برای من و شما فرموده است

«اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ أَنْ تُحَسِّنَ [تَحْسُنَ‏] فِي لَامِعَةِ الْعُيُونِ عَلَانِيَتِي»

خدایا پناه می برم به تو این که در چشم مردم ظاهر خوبی داشته باشم

«وَ تُقَبِّحَ [تَقْبُحَ‏] فِيمَا أُبْطِنُ لَكَ سَرِيرَتِي»

ولی باطنم در نزد تو قبیح باشد

«مُحَافِظاً عَلَى رِثَاءِ [رِيَاءِ] النَّاسِ مِنْ نَفْسِي بِجَمِيعِ مَا أَنْتَ مُطَّلِعٌ عَلَيْهِ مِنِّي فَأُبْدِيَ لِلنَّاسِ حُسْنَ ظَاهِرِي وَ أُفْضِيَ إِلَيْكَ بِسُوءِ عَمَلِي»

خدایا پناه می برم به تو از این که عملی برای ریا انجام بدهم با این که می دانم تو از تمام اعمال من آگاه هستی و اطلاع داری! خدایا به تو پناه می برم از این که ظاهرم را برای مردم درست کنم ولی باطنم را با عمل سو، وقیح و قبیح تاریک کنم

«تَقَرُّباً إِلَى عِبَادِكَ وَ تَبَاعُداً مِنْ مَرْضَاتِك‏»

خدایا پناه می برم به تو کاری انجام بدهم به مردم نزدیک بشوم ولی از مرضات تو دور بشوم

نهج البلاغة (للصبحي صالح)؛ نویسنده: شريف الرضى، محمد بن حسين، ناشر: هجرت، محقق/ مصحح: فیض الاسلام، ‏ص 524

آقا امام صادق (سلام الله علیه) می فرماید:

«كُلَّ رِيَاءٍ شِرْكٌ مَنْ عَمِلَ لِلنَّاسِ كَانَ ثَوَابُهُ عَلَى النَّاسِ.»

هر ریائی شرک است. هر کس برای مردم کاری انجام می دهد باید برود از مردم هم پاداشش را بگیرد!

الكافي (ط- الإسلامية)؛ نويسنده: كلينى، محمد بن يعقوب‏؛ محقق: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد؛ ناشر: دار الكتب الإسلامية، تهران‏: 1407 ق‏، ج2، ص 293، ح3

نمی شود کسی برای نشان به مردم نماز، قرآن و ... بخواند انتظار داشته باشد از خدای عالم پاداش بگیرد.

«شداد ابن أوس» می گوید دیدم رسول اکرم دارد گریه می کند، عرض کردم آقاجان چرا گریه می کنید؟ فرمود:

«إني تخوفت على أمتي الشرك أما إنهم لا يعبدون صنما و لا شمسا و لا قمرا و لكنهم يراءون بأعمالهم‏»

من از امتم از شرک می ترسم. امت من بت، آفتاب و ماه نمی پرستند، لکن اعمالی انجام می دهند برای ریا و نشان دادن به مردم از این می ترسم.

شرح نهج البلاغة، اسم المؤلف: أبو حامد عز الدين بن هبة الله بن محمد بن أبي الحديد المدائني، دار النشر: دار الكتب العلمية - بيروت / لبنان - 1418ه، الطبعة: الأولى، تحقيق: محمد عبد الكريم النمري؛ ج2، ص 106

 خداوند متعال فرمود:

(قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يوحَى إِلَي أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَنْ كَانَ يرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا)

بگو: من فقط بشری هستم مثل شما؛ به من وحی می ‌شود که تنها معبودتان معبود يگانه است؛ پس هر که به لقای پروردگارش اميد دارد، بايد کاری شايسته انجام دهد، و هيچ کس را در عبادت پروردگارش شريک نکند!

سوره کهف (18): آیه 110

حضرت فرمود:

«مَنْ صَلَّى مُرَاءَاةَ النَّاسِ فَهُوَ مُشْرِك‏»

هر کس به عنوان ریا بین مردم نماز می خواند مشرک است

«وَ مَنْ عَمِلَ عَمَلًا مِمَّا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ مُرَاءَاةَ النَّاسِ فَهُوَ مُشْرِكٌ»

هر کس کاری که خدا دستور داد انجام بدهد اینها را برای نشان دادن مردم انجام بدهد این شرک است.

تفسير القمي؛ قمى، على بن ابراهيم، محقق/ مصحح: : موسوى جزائرى، طيّب‏، ناشر: دار الكتاب، ج2، ص47

روایات متعددی در این زمینه داریم یکی دو تا نیست. این روایات نشان می دهد کوچک ترین مرحله ریا به منزله شرک به خدای عالم است.

(إِنَّ اللَّهَ لَا يغْفِرُ أَنْ يشْرَكَ بِهِ وَيغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يشَاءُ وَمَنْ يشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا)

خداوند، شرک به او را نمی ‌آمرزد؛ (ولی) کمتر از آن را برای هر کس بخواهد (و شايسته بداند) می ‌آمرزد. و هر کس برای خدا همتايی قرار دهد، در گمراهی دوری افتاده است.

سوره نساء (4): آیه 116

این آیه، آیه خیلی تکان دهنده ای است خدای عالم کسی که شرک در عمل داشته باشد نمی بخشد، ولی پایین تر از شرک، هر گناهی را می بخشد. یعنی یکی از گناهانی که بخشیده نمی شود، مغفرت خدای عالم شامل حال او نیست، تحت سیطره غضب و قهر الهی است، شرک است!! این را دقت داشته باشیم.

هر گناهی انجام بدهید خدا می گوید من می بخشم

(نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ)

بندگانم را آگاه کن که من بخشنده مهربانم!

سوره حجر 15): آیه 49

پیغمبر به بنده هایم بگو من خدای مهربان و بخشنده هستم، خدا چقدر بزرگ، کریم، بزرگوار و آقا است. شما در حق یک کسی بدی می کنید وقتی تو را می بیند صورتش را بر می گرداند سلام هم بدهی جواب سلامت را نمی دهد. دنبال این است یک روزی به قدرت برسد انتقام از تو بگیرد.

 ولی خدایی که مالک آسمان، زمین، دنیا و آخرت است تمام نعمت هایی که او به تو داد او را معصیت کردی به جای این که به فکر انتقام، عذاب و گرفتاری باشد می گوید پیغمبرم به بنده هایم خبر بده، اعلام کن و جار بکش (أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ) من قطعاً، یقیناً بخشنده هستم نه بخشنده عادی، بخشنده مهربان هستم.

امام صادق (سلام الله علیه) فرمود امیدوار کننده ترین آیه در قرآن این آیه است:

(قُلْ يا عِبَادِي الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ)

بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده ‌ايد! از رحمت خداوند نوميد نشويد که خدا همه گناهان را می ‌آمرزد، زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است.

سوره زمر (39): آیه 53

خیلی عجیب است می گوید پیغمبر به آن بنده هایم بگو که در گناه اسراف کردند (أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ) فردی یکی، دو تا گناه می کند یک دفعه نه در گناه اسراف می کند از حد می گذراند.

نکته خیلی ظریفی است یعنی در گناه از حد می گذراند بگو آنهایی که در گناه از حد گذراندند (لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ) از رحمت خدا نا امید نشوید خدا همه گناهان تان را می بخشد. آیا خدای به این مهربانی انصاف نیست توبه نکنیم از گذشته هایمان استغفار نکنیم؟

 امیدواریم که ان شاءالله خدای عالم به ما توفیق بدهد و بتوانیم در مسیر حرکت به سوی الله کارهایی که ما را از خدا دور می کند اجتناب کنیم. کارهایی که ما را به خدا نزدیک می کند عمل کنیم. تلاش کنیم به خدا قول بدهیم گناه نکنیم.

گناه کردیم توبه شکستیم دوباره بیا، سه باره، سی بار و سی میلیارد باره و ... توبه شکستی باز بیا خدا قبول می کند. خدا مهربان است ولی بیا «أستغفر الله ربی واتوب إلیه»، «أتوب إلیه» یک دنیا پیام دارد.

«أستغفر الله»‌ همه می گویند خدایا گناهان ما را ببخش، ما را مورد بخشش قرار بده ولی «أتوب إلیه» یعنی چه؟ یعنی یک بچه ای که از خانه فرار کرده پدر و مادر دنبالش هستند این بچه احساس می کند پدر و مادر را اذیت کرده است از کارش پشیمان است و به خانه بر می گردد.

یعنی فرار از خانه را ادامه نمی دهد بنده آبق است از مولا فرار کرده پشیمان شد هم پشیمان است هم می خواهد به خانه بر گردد. «أتوب إلیه» یعنی خدایا گناهان من را ببخش دیگر از گناهم صرف نظر کردم به طرف تو و اطاعتت برگشتم به در خانه تو بر گشتم. ولذا تلاش کنیم «أتوب إلیه» ما درست باشد.

عرض کردم «أستغفر الله» همه می گوییم خدایا از سر تقصیرات ما بگذر «اللهم اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا»، آیا «أتوب إلیه» هم داریم یا نداریم؟ این خیلی مهم است.

مجری:

طیب الله انفساکم. ان شاءالله این حس و حالی که از شنیدن این آیات و روایات به ما دست می دهد همیشگی باشد و بتوانیم قدر بدانیم و جامه عمل بپوشانیم.

ماه صفر و ایام اسارت اهل بیت و خاندان حضرت آقا ابی عبدالله الحسین است. السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّه.

عرض سلام مجدد خدمت همه شما بینندگان عزیز و ارجمند شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف).

الحمدلله همچنان با برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی در خدمت تان هستیم، ایام، ایامی است که بیشتر نام حضرت آقا ابا عبد الله الحسین را می شنویم. سعی کنیم در محضر ایشان باشیم و ان شاءالله از گناه شرکی که حضرت استاد اشاره فرمودند در قالب ریا خودش را نشان می دهد بتوانیم بری و بیزار باشیم.

 مباحث ادامه دارد. حضرت استاد اگر اجازه بفرمایید تماس های بینندگان هم است. آقا «عارف» از «شوشتر» پشت خط هستند آقا «عارف» در خدمتتان هستیم بفرمایید.

تماس بینندگان برنامه:

بیننده: (آقا عارف از شوشتر – شیعه)

آقای قزوینی سلام علیکم. استاد اول صحبت تان گفتید باید به صحبتهای مردم توجه کرد ولو بچه پنج ساله باشد. ولی حقیقتش شما به حرفهای بنده توجه نکردید. هفته پیش از شما قول گرفتم گفتم هفته بعد یک برنامه کامل بروید در مورد وظیفه پدر و مادر نسبت به فرزندان. از شما این قول را گرفتم ولی ظاهراً شما بد قولی کردید!

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

ما قول ندادیم هفته بعد همچنین برنامه ای می رویم. گفتیم در مسیر برنامه هایمان به آن می پردازیم. الان موضوع بحث ما گناهان قلبی است. بحث عاق والدین گناهان قالبی و جوارحی است.

 اجازه بدهید گناهان قلبی را به جایی برسانیم. نمی توانیم در وسط موضوع، یک موضوع جدیدی را مطرح کنیم. قطعاً غیر از حضرتعالی کسان دیگر هم از ما خواستند که در رابطه با حقوق هم پدر و مادر نسبت به فرزند هم حقوق فرزند نسبت به پدر و مادر بپردازیم. این را قول دادیم قطعاً ان شاءلله شاید یکی، دو تا برنامه برویم.

بیننده:

استاد! من می خواهم فقط در مورد حقوق فرزندان صحبت فرمایید. در مورد حقوق والدین نسبت به فرزندان خیلی صحبت شده. این را از شما شنیدم و از آخوندهای دیگر هم شنیدم که فرزند باید به پدر و مادرش احترام بگذارد این را قبول داریم ولی به قول معروف جاده دو طرفه است جاده یک طرفه نیست. فقط در این موضوع می خواهم صحبت کنید. هفته بعد ان شاءالله صحبت می کنید؟

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

بعید است چون موضوعی که شروع کردیم این موضوع را اجازه بدهید تمام کنیم در لا به لا شاید در بخش پاسخ به تلفنها یک اشاره پنج دقیقه ای می شود صحبت کرد؛ ولی این که بخواهیم یک ساعت درباره اش صحبت کنیم آقا «عارف» بحث مان را به یک جایی برسانیم وقتی بحث مان به جایی رسید ان شاءالله رساله حقوق حضرت امام سجاد (سلام الله علیه) که یکی از بهترین برنامه های انسان ساز برای همه ما است شروع می کنیم.

یکی از فرازهای رساله حقوق آقا امام سجاد، حقوق پدر و مادر نسبت به فرزند و حقوق فرزند نسبت به پدر و مادر است. حقوق شوهر نسبت به همسر است حقوق همسر نسبت به شوهر است.

آنجا حدود سی و هفت، سی و هشت حق حضرت آورد مفصل ترینش آنجا است چشم ان شاءالله سر فرصت قطعاً این را انجام خواهیم داد. آن دفعه هم اشاره کردم گفتم هیچ فرقی نمی کند پدر و مادر در حق فرزندش کوتاهی کند.

بعضی وقت ها بچه ها توقعات فراتر از آنچه که خدا معین کرده از پدر و مادر دارند مقداری دقت کنیم ان شاءالله اگر فرصتی بشود در جلسه آینده اول مقداری زودتر برنامه را خلاصه می کنیم وقت تلفنها را بیشتر می کنیم پنج، شش دقیقه ای در رابطه با این که، این دو تا نسبت به همدیگر چه حقوقی دارند در خدمت شما هستیم ولی تفصیلش وقتی که رسیدیم. اگر سوال دیگری است در خدمت شما هستم.

بیننده:

نه، من منتظر همچنین برنامه ای بودم حتی در مورد دوستم که گفتم ایشان را هم آوردم که برنامه را گوش کند.

مجری:

عجله نکنیم این هم جز همان درس های اخلاقی است. الان محل ابتلایش هستیم مقداری صبر کنیم اتفاقاً این مبحث هم مبحث مهمی است حتماً از حضرت استاد می خواهیم که اشاره بفرمایند. از آقا «عارف» عزیز تشکر می کنم. آقا «منصور» از «ایرانشهر» بفرمایید پشت خط هستند در خدمت تان هستیم بفرمایید

بیننده: (آقا منصور از ایرانشهر – شیعه)

سلام علیکم خسته نباشید، خدمت آقای «مرعشی» مجری محترم، اجرتان با آقا امام زمان با شبکه خوب جهانی و واقعا بسیار مفید و فخر شیعیان.

اما سلام ویژه دارم خدمت حضرت آیت الله استاد «حسینی قزوینی» که ایشان ماشاء الله رکورد زدند در بستن دهان مخالفان، واقعا وجود نازنین ایشان مشت محکمی بر دهان هر چه «وهابی» است که هر روز در شبکه هایشان انواع چرت و پرت ها را به خورد مردم می دهند و فکر سنگینی بار نمی کنند که خداوند در قیامت بر دوش این ها می افکند.

اما دو سوال دارم یکی در مورد معراج پیامبر گرامی اسلام (صلوات الله وسلامه علیه وآله) که در آن مرحله ای که به سدرة المنتهی رسیدند در روایت موثق آمد گویا با صوت حضرت مولایمان امیرالمؤمنین اسد الله الغالب علی ابن ابی طالب (علیه الصلاة والسلام) با حضرت رسول تکلم کردند.

قبلاً شنیدیم ولی می خواستم برای تسلی دل شیعیان با نام مولا علی قلب هایمان تندتر می زند، با شنیدن نام علی انسان به عنوان شیعه علی افتخار می کند.

و حضرت آیت الله یک خواهشی از شما داشتم بنده بیمار هستم یک سالی هست در خانه افتادم خداوند در قرآن می فرماید:

(وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ أَفَلَا يعْقِلُونَ)

هر کس را طول عمر دهيم، در آفرينش واژگونه ‌اش می ‌کنيم (و به ناتوانی کودکی باز می ‌گردانيم)؛ آيا انديشه نمی ‌کنند؟!

سوره یس (36): آیه 68

همیشه این آیه در ذهنم است حالا به نوعی خودم یکی از مصداق های آیه مبارکه شدم. خواستم دعایی در حق این بنده بی نوا بکنید در نماز شبتان ما را از یاد نبرید. اگر لطف کنید دعا کنید خدا خیرتان بدهد.

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

چشم! قول می دهیم شما را دعا می کنیم شما هم قول بدهید ما را دعا کنید در روایت داریم دعا کنید به آن زبانی که گناه نکردید. قطعاً شما به زبان ما گناه نکردید ما هم ان شاءالله به زبان شما گناه نکردیم.

 یکی از جاهایی که دعا به اجابت می رسد دعای مریض است. دل شکسته و قلب محزون دعای او هفت آسمان را پاره می کند و فوق عرش الهی قرار می گیرد.

مجری:

حضرت استاد نسبت به معراج پیامبر و آن آیاتی که نسبت به آن است و در ادامه آن کلام خداوند که با چه صوتی آمد سوال این بیننده مان بود.

نتوانستم یک در بی نهایت مقام امیرالمؤمنین را درک کنم!!

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

ما روایات متعدد داریم ان شاءالله به حول و قوه الهی در بحث «حبل المتین» خواهیم رسید مفصل بحث می کنیم در سوره نجم دارد:

(وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى * عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى * عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى * إِذْ يغْشَى السِّدْرَةَ مَا يغْشَى * مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى * لَقَدْ رَأَى مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى)

و بار ديگر نيز او را مشاهده کرد، نزد «سدرة المنتهی»، که «جنت المأوی» در آنجاست! در آن هنگام که چيزی [= نور خيره‌کننده ‌ای‌] سدرة المنتهی را پوشانده بود، چشم او هرگز منحرف نشد و طغيان نکرد (آنچه ديد واقعيت بود)! او پاره‌ ای از آيات و نشانه‌ های بزرگ پروردگارش را ديد!

سوره نجم (53): آیات 13 تا 18

هم در منابع اهل سنت و هم در منابع شیعه داریم که رسول اکرم معراج رفتند صدای حق برای پیامبر منعکس می شد با لحن و صوت امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) بود.

در هر آسمانی که حضرت می رسیدند ملائکه فوج فوج به زیارت رسول اکرم می آمدند از حال امیرالمؤمنین می پرسیدند و رسول اکرم تعجب می کرد که ملائکه آسمان علی را می شناسند. خطاب آمد ملائکه بیشتر از مردم زمین، علی را می شناسند. ولذا این قضیه کاملاً واضح و روشن است.

 من بارها گفتم یکی از مظلومیت های امیرالمؤمنین این بود که مردم علی را نشناختند. بی پرده بگوییم ما هم علی را نشناختیم.

 از دوستان عزیز تقاضا می کنم زیارت ششم مطلقه امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) را بخوانند بعضی از آقایان می گویند کسانی که زیارت عاشورا می خوانند بهتر است قبل از زیارت عاشورا زیارت ششم امیرالمؤمنین را قرائت کنند.

آقا امام صادق (سلام الله علیه) در حرم حضرت امیر مشغول زیارت عاشورا بود زیارت ششم، زیارت مطلقه امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) قرائت می کردند. تعابیر چه تعبیری است؟

«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ، وَ يَعْسُوبَ الدِّينِ، وَ قَائِدَ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِين‏.. السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَابَ اللَّه‏»

درود بر تو ای درب ورودی خدا. یعنی کسی بخواهد به طرف خدا برود وارد خانه بشود از در باید وارد بشود نمی تواند یک جرثقیل بگذارد از بالا بخواهد وارد خانه بشود.

«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَيْنَ اللَّهِ النَّاظِرَةَ»

درود بر تو ای چشم نظاره گر الهی

«وَ يَدَهُ الْبَاسِطَةَ»

درود بر تو ای دست کرم خدای عالم

«وَ أُذُنَهُ الْوَاعِيَةَ»

درود بر تو ای گوش شنوای الهی

«وَ حِكْمَتَهُ الْبَالِغَةَ»

درود بر تو ای حکمت رسای الهی

«وَ نِعْمَتَهُ السَّابِغَةَ»

درود بر تو ای نعمت فراگیر الهی

«وَ نِقْمَتِهِ الدَّامِغَة»

درود بر تو ای مظهر غضب خدای عالم

«السَّلَامُ عَلَى قَسِيمِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ»

درود بر تو ای تقسیم کننده بهشت و جهنم

«السَّلَامُ عَلَى نِعْمَةِ اللَّهِ عَلَى الْأَبْرَارِ»

درود بر تو ای نعمت خدا بر نیکان

«وَ نِقْمَتِهِ عَلَى الْفُجَّارِ»

درود بر تو ای عذاب الهی بر فجار

 بعد دارد:

«السَّلَامُ عَلَى سَيِّدِ الْمُتَّقِينَ الْأَخْيَارِ، السَّلَامُ عَلَى أَخِي رَسُولِ اللَّهِ وَ ابْنِ عَمِّهِ، وَ زَوْجِ ابْنَتِهِ وَ الْمَخْلُوقِ مِنْ طِينَتِهِ، السَّلَامُ عَلَى الْأَصْلِ الْقَدِيمِ وَ الْفَرْعِ الْكَرِيمِ، السَّلَامُ عَلَى الثَّمَرِ الْجَنِيِّ، السَّلَامُ عَلَى أَبِي الْحَسَنِ عَلِيٍّ، السَّلَامُ عَلَى شَجَرَةِ طُوبَى وَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى‏...»

المزار الكبير؛ نویسنده: ابن مشهدى، محمد بن جعفر، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، محقق: قيومى اصفهانى، ص217

مفصل است ولذا به دوستان توصیه می کنم از بعضی فرازهای معرفتی که در زیارتنامه ها و دعاها آمده است غافل نشوند.

«امام راحل» (رضوان الله تعالی علیه) یک تعبیری دارد می فرماید خیلی از معارف بود ائمه در قالب روایات و احادیث نتوانستند بیان کنند چون طرف مقابل قدرت تحملش را نداشت اینها را در قالب دعا یا در قالب زیارت آوردند.

مثلاً شما زیارت امین الله را بخوانید معارف زیادی دارد زیارت جامعه کبیره که یک دوره امام شناسی است ولذا به اینها دقت کنیم خیلی برای ما مفید است.

 امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) هر چه دارد از نبی مکرم دارد می فرماید:

«أَنَا عَبْدٌ مِنْ عَبِيدِ مُحَمَّدٍ»

الكافي (ط - الإسلامية)، نویسنده: كلينى، محمد بن يعقوب، محقق: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الكتب الاسلامیة، ج1، ص90، ح 5

وهابی ها می گویند شما نسبت به امیرالمؤمنین غلو می کنید. حرف بی جا دارند می زنند ما در حق امیرالمؤمنین کوتاه آمدیم بنده خودم را عرض می کنم.

ما که بیش از پنجاه سال در حوزه ولایت کار کردیم با کمال شهامت در محضر حضرت ولی عصر در جمع شما بینندگان عزیز عرض می کنم یک در بی نهایت آنچه که مقام امیرالمؤمنین است نتوانستم درک کنم.

«إنّی لَا أُحْصِي ثَنَاءَكُمْ وَ لَا أَبْلُغُ مِنَ الْمَدْحِ كُنْهَكُمْ أَنْتُمْ نُورُ الْأَخْيَار»

من لا يحضره الفقيه؛ نویسنده: ابن بابويه، محمد بن على، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم مصحح: غفاری، علی اكبر، ج2، ص 615

ولذا همین اندازه که اعتراف می کنیم علی را آن گونه ای که هست نتوانستیم بشناسیم، به همین شاکر هستیم.

«وَ لَمْ تَجْعَلْ لِلْخَلْقِ طَرِيقاً إِلَى مَعْرِفَتِكَ إِلَّا بِالْعَجْزِ عَنْ مَعْرِفَتِك‏»

بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج91، ص150

این دعای عارفین امام سجاد (سلام الله علیه) است. ما باید تلاش کنیم تا آن اندازه ای که برای ما مقدور است و توان داریم نسبت به معرفت اهلبیت که معرفت اینها، معرفت الله است و اینها مظهر أتم تمام کمالات خدا هستند، کوشش کنیم.

 به تعبیر «امام» (رضوان الله تعالی علیه) کل عالَم از بدو خلقتش تا قیام قیامت و بهشت و جهنم که عالم آنجا به آخر می رسد در خلود و جاودانگی می رود، سِیر نزول محمدی (صلی الله علیه وآله) و سیر صعود احمدی است.

 سیر نزول محمدی و سیر نزول احمدی یک دنیایی دارد دوستان می توانند در کتاب «مصباح الهدایة امام» مطالعه کنند روی سایت ایشان هم دیدم چند مقاله در رابطه با این مطلب آمده است.

یا تفسیری از سوره قدر که از «امام» است خدا نیامرزد آنهایی که مانع شدند نگذاشتند امام تفسیر سوره حمد را ادامه بدهد. بنا بود بعد از او تفسیر سوره قدر را ایشان شروع کنند.

ایشان در جاهای مختلف در ذهنم است می گوید اولین جلسه ای که خدمت استادم «شاه آبادی» رسیدم از ایشان سوال کردم ضمیر در «أَنْزَلْنَاهُ» در آیه:

(إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيلَةِ الْقَدْرِ)

ما آن [= قرآن‌] را در شب قدر نازل کرديم!

سوره قدر (97): آیه 1

چیست؟ ایشان فرمود (إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ) یعنی ما حقیقت محمدیه را در عالم هستی بسط دادیم. یعنی تمام عالم هستی ظهور حقیقت محمدی و ولایت علویه است. چیزی غیر از این نیست.

حضرت امام از استادشان مرحوم «قمشه ای» هم نقل می کند که فرمود:

«فالحقيقة المحمّديّة هي الَّتي تجلَّت في صورة العالم والعالم من الذرّة إلى الدرّة ظهورها وتجلَّيها»

مصباح الهداية إلى الخلافة والولاية؛ مؤلف: امام خمينى- تهران: مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى، ص57

امیدواریم خدای عالم به ما توفیق درک معرفت اهلبیت را کرم کند.

مجری:

از محضرتان تشکر می کنیم. حضرت استاد نسبت به بحث ریا مطرح فرمودید ما نسبت به هر کدام از گناهان به صورت جداگانه یک عواقب و اثراتی را متناسب با آن در قیامت می بینیم.

نسبت به بحث ریا با توجه به این که گستردگی شرک خیلی بیشتر است آیا کسی که دچار این شرک می شود شرکی که در اثر ریا به وجود می آید چیز خاصی در قیامت منتظرش است؟

عواقب و اثرات وحشتناک اخروی «ریا»

حضرت آیت الله حسینی قزوینی:

اولاً بر این که، این گناهان در دنیا اثرات خودش را دارد هیچ شک و شبهه ای نیست بارها گفتم قیامتِ ما از لحظه تولدمان آغاز شده است

(فَمَنْ يعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيرًا يرَهُ * وَمَنْ يعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يرَهُ)

پس هر کس هموزن ذره ‌ای کار خير انجام دهد آن را می ‌بيند! و هر کس هموزن ذره ‌ای کار بد کرده آن را می ‌بيند!

سوره الزلزلة (99): آیات 7 و 8

بلکه مقداری عقب تر برویم در عالم زر (أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ) آنجا یک سری خرابکاریهایی داشتیم که در اینجا از مولای مان دور افتادیم و دست مان از رسیدن به آقایمان کوتاه است و در دوران غیبت قرار گرفتیم.

من بعضی وقت ها حالات این اصحاب را می خوانم خدمت امام می آیند با امام درد و دل می کنند حرف می زنند و ... بعضی وقتها گریه ام می گیرد می گویم خدایا ما چقدر بدبخت و بیجاره هستیم و آنها چقدر خوشبخت هستند که امام زمانشان، حجت الهی و کسی که مظهر أتم تمام اسماء و صفات است را می دیدند با اینها هم کلام می شدند سوال می کردند مشکلات دینی، دنیوی و اخلاقی داشتند از لبهای مبارک حجت الهی جوابشان را می شنیدند.

غرض یکی از جاهایی که خرابکاری کردیم عالم زر یا عالم اَلست است وگرنه خدای عالم همه خلایق را برای رسیدن به کمال آفریده است. هیچ تفاوتی میان ما و «شیخ طوسی»، میان ما و اهل بیت (علیهم السلام) نیست. همه شایستگی خلافة اللهی داریم.

(إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً)

من در روی زمين، جانشينی [= نماينده‌ ای‌] قرار خواهم داد.

سوره بقره (2): آیه 30

آنجا مقداری کوتاهی کردیم در اینجا هم آمدیم نتیجه کوتاهی های ما اینجا مقداری آلودگی پیدا کردیم و به گناه آلوده شدیم. قطعاً اثراتی در دنیا دارد قیامت ما در همین دنیا شروع شده است خدای عالم در یک جای قرآن می گوید:

(وَمَنْ يتَّقِ اللَّهَ يجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا * وَيرْزُقْهُ مِنْ حَيثُ لَا يحْتَسِبُ وَمَنْ يتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيءٍ قَدْرًا)

و هر کس تقوای الهی پيشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می ‌کند، و او را از جايی که گمان ندارد روزی می ‌دهد؛ و هر کس بر خدا توکل کند، کفايت امرش را می ‌کند؛ خداوند فرمان خود را به انجام می ‌رساند؛ و خدا برای هر چيزی اندازه ‌ای قرار داده است!

سوره طلاق (65): آیات 2 و 3

عزیزان خوب دقت کنند فرمود هر کس تقوا پیشه کند ما برای او از گرفتاریها راه نجات شان مقرر می کنیم و روزی (مِنْ حَيثُ لَا يحْتَسِبُ) هم به او می دهیم.

دو نکته در این آیه وجود دارد. یک: (إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ) خدا آنچه که می گوید عمل می کند هیچ کس جلوی خدا را نمی تواند بگیرد.

دوم: (قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيءٍ قَدْرًا) این خیلی مهم است.  یا در حقیقت: (وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا)

اگر روزی (مِنْ حَيثُ لَا يحْتَسِبُ) می خواهید باید تقوا داشته باشید. تقوا با روزی (مِنْ حَيثُ لَا يحْتَسِبُ) لازم و ملزوم هم هستند. مثل «سیراب شدن» با «آب خوردن» لازم و ملزوم هم است. سیر شدن با غذا خوردن با هم لازم و ملزوم هم است.

لازمه رسیدن به روزی فراوان که به ذهن نمی آید تقوا داشتن است. لازمه این که خداوند امر تو را کفایت کند توکل داشتن است و از آن طرف هم:

(وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمَى)

و هر کس از ياد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت؛ و روز قيامت، او را نابينا محشور می ‌کنيم!

سوره طه (20): آیه 124

هر کس از خدا اعراض کند یعنی بی تقوایی داشته باشد ما در همین دنیا گرفتارش می کنیم زندگی سخت و تنگ برایش مقدر می کنیم. پس قیامت ما از همین جا شروع شده است ولی ما توجه نداریم و بی خبر هستیم.

افرادی مثل «فرعون»، «شدّاد»، «نمرود»، «معاویه»، «یزید» و ... نتیجه کارشان چه شد؟ کجا رفتند؟ نتیجه کار آقا امام حسین (سلام الله علیه) و دیگر اهلبیت چه شد؟

«فخر رازی» وقتی به سوره کوثر می رسد می گوید کوثر خودش را برای همه نشان داده است. آن «معاویه، بنی امیه» و ... با آن دب دبه و کب کبه و ... اصلاً و ابداً هیچ اثری از آنها نیست یک نفر در کره زمین پیدا نمی شود بگوید من از نسل «بنی امیه» هستم.

اگر بعضی از «وهابی»ها ادعایی کنند باید تلاش کرد آزمایش دی ان اِی از اینها بگیرند واقعاً اینها از نسل «بنی امیه» هستند. ولی می گوید از نسل «بنی امیه» هیچ چیز نماند نتیجه ظلم و جنایتشان را دیدند.

اهلبیت (علیهم السلام) را کشتند امام حسین، امام حسن، ائمه (علیهم السلام) امام صادق و ... این همه شیعه کشته شده این همه فرزندان حضرت زهرا را به شهادت رساندند ولی هر گوشه ای در روستا، در شهر، در هر خیابان و کوچه ای چندین سید از فرزندان رسول الله آن جا زندگی می کنند.

این نشانگر این است که قیامت از همین جا شروع شده است ولی این که عبرت نمی گیریم یک بحث دیگری است.

همین طور کسی اگر عمل ریائی انجام بدهم قطعاً در دنیا گرفتار خواهد شد هیچ شک و شبهه ای در آن نیست در دنیا گرفتار می شود در آخرت هم برنامه اش مشخص است هیچ حرف حسابی در آنجا ندارد.

ولی بحث نتیجه کار ریا کاران در قیامت در ذهنم است تقریباً در دو و سه محور می شود درباره اش بحث کرد.

یکی این که موقع حسابرسی است در قیامت وقتی به حساب می رسند آنجا شاخصه های روایات برای گرفتاران ریا دارد.

مثلاً در روایت «بحار الأنوار»، قبلاً هم این را عرض کردیم فردی را می آورند خدا می فرماید ما این قرآن را در اختیار تو قرار دادیم چه کار کردی؟

قاری قرآن را می آورند می گوید خدایا من قرائت قرآن کردم در جلسات چهچه زدم می گوید:

«فَيَقُولُ اللَّهُ كَذَبْتَ وَ تَقُولُ الْمَلَائِكَةُ كَذَبْت‏»

بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج 69، ص 305

خدا می گوید دروغ گفتی ملائکه هم می گویند دروغ گفتی، تو داشتی قرآن می خواندی تا مردم بگویند قرآن خوان است. با صدای بلند و با لحن آنچنانی قرآن خواندنی مردم از تو تعریف و توصیف کنند این قرآن به درد اینجا نمی خورد.

همین که در دنیا قرآن خواندی مردم هم به به و چه چه و الله الله گفتند مزدت همان جا بود که گرفتی!

یا کسی را می ‌آورند که در راه خدا شهید شده است دیگر از این بالاتر؟ در روایت داریم هر عمل خوبی پاداشی دارد و بالاتر از او یک پاداشی است ولی کسی در راه خدا کشته می شود بالاتر از او دیگر پاداشی نیست.

همان شهید را آن جا می آورند می گویند چه کار کردی؟ می گوید من در راه خدا شهید شدم. می گویند عجب داشتی جبهه می رفتی داشتی در رکاب پیغمبر بجنگی نیتت این بود که بگویند ماشاء الله، هزار ماشاء الله چه دست به شمشیر خوبی دارد رفتی و جنگیدی مردم از تو تعریف کردند پاداشت را هم گرفتی.

در بحث حسابرسی وضع ریا کاران مشخص است برای اعمال شان در موقع محاسبه هیچ ارزشی قائل نیستند، بلکه همین ریا باعث می شود اعمال خوب دیگرش هم حبط بشود از بین برود.

بعد حساب که تمام می شود این روایت را عزیزان دقت کنند روایت خیلی عجیبی است رسول اکرم فرمود:

«إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ عَلَى كُلِّ مُرَاء»

خدای عالم بهشت را بر اهل ریا حرام کرده است!

مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل؛ نورى، حسين بن محمد تقى، محقق/ مصحح و ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ج‏1، ص106

از این واضح تر و روشن تر؟ باز از رسول اکرم (صلی الله علیه واله) دارد:

«إِنَّ الْجَنَّةَ تَكَلَّمَتْ وَ قَالَتْ إِنِّي حَرَامٌ عَلَى كُلِّ بَخِيلٍ وَ مُرَاءٍ.»

بهشت به زبان می آید می گوید: من حرام هستم اجازه نمی دهم هیچ بخیلی و اهل ریائی در من داخل شود.

بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج72، ص 305

یا در روایت دیگر «مستدرک الوسائل»، می گوید:

«إِنَّ النَّارَ وَ أَهْلَهَا يَعِجُّونَ مِنْ أَهْلِ الرِّيَاءِ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ كَيْفَ تَعِجُّ النَّارُ قَالَ مِنْ حَرِّ النَّارِ الَّتِي يُعَذَّبُونَ بِهَا»

آتش جهنم و جهنمیان از عذاب اهل ریا ضجه می کشند و فریاد در می آورند.

مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل؛ نورى، حسين بن محمد تقى، محقق/ مصحح و ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ج‏1، ص107، ح109

آتش جهنم به فریاد در می آورد عجیب است. جهنمیان ناله می کنند یک بحث دیگری است یعنی عذاب این از عذاب ما بیشتر است. حرارتشان ما را اذیت می کند. ولی آتش جهنم چرا فریاد می کند؟ حضرت می فرماید: حرارت شدیدی که اهل ریا عذاب می کشند این حرارت آتش، آتش جهنم را هم اذیت می کند.

این دیگر خیلی سخت است آتش جهنم فریاد می کند از حرارت آتشی که اهل ریا را دارد می سوزاند.

به خدا پناه می بریم بر خدای عالم که خدای نکرده ما را در دنیا گرفتار ریا نکند. یک تعبیری هم دارد این جمله را هم عرض کنم. امام می فرماید کسانی که اهل عجب و ریا هستند فردای قیامت آرزو می کنند ای کاش اهل کبائر بودند اهل گناهان کبیره بودند ولی اهل ریا نبودند!

مجری:

بسیار تکان دهنده است ان شاءالله در جلسات بعد در خدمت تان باشیم از زوایای مختلف از هر دو منظر این که چه کار کنیم مبتلای به ریا نشویم و از یک طرف هم آن مسئله خوف از ریا باعث این نشود که عمل خیرمان را ترک کنیم.

ان شاءالله در جلسات آینده از محضرتان استفاده کنیم، تشکر می کنم از محضرتان بسیار استفاده کردیم. همچنین تشکر می کنم از همه شما بینندگان عزیز و ارجمند که تا انتهای برنامه امشب همراه ما بودید ان شاءالله موفق، مؤید و منصور باشید تا دیدار آینده خدا نگهدار!