01/06/1403
موضوع: آیا تعریف و تمجید مردم، به اخلاص عمل فرد خدشه وارد می کند!؟
برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی
فهرست مطالب این برنامه:
مروری بر مطالب مطرح شده در جلسات گذشته!
آیا تعریف و تمجید مردم، به اخلاص عمل فرد خدشه وارد می کند!؟
کارها و اعمال خوب خودتان را برای دیگران تعریف نکنید!!
تماس بینندگان برنامه
مجری:
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ الْحَمْدلِلَّهِ رَبِّ العالَمين وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ
عرض سلام، ادب و احترام دارم خدمت همه شما بینندگان عزیز و ارجمند شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف).
الحمدلله این توفیق را داریم باز هم در شب جمعه ای دیگر برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی را تقدیم نگاه مهربان شما بینندگان عزیز و ارجمند بکنیم.
برنامه ای که این افتخار را داریم در محضر حضرت استاد «آیت الله حسینی قزوینی» هستیم ان شاءالله امشب هم بتوانیم نهایت بهره و استفاده را از محضرشان ببریم.
حضرت استاد سلام عرض می کنم در خدمتتان هستم.
حضرت آیت الله حسینی قزوینی:
سلام علیکم ورحمة الله وبرکاته.
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اللَّهِ فِي أَرْضِه، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مِيثَاقَ اللَّهِ الَّذِي أَخَذَهُ وَ وَكَّدَهُ- السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا وَعْدَ اللَّهِ الَّذِي ضَمِنَه، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَاحِبَ الْمَرْأَى وَ الْمَسْمَع فَمَا شَيْءٌ مِنَّا إِلَّا وَ أَنْتُمْ لَهُ السَّبَبُ وَ إِلَيْهِ السَّبِيل السَّلَامُ عَلَيْكَ یَا مَنْ بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء
خدمت بینندگان عزیز و گرامی خالصانه ترین سلامم را تقدیم می کنم، موفقیت روز افزون برای همه گرامیان از خدای منان خواهانم.
طبق برنامه همیشگی ابتدای برنامه را با یادی از صدیقه طاهره (سلام الله علیها) آغاز می کنیم باشد که آن بانوی دو سرا گوشه چشم و عنایتی به ما بکند که با گوشه چشم آن بزرگوار تمام هم و غم دنیایی، دینی و اخروی ما قطعاً و یقیناً حل خواهد شد.
کتاب عشق فداکاری است فاطمه من * ولی چه سود که شیرازه این کتاب ندارد
ز ناله کردن هر روز گریه کردن هر شب * خبر شدم که غم درد او حساب ندارد
اگر ز غربت کس سوال کرد بگویید * در این دیار سلام علی جواب ندارد
لب حسین دگر بهر خنده باز نگردد * شکفته کی شود آن گل که آفتاب ندارد!
وَسَيعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَي مُنْقَلَبٍ ينْقَلِبُونَ
مجری:
طیب الله انفاسکم، خیلی ممنون و متشکر، الحمدلله توفیقی است در شب جمعه که شب زیارتی مخصوص حضرت آقا ابی عبدالله الحسین است هم دلها را روانه آن آستان مقدس می کنیم مخصوصاً در این ایامی که ایام اربعین است بسیاری با جسم و جانشان هم رفتند در آنجا حاضر هستند.
افرادی هم که نتوانستند بروند الحمدلله به برکت این اذکار و روضه ها با پای دل می روند و زیارت همه مقبول باشد و معرفت روز افزون نصیب همه بشود ان شاءالله.
حضرت استاد الحمدلله در خدمتتان بودیم توفیق داشتیم در برنامه اخلاق علوی و سیره مهدوی معارف نابی را آموختیم. امید که همه بتوانیم از سربازان خاص حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بشویم.
اگر امکانش است یک مختصری از مطالب جلسات گذشته بفرمایید ان شاءالله وارد مبحث جدید بشویم.
مروری بر مطالب مطرح شده در جلسات گذشته!
حضرت آیت الله حسینی قزوینی:
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَبِهِ نَسْتَعين وَهُوَ خَيرُ نَاصِرٍ وَ مُعِينْ الْحَمْدُلِلَّه وَ الصَّلَاةِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ وَعلَیٰ آلِهِ آل الله لَا سِيَّمَا علَیٰ مَوْلانَا بَقِيَّةَ اللَّه وَ الّلعنُ الدّائمُ علَیٰ أَعْدائِهِمْ أعداءَ الله إلىٰ يَوم لِقَاءَ اللّه
وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ، حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ، نِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ
در جلسات گذشته عرض شد که رسیدن به اخلاق علوی و سیره مهدوی با ادعا کردن و گفتن امکان پذیر نیست. گفتن می خواهد ادعا کردن هم می خواهد ولی عمل کردن هم می خواهد. به قول یکی از بزرگان در رابطه با اهلبیت (علیهم السلام) فرمودند سه تا چیز شرط است اگر این سه کنار هم بود ما مزین به اخلاق علوی و سیره مهدوی حرکت می کنیم و اگر نه امکان پذیر نیست.
یک: بحث تبیین. یعنی برای ما روشن بشود که حقانیت با ائمه (علیهم السلام) است فضائل اهل بیت (سلام الله علیه) برای ما بیان بشود. جایگاه معنوی و ولایی اهل بیت برای ما بیان بشود و برائت از دشمنان اهل بیت برای ما روشن بشود.
به قول یکی از مراجع بزرگوار تا برائت نباشد ولایت محقق نخواهد شد. ولی برائت با فحاشی و اهانت زمین تا آسمان تفاوت دارد.
بحث دیگر، بحث معرفت و آشنایی به مقام اهلبیت است که با تبیین روشن می شود بعد از معرفت به جایگاه اهل بیت، محبت تولید می شود انسان با هر کس بیشتر آشنا بشود با فضائل او، جایگاه علمی و قدرت او بیشتر آشنا بشود او هم محبت پیدا می کند.
این اختصاص به ائمه (سلام الله علیهم) ندارد اگر آدم با یک بنای ماهر، معمار یا مهندسی آشنا بشود انسان دوستش دارد. یا یک مسئول، فرماندار، استاندار و وزیر باشد انسان با ویژگی های زیبای اخلاقی او آشنا بشود، آشنا شدن با ویژگی های خوب از او محبت تولید می شود ذاتاً بی اختیار آدم او را دوست دارد.
وقتی دوست داشت از دوستی، اطاعت تولید می شود، معرفت اهل بیت، محبت اهل بیت و اطاعت اهل بیت اگر این سه قرین هم بود ما می توانیم ادعا کنیم که اخلاق علوی و سیره مهدوی را در خودمان ایجاد کردیم.
اگر نه، یکی از اینها مفقود بود معرفت به جایگاه اهل بیت نداریم، بله اهل بیت همانند دیگر مراجع بزرگوار مقدار علمشان از مراجع بیشتر است این معرفت به درد نمی خورد از این معرفت نه محبت تولید می شود و نه اطاعت تولید می شود.
اگر ما به این رسیدیم که ائمه (علیهم السلام) «أفضل خلق الله» هستند
«اول ما خلق اللّه نوري»
تفسير القمي؛ قمى، على بن ابراهيم، محقق/ مصحح: : موسوى جزائرى، طيّب، ناشر: دار الكتاب، ج1، ص17
و واسطه فیض هستند همانطوری که در ابتدای عرایض مان عبارتی از زیارت «آل یاسین» می آوریم:
«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَاحِبَ الْمَرْأَى وَ الْمَسْمَع؛ فَمَا شَيْءٌ مِنَّا إِلَّا وَ أَنْتُمْ لَهُ السَّبَبُ وَ إِلَيْهِ السَّبِيل ...»
المزار الكبير؛ نویسنده: ابن مشهدى، محمد بن جعفر، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم، محقق: قيومى اصفهانى، ص 568
سلام و درود بر تو ای آقایی که همه چیز را می بینی و همه چیز را می شنوی. الان بنده با شما صحبت می کنم قطعاً قبل از آن که صدای من به گوش خودم و به گوش شما برسد، حضرت ولی عصر والله تالله این را می شنود.
قبل از این که من این دوربین را ببینم تصویر و صوت من به شما منتقل بشود حضرت ولی عصر می بیند. قبل از این که شما در تلویزیون یا در گوشی موبایل ما را ببینید حضرت ولی عصر قبلاً می بیند. آن حرکاتی از ما صادر می شود همه با اراده آن حضرت است. باز در زیارت آل یاسین داریم:
«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ وَ دَلِيلَ إِرَادَتِه»
الإحتجاج علی أهل اللجاج؛ نویسنده: طبرسی، احمد بن علی، ناشر: نشر مرتضی، محقق / مصحح: خرسان، محمد باقر،ج2، ص493
چیزی از نعمتهای الهی به ما نمی رسد جز این که امروز حضرت ولی عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) واسطه این فیض است.
در رابطه با این، قبلاً مطالب زیاد گفتیم در آینده هم ان شاءالله به حول و قوه الهی در رابطه با سیره مهدوی عرض خواهیم کرد که یکی از شرایطش شناخت مهدویت است. رسیدن به جایگاهی که انسان بداند اینها چه مقامی دارند.
در زیارت جامعه کبیره بارها این را عرض کردیم دوستانی که اهل خواندن زیارت جامعه کبیره هستند یک دنیا معارف در زیارت جامعه کبیره خوابیده است. و این زیارت یک عالم امام شناسی است، آخر زیارت بعد از یک ربع، بیست دقیقه با امام صحبت کردن از خدای عالم چه می خواهیم؟
«فَبِحَقِّهِمُ الَّذِي أَوْجَبْتَ لَهُمْ عَلَيْكَ أَنْ تُدْخِلَنِي فِي جُمْلَةِ الْعَارِفِينَ بِهِم»
خدایا به آن حقی که نسبت به اهلبیت بر خودت واجب کردی، ما را از جمله کسانی قرار بده که معرفت به اینها دارد.
بعد دارد:
«وَ فِي زُمْرَةِ الْمَرْحُومِينَ بِشَفَاعَتِهِم»
من لا يحضره الفقيه؛ نویسنده: ابن بابويه، محمد بن على، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم مصحح: غفاری، علی اكبر، ج2، ص617
بعد از معرفت، زمینه رسیدن به شفاعت اینها فراهم بشود. لذا معرفت به حق و معرفت به اولیاء و حجج حق باید پیدا کنیم. بعد از این معرفت، محبت تولید می شود.
خداوند به حضرت موسی خطاب کرد یا موسی کاری کن بنده هایم من را دوست داشته باشند محبت من را در دل بنده هایم بیانداز. عرض کرد خدایا چه کار کنم محبت تو را در دل بنده هایت بکارم؟ خطاب آمد نعمتهای من را برای اینها بشمار.
دوستان عزیز یک مثال خیلی ساده می زنم، خداوند الحمدلله سلامتی به ما داده است چشم داده داریم می بینیم افرادی که از نعمت چشم محروم هستند چقدر زجر می کشند، احساس می کنند همه انسان ها همه جا را می بینند و او محروم است آیا یک دفعه شد بگوییم خدایا سپاس به ما چشم دادی داریم همه جا را می بینیم ما را از نعمت چشم محروم نکردی!؟
یک نابینا می خواهد از این طرف خیابان به آن طرف خیابان برود چقدر زجر می کشد، می خواهد یک لقمه غذا بر دارد به دهانش بگذارد اصلاً نمی داند چیست؟ نمی داند کجای سفره بشقاب است و چه موقع این غذا تمام شد؟ می خواهد برود وضو بگیرد نه آب را می بیند نه آب در مشتش را می بیند. آیا شد یک دفعه خدا را به خاطر این نعمت شاکر باشیم؟
خداوند به ما گوش داده داریم هر صدا را می شنویم. شد یک دفعه به یادمان بیاید عزیزانی که از نعمت شنوایی محروم هستند حسرت دارند که یک لحظه صدای پدر و مادر را بشنوند، صدای همسر و بچه شان را بشنوند. در شبانه روز چقدر زجر می کشند؟ آیا شده این را برای خودمان یادآوری کنیم خدا را شاکر باشیم؟
خدای عالم دست به ما داده با این دست کارهایمان را انجام می دهیم. آن دسته از عزیزانی که از نعمت دست محروم هستند در اینجا یاد کنیم جانبازان عزیز و فداکاری که هر لحظه شان ان شاءالله ثواب شهادت دارند از نعمت دست محروم هستند می خواهد چیزی بر دارند بخورند نمی توانند. یک جای بدنشان خارش می گیرد می خواهند بخارانند نمی توانند.
همین طور کسانی که از نعمت پا محروم هستند، خدای عالم ما را از نعمت پا محروم نکرده آیا شد یک دفعه داریم راه می رویم به یادمان بیاندازیم بله یک عده ای از بندگان خدا هستند از نعمت یک پا یا دو پا محروم هستند.
دیروز کلیپی را در فضای مجازی دیدم عزیزی که هر دو پایش را از دست داده بود به طرف زیارت امام حسین می رفت، با کمک دستانش و پایین بدنش را حرکت می داد تا به زیارت امام حسین برود.
اضافه بر این که برای آدم یادآوری و متذکر بشود خدا همچنین نعمتی به ما داده است و این عشقی که خدای عالم در دل این افراد قرار داده با این که از نعمت محروم هستند ولی در «مشّایه اربعینی» شرکت می کنند.
بشکند آن دهانهایی که به همایش اربعینی دارند طعنه می زنند، نیامرزد خدا اینهایی که دارند طعنه می زنند به خرجی که برای امام حسین می شود.
شاید در شام اربعین در خدمت عزیزان بودیم بعضی از مطالب را که بعضی از منحرفین امروز دارند در فضای مجازی در رابطه با همایش اربعینی مطرح می کنند ان شاءالله نکاتی را عرض می کنیم.
در هر صورت نعمتها که یکی دو تا نیست قرآن می گوید:
(وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ)
و اگر نعمت های خدا را بشماريد، هرگز نمی توانيد آنها را احصا کنيد؛ خداوند بخشنده و مهربان است!
سوره نحل (16): آیه 18
اگر شبانه روز نعمت های خدا را بشمارید نمی توانید اینها را شمارش کنید. خدا به برکت وجود ولی عصر (ارواحنا فداه) به ما نعمت داده است.
«بِيُمْنِکَ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِکَ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء»
زاد المعاد- مفتاح الجنان؛ نويسنده: مجلسى، محمد باقر (وفات مؤلف: 1110 ق)، محقق: اعلمى، علاءالدين، ناشر: موسسة الأعلمي للمطبوعات، بيروت 1423 ق، ص423
اینها یکی از ویژگیهایی است که ما باید در خودمان ایجاد کنیم، تلاش کنیم نعمتهایی که خدای عالم به برکت آقا ولی عصر (ارواحنا فداه) به ما داده است نسبت به صاحب نعمتمان اظهار ارادت کنیم و تشکر و سپاسگزاری کنیم. این یکی از وظایفی است که ما باید در این زمینه ان شاءالله به حول و قوه الهی در خودمان ایجاد کنیم.
نکته دیگر این که تلاش کنیم چیزی که موجب رنجش قلب مقدس حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) است انجام ندهیم. رنجش قلب مقدس امام زمان غضب خدا و رنجش خدا را به دنبال دارد، ناراحتی حضرت ولی عصر مساوی با ناراحتی خدا است.
«مَنْ أَحَبَّكُمْ فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ وَ مَنْ أَبْغَضَكُمْ فَقَدْ أَبْغَضَ اللَّه»
من لا يحضره الفقيه؛ نویسنده: ابن بابويه، محمد بن على، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم مصحح: غفاری، علی اكبر، ج2، ص613
محبت اینها محبت خدا است دشمنی اینها دشمنی خدا است ناراحتی اینها ناراحتی خدا است. مخصوصاً حضرت ولی عصر از ما توقع و انتظار دارد. انتظاری که حضرت ولی عصر از ما شیعیان دارد قطعاً از دیگران ندارد.
حضرت در توقیعش به «شیخ مفید» (رضوان الله تعالی علیه) فرمود علت این که شما به تشرف ما نائل نمی شوید بعضی کارهایی است از شما سر می زند که ما دوست نداریم.
لذا تلاش کنیم هم از محرمات به جد اجتناب کنیم و هم به واجبات با تمام قدرت عمل کنیم، بلکه در کنارش به بعضی از مستحبات عمل کنیم از مکروهات هم اجتناب کنیم. مباهات را هم قربةً إلی الله و حباً لله انجام بدهیم.
در میان گناهان بحثی داشتیم یک سری گناهانی است که مربوط به قلب است و ما هم از اینها بی اطلاع هستیم.
تصور می کنیم گناه یعنی دزدی کردن، گناه یعنی دیگران را اذیت و ظلم کردن، سیلی به صورت دیگران زدن، اعمال خلاف عفت انجام دادن از گناهانی که قلب ما گرفتار است از آنها بی خبر هستیم.
بعضی از گناهانی است که مربوط به قلب است ارتباطی به جوارح ندارد، آیات متعددی از قرآن مجید خواندیم خدای عالم می فرماید اعمالی که در قلب تان است
(وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يحَاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ)
اگر آنچه را در دل داريد، آشکار سازيد يا پنهان، خداوند شما را بر طبق آن، محاسبه می کند.
سوره بقره (2): آیه 284
یعنی گناهانی که در دل تان می گذرد اظهار کنید یا اظهار نکنید (يحَاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ).
یکی از گناهانی که خیلی گرفتار و بی اطلاع هستیم بحث کردیم بحث حسد بود، بعضی وقت ها توجه نداریم نسبت به نعمتی که به دیگران دادند حسد و بخل می ورزیم در دل مان می گذرد ان شاءالله این نعمتش را از دست بدهد. این یکی از گناهان کبیره است که ما هیچ توجهی به آن نداریم.
در جلسه قبل یکی از بدترین گناهانی که ماها گرفتار هستیم و توجه هم نداریم بحث ریا بود، روایاتی را در این زمینه عرض کردیم سوال های که عزیزمان برای امشب دارند هم عرض می کنیم.
گناهان قلبی که خطرناک تر از گناهان جوارحی است در گناهان جوارحی کسی غیبت می کند بعد متوجه می شود استغفار می کند دزدی می کند استغفار می کند. گناه دیگری انجام می دهد خلاصه متنبه بشود استغفار می کند و جبران می کند ولی گناهان قلبی معمولاً مورد غفلت ماها است. ما در خدمت سید بزرگوارمان هستیم.
مجری:
حضرت استاد! یک نکته ای که در بحث ریا نهفته است و آن اینست که آیا صرف تعریف و تمجید دیگران از فرد، باعث می شود که این فرد به ریا بیافتد یا به تعبیر دیگر تعریف و تمجید این فرد باعث می شود من آن اخلاصی را که داشتم از دست بدهم آیا به این اخلاص می تواند ضرر بزند؟
آیا تعریف و تمجید مردم، به اخلاص عمل فرد خدشه وارد می کند!؟
حضرت آیت الله حسینی قزوینی:
سوال خوبی است ما معمولاً در معرض این مسائل هستیم. کسی کار خوبی انجام می دهد یا عبادت خوبی انجام می دهد مردم می بینند بگویند خوش به حالت، خوش به سعادتت چه نماز با حالی می خوانی به فقرا کمک می کند مسجد و حسینه می سازد.
الان برای اربعین کمک می کنند قسمت های مختلفی در مسیر اربعین چه این طرف مرز یا آن طرف مرز چه «ایرانی» و چه «عراقی» وسیله پذیرایی از زائرین را فراهم می کنند یا زمینه معالجه زائرین را فراهم می کنند. اینها را هر کسی می شنود به زبان هم نیاورد با زبان بی زبانی تمجید می کند می گوید خوش به حالت.
یا بعضی ها به زبان می آورند فلانی خوش به حالت که همچنین توفیقی پیدا کردی و همچنین کارهای انجام دادی.
آیا تمجید و تعریف دیگران ضرر به اخلاص ما می زند یا نمی زند؟ مسئله دو صورت دارد یک دفعه ما یک کاری انجام می دهیم که دیگران تعریف کنند شکی نیست که ریا است.
کاری انجام می دهیم مردم چه در رو بروی ما چه پشت سر ما بگویند به به فلانی چقدر آدم خوبی است. ولی نه کار برای خدا می کنیم ولی در کنارش هم افرادی می بینند تمجید و تعریف می کنند یک چیز طبیعی است ما نمی توانیم جلوی دهان مردم را بگیریم که آقا از من تعریف، تمجید و توصیف نکن.
ولی در اینطور موارد دو مسئله وجود دارد وقتی کسی از حضرت امیر (سلام الله علیه) تعریف می کرد می گفت:
«اللَّهُمَّ لَا تُؤَاخِذْنِي بِمَا يَقُولُونَ وَ اجْعَلْنِي أَفْضَلَ مِمَّا يَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لِي مَا لَا يَعْلَمُون»
نهج البلاغة (للصبحي صالح)؛ نویسنده: شريف الرضى، محمد بن حسين، ناشر: هجرت، محقق/ مصحح: فیض الاسلام، ص305
این نکته ای است که الان به ذهنم آمد. نکته خیلی ظریفی است وقتی از انسان تعریف می شود می گوییم خدایا یک سری گناهانی من دارم اینها نمی دانند اگر می دانستند من همچنین گناهانی دارند از من تعریف نمی کردند. خدایا من را خیلی بالاتر از این قرار بده که اینها نسبت به من تصور و گمان می کنند.
این توصیه ای است که از ائمه (علیهم السلام) است که ما باید مقداری دقت کنیم در کارهایمان اگر کسی از ما تعریف و توصیف می کند اینها را در نظر بگیریم.
نکته دوم تعبیر حضرت امام سجاد (سلام الله علیه) هست که می فرماید:
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَرْفَعْنِي فِي النَّاسِ دَرَجَةً إِلَّا حَطَطْتَنِي عِنْدَ نَفْسِي مِثْلَهَا»
الصحيفة السجادية؛ نويسنده: على بن الحسين عليه السلام، امام چهارم، ناشر: دفتر نشر الهادى، قم،1376 ش؛ ص 92، دعای بیستم
تعبیر خیلی عجیبی است. خدایا مقامم را در میان مردم بالا نبر مگر این که به همان اندازه در نفس و قلب خودم من را ذلیل کنی و پایین بیاوری. یعنی گفتن مردم من را مغرور نکند چون من هر چه دارم از تو دارم.
در دعای امام حسین در روز عرفه می خوانیم که می فرماید:
«إِنْ ظَهَرَتِ الْمَحَاسِنُ مِنِّي فَبِفَضْلِك»
هر چه خوبی از من صادر می شود اینها از تفضل تو است
«وَ إِنْ ظَهَرَتِ الْمُسَاوِي مِنِّي فَبِعَدْلِكَ وَ لَكَ الْحُجَّةُ عَلَيَّ»
کارهای بد از من صادر می شود خدایا برای من اتمام حجت کردی تو دستور دادی من خلاف دستور تو عمل کردم. بدی های من از من است.
در آیه شریفه قرآن هم است:
(مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ)
(آري،) آنچه از نيکی ها به تو می رسد، از طرف خداست؛ و آنچه از بدی به تو می رسد، از سوی خود توست.
سوره نساء (4): آیه 79
هر چه خوبی به ما می رسد نعمت از خدا است اراده و مشیت خدا هم بر این است ولی کارهای بدی از ما سر می زند حول و قوه اش از خدا است ولی انتخابش بدش از ما است.
لذا حضرت می فرماید خدایا اگر در میان مردم مقام من والا رفت، من را متوجه ام کن که من همان خاکم که هستم. آن ذره که در حساب ناید ماییم، همه مال توست
«وَ لَا تُحْدِثْ لِي عِزّاً ظَاهِراً إِلَّا أَحْدَثْتَ لِي ذِلَّةً بَاطِنَةً عِنْدَ نَفْسِي بِقَدَرِهَا.»
بنده هر روز صبح مسلتزم هستم این دو فقره را از امام حسین و امام سجاد (سلام الله علیهما) می خوانم و حتی با خودم عهد بستم وقتی می خواهم مطالعه کنم یا کامپیوترم را باز کنم این جمله را نخوانده کار علمی را آغاز نکنم. اثرات زیادی هم دارد.
«إِلَهِي إِنْ ظَهَرَتِ الْمَحَاسِنُ مِنِّي فَبِفَضْلِكَ وَ لَكَ الْمِنَّةُ عَلَيَّ وَ إِنْ ظَهَرَتِ الْمُسَاوِي مِنِّي فَبِعَدْلِكَ وَ لَكَ الْحُجَّةُ عَلَي اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَرْفَعْنِي فِي النَّاسِ دَرَجَةً إِلَّا حَطَطْتَنِي عِنْدَ نَفْسِي مِثْلَهَا وَ لَا تُحْدِثْ لِي عِزّاً ظَاهِراً إِلَّا أَحْدَثْتَ لِي ذِلَّةً بَاطِنَةً عِنْدَ نَفْسِي بِقَدَرِهَا.»
الصحيفة السجادية؛ على بن الحسين عليه السلام، محقق / مصحح: ندارد، ناشر: دفتر نشر الهادى - قم، 1376ش. ص92
من ملتزم هستم این یک سطر را هم برای عزیزان بگویم. این نکته، نکته خیلی ظریفی است در دعای عدیله هم است.
دعای عدیله دعایی است وقتی کسی در حال جان دادن است می گویند این دعا را بخوانید، ولی تعبیری دارد چه قبل از آن که به مرحله جان دادن برسیم این را هر روز ولو بعد از نماز صبح روزی یک مرتبه این دعا را بخوانیم.
«اللَّهُمَّ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ إِنِّي أَوْدَعْتُكَ يَقِينِي هَذَا وَ ثَبَاتَ دِينِي وَ أَنْتَ خَيْرُ مُسْتَوْدَع وَ قَدْ أَمَرْتَنَا بِحِفْظِ الْوَدَائِعِ فَرُدَّهُ عَلَيَّ وَقْتَ حُضُورِ مَوْتِي وَ فِي الْقَبْرِ عِنْدَ مَسْأَلَةِ مُنْكَرٍ وَ نَكِيرٍ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا وَ نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِينَ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً كَثِيراً وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ»
زاد المعاد- مفتاح الجنان؛ نويسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (تاريخ وفات مؤلف: 1110 ق)، محقق: اعلمى، علاءالدين، ناشر: موسسة الأعلمي للمطبوعات، بيروت 1423 ق، ص424
خیلی ها بودند کارهای خوب کردند اهل عبادت، مسجد، حرم، عزاداری و هیئت بودند ولی عاقبت بخیر نشدند پشت پا به همه چیز زدند فرمود خدایا یقینم را پیش تو امانت می گذارم.
«وَ ثَبَاتَ دِينِي» خدایا این که در دینم ثابت قدم هستم این را پیش تو امانت می گذارم «وَ أَنْتَ خَيْرُ مُسْتَوْدَعٍ» خدایا تو بهترین کسی هستی که می شود پیش تو امانت گذاشت.
«وَ قَدْ أَمَرْتَنَا بِحِفْظِ الْوَدَائِعِ»، به ما گفتی کسی امانت پیش تو گذاشت امانتداری کن هر وقت نیاز بود امانتش را بر گردان. خدایا یقینم، ایمانم و عشقم به اهل بیت را پیش تو امانت می گذارم تو بهترین امانتدار هستی وقت جان دادن این امانت را به من بر گردان!
دوستان آنجا خطرناک است شیطان با تمام سپاهیان و لشکریانش تلاش می کند ایمان را از ما بگیرد. اگر ما آن جا توانستیم ایمان را حفظ کنیم با ایمان منتقل به برزخ بشویم گناهی هم داریم خدای عالم مقداری گوش مالی می دهد ولی عاقبت ما را راهی بهشت می کند.
ولی اگر خدای ناکرده شیطان ایمان ما را بدزدد دیگر راه نجات برای ما نیست ابد الدهر در آتش جهنم باید بسوزیم.
خلاصه این که در یک دو راهی خطرناک یعنی خطرناک ترین خطرناک عالم هستی دو راهی اول ورود به عالم برزخ است که با ایمان وارد بشویم یا - نستجیر بالله - بدون ایمان وارد بشویم.
پس از چیزهایی که مردم از ما تعریف می کنند باد نکنیم اینها به قول معروف هندوانه زیر بغل ما می دهند ما هم تصور نکنیم که ما هم کاره ای هستیم.
بگوییم خدایا هر چه به ما در میان مردم عزت دادی در دل خودمان هم ذلت در برابر تو را به خودمان بده و یقین کنیم هر چه داریم از تو داریم بدون تو هیچ چیز نیستیم.
یعنی بدون تو هیچ اندر هیچ، اندر هیچ، اندر هیچ هستیم. ولی با تو همه چی و همه چی هستیم. این را باید در نظر بگیریم در تعریف ها و تمجیدها داشته باشیم.
نکته سوم: روایت از نبی مکرم (صلی الله علیه وآله) داریم که:
«أَنَّهُ قِيلَ لِرَسُولِ اللَّهِ أَ رَأَيْتَ الرَّجُلُ يَعْمَلُ الْعَمَلَ مِنَ الْخَيْرِ وَ يَحْمَدُهُ النَّاسُ عَلَيْهِ»
کارهای خوبی انجام می دهیم مردم می آیند از ما تعریف می کنند آیا این ضرر به اخلاص ما می زند؟
حضرت فرمود نه!
«تِلْكَ عَاجِلُ بُشْرَى الْمُؤْمِنِ»
آنها در حقیقت بشارتهایی است که خدا در دنیا از زبان بندگانش به شما داده است.
یعنی این که از شما تعریف می کند در حقیقت زبان خدا است دارد از شما تعریف می کند. عنایت و اراده خدا از این تعریف و توصیف است که از زبان بنده اش خارج می شود.
«يَعْنِي الْبُشْرَى الْمُعَجَّلَةَ لَهُ فِي الدُّنْيَا»
در حقیقت بشارت نقد دنیای خدا است.
«وَ الْبُشْرَى الْأُخْرَى قَوْلُهُ سُبْحَانَهُ بُشْراكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ»
بشارت های اخروی برای کارهای خوبی که انجام می دهید خدای عالم آن روز بهشتی به شما می دهد از زیر قصرهای شما جویها جاری است.
بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق: جمعی از محققان، ج 69، ص 294
چطور قصر و ساختمانی است که از زیرش جوی هایی جاری است یعنی معلوم می شود قصرهاهی بهشتی مثل ساختمانی است که همه قسمت هایش از شیشه است، زیر این ساختمان که آب می رود دیده می شود اگر بنا باشد نبینیم از زیر ساختمان آب جاری است چه فایده ای دارد؟
آن جا نشستیم فرش، زمین و موزاییک را می بینیم معلوم می شود در بهشت ساختمان هایش یک ساختمان های ویژه است خدا هم خیلی این را به رخ بنده هایش است.
این ساختمان ها یا زیر این باغ ها نهرها جاری است نمی گوید «من فوقه الأنهار» معمولاً باغ های دنیا همه اش از کنار یا وسط باغ جوی آب جاری است ولی آن جا «مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» می گوید.
معلوم می شود آن جا یک دنیای دیگر و حساب و کتاب دیگری است تا کسی آنجا نرود نبیند متوجه نمی شود می گویند حلوای تن تنانی تا نخوری ندانی! ان شاءالله خدای عالم به برکت آقا امام حسین روزی کند آن جا برویم و ببینیم بعد آن جا می فهمیم «جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» یعنی چه؟
یک روایتی داریم که روایت خیلی زیبایی است. دارد که:
«جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِيِّ فَقَالَ إِنِّي أَتَصَدَّقُ وَ أَصِلُ الرَّحِمَ»
مردی خدمت رسول اکرم آمد عرض کرد من در راه خدا صدقه می دهم صله رحم می کنم
«وَ لَا أَصْنَعُ ذَلِكَ إِلَّا لِلَّهِ»
تمام اینها را برای خدا انجام می دهم نه برای خود نمایی
این خیلی مهم است بیت القصیر روایت این است.
«فَيُذْكَرُ مِنِّي وَ أُحْمَدُ عَلَيْهِ فَيَسُرُّنِي ذَلِكَ وَ أُعْجَبُ بِهِ»
مردم می گویند فلانی صدقه می دهد و صله رحم می کند از من تعریف می کنند و من از این که مردم از من تعریف می کنند خوشم می آید. خیلی شگفت زده می شوم
«فَسَكَتَ رَسُولُ اللَّهِ وَ لَمْ يَقُلْ شَيْئاً»
رسول اکرم ساکت شد چیزی نگفت!
عدة الداعي و نجاح الساعي؛ نويسنده: ابن فهد حلى، احمد بن محمد (وفات مؤلف: 841 ق)، محقق: موحدى قمى، احمد، ناشر: دار الكتب الإسلامي، 1407ق، ص223
اینجا کار انجام می دهد ولی وقتی مردم تعریف می کنند خوشحال می شود و تعجب می کند «أعْجَب» یعنی حالت خود پسندی می گیرم پس من هم آدم خوبی هستم و کارهای خوبی انجام می دهم مردم تعریف می کنند. آیه 110سوره کهف نازل شد:
(فَمَنْ كَانَ يرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا)
پس هر که به لقای پروردگارش اميد دارد، بايد کاری شايسته انجام دهد، و هيچ کس را در عبادت پروردگارش شريک نکند!
سوره کهف (18): آیه 110
پیام این آیه چیست؟ این بنده خدا متوجه شد یا نشد؟ دو تا سوال از حضرت کرد یا رسول الله من صدقه می دهم و صله رحم می کنم هدفم خدا است نه مردم.
مردم تعریف می کنند خوشحال می شوم یک حالت خود پسندی در من ایجاد می شود، آیه به نظر حقیر این است موقع انجام عمل اگر ما خالص برای خدا انجام بدهیم تعریف مردم هیچ ضرری به اعمال ما نمی زند.
تمجید مردم هیچ لطمه ای به اعمال ما نمی زند ملاک، عمل کردن است که این عمل برای خدا است؟ یا عمل کردن برای این است که دیگران از ما تعریف کنند؟
روایت دیگر از «کافی» است که دارد «زراره» خدمت امام باقر (سلام الله علیه) می رسد می گوید آقا جان یک کسی کار خیری انجام می دهد و دیگران می بینند همین که دیگران می بینند خوشحال می شود.
یعنی دارد به فقرا و ایتام می رسد مسجد می سازد در جبهه ها می رود این که مردم دارند تماشا می کنند، همین تماشا کردن مردم باعث خوشحالی این شخص می شود این طبیعی کار است.
یعنی کار خوب انسان انجام بدهد دیگران ببینند همانطور که قبلاً عرض کردیم خدای عالم از زبان بنده هایش دارد تعریف می کند. خدای عالم وقتی خلایق را آفرید به بشر رسید آخرش شروع کرد از خودش تعریف کردن
(فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ)
پس بزرگ است خدايی که بهترين آفرينندگان است!
سوره مؤمنون (23): آیه 14
ذات اقدس ربوبی (جلت عظمته) بعد از این که خلقت انسان تمام شد این فرمایش را کرد، در زمان خلقت آسمان و زمین، فرشتگان، ملائکه و ... چیزی نفرمود.
یعنی وقتی خلقت انسان تمام شد فرمود (فَتَبَارَكَ اللَّهُ) به به، بارک الله بر تو یعنی خدا دارد به خودش می گوید (أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ) چه خلقت زیبایی انجام دادی؟ اگر کسی هم کار خیری انجام می دهد دیگران می بینند البته باید دقت کند هیچ چیزی از خودش ندارد هر چه است مال اوست.
«اللَّهُمَّ مَا بِنَا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْكَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَسْتَغْفِرُكَ وَ أَتُوبُ إِلَيْك»
مصباح المتهجد و سلاح المتعبد؛ طوسى، محمد بن الحسن؛ ناشر: مؤسسة فقه الشيعة ، ج1، ص 63
فقط آنجا باید مراقب باشد شیطان فضله نیاندازد. امام باقر (سلام الله علیه) فرمود:
«لَا بَأْسَ مَا مِنْ أَحَدٍ إِلَّا وَ هُوَ يُحِبُّ أَنْ يَظْهَرَ لَهُ فِي النَّاسِ الْخَيْرُ»
هیچ اشکالی ندارد هر کس کار خیری انجام می دهد دوست دارد که مردم از کار خیرش هم با خبر باشند.
البته:
«إِذَا لَمْ يَكُنْ صَنَعَ ذَلِكَ لِذَلِكَ.»
اگر آن کار خیر را به خاطر این که مردم ببینند خوشحال بشوند به خاطر آن انجام نداده باشد.
الكافي (ط - الإسلامية)؛ نویسنده: كلينى، محمد بن يعقوب، محقق: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الكتب الإسلامية ج2، ص297، بَابُ الرِّيَاء، ح18
این طبیعت کار است در آن شک و شبهه ای نیست وقتی خدای عالم نعمت به انسان می دهد ذاتاً انسان دوست دارد دیگران نعمت را ببینند.
ولی باید دقت کند این نعمت را می بینند و تعریف و تمجید می کنند او را غرور بر ندارد، عجب و خود پسندی بر ندارد همه این نعمتها را از خدا بداند تعریف مردم را هم از خدا بداند.
هم کار خیر ثواب است و هم این که دوست دارد دیگران به خاطر این نعمتی که خدا داده او را تعریف و تمجید کند این هم عبادت می شود. امیر المؤمنین فرمود:
«ما رَأَيْتُ شَيْئاً اِلاّ وَ رَأَيْتُ اللهَ قَبْلَهُ وَ بَعْدَهُ وَ مَعَهُ»
چیزی در عالم ندیدم مگر آنکه قبل از او خدا را دیدم، با او خدا را دیدم بعد از او هم خدا را دیدم. وقتی من یک کار خیر انجام می دهم صدقه می دهم صله رحم می کنم مسجد می سازم این توفیق از خدای عالم است. من هیچ کاره هستم هیچ در هیچ هستم. مردم هم می بینند خوشحال می شوند این هم از خدا است تعریف و تمجید هم می کنند این هم از خدا است.
اگر ما چشم خدا بینی مان باز بشود این مسائل نیست. این که ما گرفتار ریا هستیم، عجب و خودپسندی، حسد، بخل و دیگر چیز هستیم به خاطر این که چشم خدا بینی ما باز نشده است.
باز در روایت در «بحار» هست کسی از امام صادق (سلام الله علیه) سوال کرد آقا جان کسی نماز می خواند
«فَيُجَوِّدُ صَلَاتَهُ وَ يُحَسِّنُهَا»
این روایت، روایت خیلی زیبایی است (یکی از بیننده ها هم سوال کرد) کسی نماز می خواند ولی نماز را خیلی با حال، با قرائت و با حزن خاصی می خواند
«رَجَاءَ أَنْ يَسْتَجِرَّ بِهَا بَعْضَ مَنْ يَرَاهُ إِلَى هَوَاهُ»
به این نیت که شاید کسانی که بی نماز هستند دارند می بینند اینها هم بیایند نماز بخوانند چون بعضی ها به قدری با لحن و صوت زیبا نماز می خوانند انسان دلش می خواهد فقط بنشیند تماشا کند.
می گوید به این امید اینهایی که بی نماز هستند یا کسانی که نماز بی حال می خوانند نماز با حال بخوانند حضرت فرمود:
«قَالَ: لَيْسَ هَذَا مِنَ الرِّيَاءِ.»
این ریا نیست!
بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق: جمعی از محققان، ج72، ص301
یعنی تا این اندازه اگر کسی نماز می خواند «قربةً إلی الله» ولی (وَلَا الضَّالِّينَ) را می کشد (الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ) را با لحن زیبایی ادا می کند تا دیگران هم این مطالب را ببینند به طرف نماز بیایند و نماز با حال بخوانند این هم هیچ اشکالی ندارد.
نمازش برای خدا است این که مردم را هم تشویق کند نماز بخوانند این هم مال خدا است، نه نمازش برای ریا است نه این قسمتش برای ریا است.
امیر المؤمنین نماز می خواند برای خدا در نماز صدقه می دهد باز آن هم برای خدا یعنی عمل خدایی در داخل عمل خدایی، اخلاص در درون اخلاص هیچ اشکالی ندارد.
مجری:
ان شاءالله بتوانیم تک تک اعمال مان را خالص برای خداوند متعال انجام بدهیم. ایام اربعین است دلهایمان را روانه بکنیم به سمت کسی که تمام نعمتهایی که داریم به یُمن و فضل ایشان است، برمی گردیم در خدمت شما هستیم.
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّه، عرض سلام مجدد خدمت همه شما بینندگان عزیز و ارجمند شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف).
الحمدلله همچنان این توفیق را داریم در خدمتتان هستیم در این شب جمعه در شب زیارتی حضرت آقا اباعبدالله الحسین، با برنامه اخلاق علوی، سیره مهدوی!
حضرت استاد! بعضی وقتها همان ابتدا که می خواهیم کاری انجام بدهیم می خواهیم نمازی بخوانیم، عبادتی کنیم، صدقه ای بدهیم واقعاً از صمیم قلب خالصانه نیت می کنیم این صدقه را می دهیم یا این نماز را می خوانیم.
اما بعد از این که این کار را انجام دادیم این عمل به مذاق خودمان هم خوش می آید برای بقیه هم شروع به تعریف می کنیم من فلان جا زیارت رفتم حالی دست داد و این اتفاق افتاد و ... آیا این هم جز ریا به حساب می آید؟
کارها و اعمال خوب خودتان را برای دیگران تعریف نکنید!!
حضرت آیت الله حسینی قزوینی:
در رابطه با این که انسان کارهای خوبش را برای دیگران تعریف کند دو صورت بلکه سه صورت دارد. یک: انسان می خواهد نعمتهایی که خدا به او داده را بیان کند.
(وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ)
و نعمت های پروردگارت را بازگو کن!
سوره ضحی (93): آیه 11
یعنی واقعاً قصدش خالص است خیلی سخت است گفتنش راحت است ولی شیطان به قدری زرنگ است و نفس أماره به قدری قوی است این نیت خیلی سخت است که انسان به عنوان این که خدا به او نعمت داد نعمتهای خدا را می خواهد برای دیگران تعریف کند.
فرمود پیغمبر من نعمت های خدا را برای مردم بازگو کن. حالا (بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ) نعمتی که خدا به تو داد یا به دیگران داده است یک دفعه نیت این است من می خواهم نعمتهایی که خدا به من داده یک نوع تشکری هم داشته باشم برای مردم بیان کنم.
یک دفعه مطالبی را مطرح می کنیم دیگران هم تشویق می شوند کسی پنجاه تا یتیم را سرپرستی کرده است افراد مستأجر را خانه دار کرده؛ زندانیان بی گناه مسائل مالی را آزاد کرد می آید تعریف می کند تا دیگران هم تشویق بشوند سراغ این بروند.
اینها خودش هم یک عبادت است کار خیر یک عبادت است بازگو کردن به این نیت یعنی شیطان زرنگ است گفتنش راحت است یعنی واقعاً خالصانه انسان مطالبی که انجام داد بگوید تا دیگران هم عبرت بگیرند این هم یک نعمت و عبادت است.
نکته مهمی که در این جا است روایاتی که در رابطه با فضیلت اعمال مخفی و سری داریم خیلی مهم است. مثلا روایتی در «قرب الإسناد» مرحوم «حمیری» داریم که:
«أَعْظَمُ الْعِبَادَةِ أَجْراً أَخْفَاهَا»
با عظمت ترین عبادت از نظر اجر آن عبادتی است که مخفیانه صورت بگیرد.
قرب الإسناد (ط - الحديثة)؛ حميرى، عبد الله بن جعفر، محقق: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام ص135
امیرالمؤمنین می فرماید:
«مِنْ كُنُوزِ الْبِرِّ إِخْفَاءُ الْعَمَل»
از گنجهای مخفی این است که عمل ها را مخفی نگه داریم دیگران ندانند.
عيون أخبار الرضا (عليه السلام)؛ نویسنده: ابن بابويه، محمد بن على، مصحح: لا جوردی، مهدی، ناشر: نشر جهان، ج2، ص38
از امام صادق (سلام الله علیه) در مورد خواندن نماز (البته بخشی را در جلسه قبل اشاره داشتیم ولی ناتمام ماند) می فرماید کارهای واجب را علناً انجام بدهیم دیگران هم عبرت بگیرند کارهای مستحبی را مخفیانه انجام بدهیم.
یا اگر کارهای که مخفیانه انجام می دهیم امام رضا فرمود هفتاد برابر خدا به ما پاداش می دهد، اگر علناً انجام دادیم یک پاداش دارد.
«الْمُسْتَتِرُ بِالْحَسَنَةِ لَهُ سَبْعُونَ ضِعْفا»
بحار الأنوار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج 67، ص251
عملی که ما انجام می دهیم صدقه مستحبی، اعمال مستحبی، رسیدگی به فقرا و... اگر اینها مخفیانه باشد خدا هفتاد برابر پاداش می دهد. امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) شب ها در خانه فقرا، مستمدان و بیوه زن ها می رفت آذوقه می گذاشت و هیچ کدام از اینها نمی فهمیدند این آذوقه را چه کسی گذاشته است.
وقتی شب نوزدهم حضرت ضربت خوردند فقرا دیدند آذوقه نیامد تازه متوجه شدند کسی که این آذوقه را می آورد حضرت امیر (سلام الله علیه) بود.
همین کار را امام سجاد (سلام الله علیه) و دیگران ائمه (علیهم السلام) می کردند اگر ما این کار را سری و مخفی انجام دادیم فرضاً احسان به فقرا هزار درجه ثواب دارد خدا هفتاد هزار برابر به ما پاداش می دهد.
اگر ما آمدیم در روز روشن ماشین مان را نگه داشتیم از داخل ماشین پنج کیلو میوه و برنج و ... در آوردیم جلوی مردم در زدیم آقای فلانی من فلانی هستم این خواربار را آوردم به شما تحویل بدهم. اگر برای ریا باشد که:
«أیسر الریاء شرکٌ بالله»
آسان ترین ریا به منزله شرک به خدای عالم است.
غرر الحكم و درر الكلم؛ نویسنده: تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، محقق/ مصحح: رجائى، سيد مهدى، ناشر: دار الكتاب الإسلامي، ص187
اگر نه، برای خدا هم باشد یک پاداش بیشتر به او نمی دهند. اگر مخفیانه شب آورده بود هفتاد برابر بود روز روشن آورد یک پاداش شد. از آن طرف
«وَ الْمُسْتَتِرُ بِالسَّيِّئَةِ مَغْفُورٌ لَهُ»
اگر کسی گناه مخفیانه هم انجام داد با یک استغفر الله پاک می شود
«وَ الْمُذِيعُ بِالسَّيِّئَةِ مَخْذُول»
الكافي ( ط- الإسلامية)؛ نويسنده: كلينى، محمد بن يعقوب؛ محقق: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد؛ ناشر: دار الكتب الإسلامية، تهران: 1407 ق، ج2، ص 228، ح1
اگر کسی جلوی دیگران گناه کند خدای عالم ذلت را برای او مقدر می کند اینها را باید در نظر داشته باشیم. این یک مسئله.
مسئله دوم بازگو کردن عمل برای دیگران امام باقر (سلام الله علیه) فرمود:
«الْإِبْقَاءُ عَلَى الْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ الْعَمَل»
کاری انجام دادن راحت است ولی این کاری که برای خدا انجام دادیم برای خدا نگه داشتنش خیلی سخت است. مسلمان شدن راحت است مسلمان ماندن سخت است. شیعه شدن راحت است شیعه ماندن سخت است. انقلابی بودن خوب است انقلابی ماندن سخت است. ولذا فرمود «الْإِبْقَاءُ عَلَى الْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ الْعَمَل».
بعد عرض کردند إبقاء عمل چیست؟ حضرت فرمود:
«يَصِلُ الرَّجُلُ بِصِلَةٍ وَ يُنْفِقُ نَفَقَةً لِلَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَه»
کسی دارد صدقه می دهد صله رحم انجام می دهد به خاطر خدای «لَا شَرِيكَ لَه» خدای عالم این را عمل سری می نویسد.
«ثُمَّ يَذْكُرُهَا فَتُمْحى، وَ تُكْتَبُ لَهُ رِيَاءً»
بعد می آید این صدقات و صله رحم را برای مردم بازگو می کند
عزیزان خوب دقت کنند خدای عالم این عمل سری را نابود و از بین می برد این عمل را به عمل علانیه تبدیل می کند یعنی عملی که هفتاد برابر ثواب داشت ملائکه پاک می کند به جایش یک برابر ثواب می نویسد
«ثُمَّ يَذْكُرُهَا تُكْتَبُ لَهُ رِيَاءً »
مدام همه جا می گوید این عملش را می شود ریا.
الكافي (ط- الإسلامية)؛ نويسنده: كلينى، محمد بن يعقوب؛ محقق: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد؛ ناشر: دار الكتب الإسلامية، تهران: 1407 ق، ج2، ص 297، ح16
باید خیلی دقت کنیم. باز از امام صادق (سلام الله علیه) دارد:
«مَنْ عَمِلَ حَسَنَةً سِرّاً كُتِبَتْ لَهُ سِرّاً»
کسی مخفیانه عمل حسنه ای انجام داد خدا این را جز اعمال سری در پرونده اش می نویسد.
«فَإِذَا أَقَرَّ بِهَا مُحِيَتْ وَ كُتِبَتْ جَهْراً»
اگر همه جا نشست گفت دیگر این عمل از آن سری بودن پاک و محو می شود به عنوان عمل جهری قرار می گیرد.
اگر دو مرتبه گفت
«فَإِذَا أَقَرَّ بِهَا ثَانِياً مُحِيَتْ وَ كُتِبَتْ رِيَاء»
این عمل آشکارا محو می شود به جایش ریا نوشته می شود.
عدة الداعي و نجاح الساعي؛ نويسنده: ابن فهد حلى، احمد بن محمد (وفات مؤلف: 841 ق)، محقق: موحدى قمى، احمد، ناشر: دار الكتب الإسلامي، 1407ق، ص 235
ولذا این ها خیلی مهم است
«السّرّ أفضل من العلانية و العلانية أفضل لمن أراد الاقتداء.»
نهج الفصاحة نويسنده: پاينده، ابو القاسم (تاريخ وفات مؤلف: 1363 ش)، محقق / مصحح: ندارد، ناشر: دنياى دانش، تهران: 1382ش، ص529
کسی کار خیر انجام می دهد می خواهد دیگران هم اقتداء بکنند این کار خیلی خوب است و ثواب هم دارد. یعنی خود عمل یک ثواب دارد این که ما بگوییم دیگران هم اقتداء کنند از این کار انجام بدهند یک ثواب دیگری دارد.
مجری:
پس خیال مان از همان ابتدا جمع نباشد کار را مخلصانه و خالصانه انجام دادیم دیگر تا آخر کار درستی است.
حضرت آیت الله حسینی قزوینی:
بله، رسول اکرم فرمود هر کس یک دفعه بگوید: «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَر»؛ خدای عالم یک قصری در بهشت برایش در نظر می گیرد یکی از صحابه گفت پس آنجا قصرهای زیادی داریم گفت به شرط این که آتش نفرستید آن قصرها را بسوزاند.
یکی از بزرگان گفت کارهای خوبی که انجام می دهید در حقیقت حسناتی است مثل طلا و جواهر در جیب تان است ولی به شرط این که تَه این جیب سوراخ نباشد که هم این بیافتد هم چیزهایی که داشتید آن را بیاندازد.
ولذا: «الْإِبْقَاءُ عَلَى الْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ الْعَمَل» ،عمل خوب انجام دادن خوب است ولی عمل خوب را نگه داشتن سخت است جمله خیلی زیبایی است.
مجری:
خیلی ممنون و متشکر. تماس های بینندگان عزیز و ارجمند هم متصل است جناب آقای «احمدی» از «یاسوج» پشت خط هستند. آقای «احمدی» سلام علیکم بفرمایید
تماس بینندگان برنامه:
بیننده: (آقای احمدی از یاسوج – شیعه)
سلام علیکم ورحمة الله عرض سلام و تسلیت اربعین آقا امام حسین (علیه السلام) به محضر استاد گرانقدر همچنین حضرتعالی و همه عوامل محترم شبکه «ولی عصر»
یکی از شبهاتی که شبکه های شیطانی «وهابی» مطرح کردند این است که می گویند در زمان پیامبر اسلام و امیرالمؤمنین چیزی به نام اربعین نبوده خواستم در این باره توضیح دهید.
سوالی بعدی که دارم این است که وهابیها می گویند پیامبر اسلام قبل از این که رحلت بفرماید ابوبکر را پیش نماز قرار داده، اما تضاد این است که پیامبر قبل از رحلت خود، ابوبکر، عمر و خیلی از افرادی که می دانست با آقا امیرالمؤمنین مخالفت می کنند تحت لشکر «اسامه» قرار داد. در این باره هم توضیح بفرمایید «اللهم عجل لولیک الفرج» خداوند یار و نگهدارتان.
مجری:
تشکر می کنیم آقای «احمدی» عزیز که از «یاسوج» همراه ما بودید، استاد در خدمت تان هستیم دو تا سوال پرسیدند یکی این که اربعین آيا بدعت است یا بدعت نیست در زمان پیامبر و امیرالمؤمنین بود و دیگر این که نماز ابوبکر را مطرح کردند.
حضرت آیت الله حسینی قزوینی:
در رابطه با بحث اربعین ان شاءالله دوشنبه که برنامه داریم مفصل ورود پیدا می کنم. این آقایان گاهی می گویند اربعینی در کار نیست گاهی می گویند روایتی در میان شیعه برای اربعین نداریم گاهی می گویند روایت داریم ضعیف است نفهمیدیم شیعه روایت دارد یا روایت ندارد؟
اینها خودشان هم با خودشان مشکل دارند اگر شیعه روایت ندارد، این حرفتان چیست روایت ضعیف است؟ اگر روایت گیریم ضعیف است آیا شما به روایات ضعیف در مستحبات عمل می کنید یا نمی کنید؟
یک: بزرگان، علما و فقهای شما و «ابن تیمیه» شما می گوید در اعمال مستحبی می شود به روایت ضعیف هم عمل کرد. دو: اگر سه تا روایت ضعیف بود در احکام و واجبات هم می شود به او عمل کرد.
ما این همه روایت از ائمه (علیهم السلام) داریم نشانه شیعه چند چیز است یک: انگشتر عقیق، دو: زیارت اربعین. از این دست روایات چقدر در منابع شیعه در این زمینه داریم مثلاً در «مصباح المتهجد شیخ طوسی»، صفحه 788 می فرماید:
«عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِينَ خَمْسٌ»
شیعه بودن پنج تا نشانه دارد
«صَلَاةُ الْإِحْدَى وَ الْخَمْسِينَ»
شبانه روز پنجاه و یک رکعت نماز خواندن
«وَ زِيَارَةُ الْأَرْبَعِينَ»
اصلاً نشانه شیعه زیارت اربعین است.
«وَ التَّخَتُّمُ فِي الْيَمِينِ»
دیگر این که انگشتر عقیق یمنی در دست کردن
«وَ تَعْفِيرُ الْجَبِينِ»
موقع سجده کردن به خاک سجده می کند نه به فرش.
«وَ الْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم»
بسم الله اش را بلند می گوید.
مصباح المتهجد و سلاح المتعبد؛ طوسى، محمد بن الحسن، ناشر: مؤسسة فقه الشيعة، ج2، ص 788
چه در نماز صبح، مغرب و عشاء که بلند است در نماز ظهر و عصر هم می خواهد حمد بخواند حمد و سوره را آهسته می خواند ولی بسم الله اش را بلند می گوید. چه بسم الله حمدش را چه بسم الله (قُلْ هُوَ اللَّهُ) اش را.
ان شاءالله در این زمینه مفصل با عزیزان مان صحبت خواهیم کرد. روایات از امام صادق (سلام الله علیه) از امام باقر (سلام الله علیه) و دیگر ائمه داریم الی ماشاء الله در رابطه با زیارت اربعین روایت داریم.
خیلی ها می گویند چرا شما برای پیغمبر، علی و حضرت زهرا اربعین نمی گیرید؟ در رابطه با امام حسین گفتند اربعین بگیرید ما هم می گیریم اگر گفته بودند برای امیرالمؤمنین اربعین بگیرید ما می گیرفتیم. ما تابع اهلبیت هستیم.
اهل بیت هر طور بگویند ما طبق آن عمل می کنیم اگر به ما گفته بودند مثلاً برای امام سجاد هم اربعین بگیرید می گفتیم چشم.
گفتند امام حسین، امام ویژه است امام حسین رمز بقای اسلام و رمز ماندگاری قرآن است. نام امام حسین باید در طول عصرها برای همه عصرها بماند، هم عاشورای امام حسین هم اربعین امام حسین.
ببینید قضیه همایش اربعین الحمدلله الحمدلله از ایران بیش از سه میلیون و دویست، سیصد هزار نفر به زیارت اربعین رفتند.
بعضی از افراد مفت، نمی دانم اسمش را چه بگوییم می گوید این همه هزینه برای مراسم زیارت می کنید، این بیت المال است!! اگر این بیت المال را بگویند شما مسجد ضرار بسازید آن بیت المال نیست. ولی اگر برای اهل بیت خرج کردند می گویند بیت المال است!؟
مردم چه خرجی دارند می کنند؟ مگر این سه میلیون نفر جز ملت نیستند؟ فقط شماها ملت هستید. اگر به شما بدهند خرج کارهای بیهوده کنید هیچ اشکالی ندارد ولی اگر خرج اربعین شد صدای تان در می آید.
وظیفه دولت است فرض بفرمایید هفتاد، هشتاد هکتار برای پارک ماشین زائرین اربعین زمین گذاشته، هر کس آنجا می رود شبی سی، چهل هزار تومان کرایه می گیرند این هزینه به بیت المال می رسد.
آقایان اینجا هر چه برای اربعین خرج کردند از آن طرف تعداد زیادی ماشین آنجا می رود چه بودجه ای به بیت المال بر می گردد آنها را می بینید این را نمی بینید!
آن وقت پول های کلانی که هر سال مردم به آنتالیا و فلان جا می برند خرج می کنند شاید پنجاه برابر این زیارتها است آنجا چرا شما لال شدید هیچ حرفی نمی زنید ولی برای عزاداری ها فقط حرف می زنید!؟
می گویند آقا اینها را برای فقرا بدهید. خب شما به فقرا بدهید. این آقایان عاشق امام حسین هستند برای امام حسین خرج می کنند شما اگر دل تان برای فقرا می سوزد شما به فقرا بدهید ببینم چطور کمک می کنید؟
کسانی که به فقرا کمک می کنند همین هایی هستند که برای امام حسین کمک می کنند شماها که نه برای امام حسین کمک می کنید نه برای فقرا کمک می کنید حداقل خفه شوید و حرفی نزنید!
مجری:
بسیار عالی، ان شاءالله مُهری در دهان یاوه گویانی باشد که متأسفانه زبانشان هم دراز است.
حضرت آیت الله حسینی قزوینی:
سوال دوم در رابطه با نماز ابوبکر به جای پیغمبر بود. آیت الله «سبحانی» می فرمود این را بارها گفتم شاید هم در شبکه گفته باشم خودشان برای من نقل کردند.
گفتند: "در «سوریه» شهر «حلب» بودم تعداد زیادی از علمای اهل سنت هر کدام جمله ای گفتند. یکی از علمای بزرگ که پیرمرد بود شروع کرد ما را نصیحت کردن که آقای «سبحانی» شما آدم خوبی هستید تألیفاتی دارید ولی دلمان می سوزد فردای قیامت گرفتار آتش می شوید."
"شب اول قبر، شب بدبختی شما است چرا شما حضرت ابوبکر را که پیغمبر او را به جای خودش برای نماز خواندن فرستاد، کنار گذاشتید. علی، عمر، سلمان، ابوذر و که و که بود اگر افضل از ابوبکر بود، او را انتخاب می کرد."
" ایشان حدود یک ربع، بیست دقیقه ما را نصیحت کرد من هم گفتم: «شیخنا کل ما تقول صحیح ولکن الرجل لیهجر»، همه حرف های که گفتید درست است ولی پیغمبر هذیان می گفت!!!"
گفت همه خندید این بنده خدا سرش را پایین انداخت وقتی پیغمبر می گوید قلم و کاغذی بیاورید وصیتی بنویسم که هرگز گمراه نشوید گفتند پیغمبر هذیان می گوید. ولی وقتی گفتند:
«مُرُوا أَبَا بَكْرٍ فَلْيُصَلِّ بِالنَّاسِ»
الجامع الصحيح المختصر؛ اسم المؤلف: محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي الوفاة: 256، دار النشر: دار ابن كثير , اليمامة - بيروت - 1407 - 1987، الطبعة: الثالثة، تحقيق: د. مصطفى ديب البغا،ج 1، ص240، ح646
آنجا دیگر هذیان نیست!! یک بام و دو هوا نکنیم. اهل سنت برای ما محترم عقایدشان هم برای خودشان محترم. اهانت به عقاید اهل سنت را حرام و خلاف شرع بلکه گناه نابخشودنی می دانیم.
ولی این که این حرف را می زنید چه بسا چهار تا بچه شیعه ما هم مفتون و گرفتار فتنه بشوند، لذا ناگزیر هستیم اینها را برای مردم بگوییم.
در رابطه با «مُرُوا أَبَا بَكْرٍ فَلْيُصَلِّ بِالنَّاسِ» بارها اینجا گفتیم حدیث «صحیح بخاری» روایت هم از همسر پیغمبر «عایشه» است. می گوید پیغمبر فرمود: «مُرُوا أَبَا بَكْرٍ فَلْيُصَلِّ بِالنَّاسِ» ابوبکر رفت شروع به نماز خواندن کرد.
صدایش که بلند شد پیغمبر اکرم فرمود من را به مسجد برسانید آمد یک دست در گردن عباس یک دست گردن امیرالمؤمنین. به قدری حال پیغمبر بد بود نمی توانست روی پایش راه برود با این که دستش در گردن دو نفر بود.
«وَرِجْلَاهُ تخطان في الأرض حتى دخل الْمَسْجِدَ»
الجامع الصحيح المختصر؛ اسم المؤلف: محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي الوفاة: 256، دار النشر: دار ابن كثير , اليمامة - بيروت - 1407 - 1987 ، الطبعة: الثالثة، تحقيق: د. مصطفى ديب البغا، ج1، ص 251، ح681
پاهایش روی زمین کشیده می شد ابوبکر را کنار زد خودش نشست نماز خواند بعد راوی می گوید ابوبکر به پیغمبر اقتدا کرد مردم هم به ابوبکر اقتدا کردند. یعنی یک نماز جماعت با دو تا امام. پیغمبر امام جماعت آقای ابوبکر، آقای ابوبکر هم امام جماعت مردم!
این را بارها گفتیم با دانشجوها کنار بیت الله الحرام جلسه ای داشتیم گفتم دو تا سوال از شما دارم اگر بگویید حاضر هستم کنار بیت الله الحرام از مذهب شیعه دست بردارم.
گفتم اقتدای قائم به قاعد درست است یا درست نیست؟ یعنی کسی که ایستاده نماز می خواند می تواند به کسی که نشسته نماز می خواند اقتداء کند یا نمی تواند؟
اگر می تواند کسی که ایستاده نماز می خواند به کسی که نشسته نماز می خواند اقتدا کند چرا همه مردم به پیغمبر اقتدا نکردند؟ مردم به ابوبکر اقتدا کردند ابوبکر به پیغمبر. مگر پیغمبر برق فشار قوی است حتماً باید ترانسی در وسطش باشد تا لوازم برقی خانه ها نسوزد؟
یا نه اقتدای قائم به قاعد باطل است؟ عقیده شما و فقهای شما گفتند کسی که نشسته نماز می خواند نمی شود کسی که ایستاده نماز می خواند به او اقتداء کند نمازش باطل است. پس اقتدای آقای ابوبکر به نبی مکرم باطل، اقتدای مردم هم به ابوبکر باطل.
سوال دوم: در حدیث بخاری می گوید:
«وأبو بَكْرٍ يُسْمِعُ الناس التَّكْبِيرَ»
ابوبکر مکبر نماز بود.
الجامع الصحيح المختصر؛ اسم المؤلف: محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي الوفاة: 256، دار النشر: دار ابن كثير , اليمامة - بيروت - 1407 - 1987 ، الطبعة: الثالثة، تحقيق: د. مصطفى ديب البغا، ج1، ص 251، ح680
آیا شما دارید به این اقتدا می کنید می گویید دلیل خلافت ابوبکر است؟ شما این همه روایت در رابطه با حضرت امیر حدیث منزلت، حدیث خلافت، حدیث وصایت، حدیث غدیر، حدیث چه و چه غالب اینها را با تواتر نقل کردید همه اینها کنار رفته، آمدید به چیزهایی که شبیه افسانه است دارید استدلال می کنید!؟
جوانهای ما حواس شان باشد اینها اگر چنانچه دلیل درست و حسابی داشتند می آوردند ان شاءالله در بحث های آینده مان در این زمینه بیشتر توضیح خواهیم داد. تشکر از این عزیزمان باعث شدند هم قضیه اربعین را برای آقایان توضیح دادیم هم قضیه نماز را گرچه اجمال بود ان شاء الله در این موضوعات شبهای آتی در خدمت دوستان هستیم.
مجری:
خیلی تشکر می کنم از محضرتان استفاده کردیم، همچنین تشکر می کنم از همه شما بینندگان عزیز و ارجمند که تا انتهای برنامه امشب همراه ما بودید ان شاءالله موفق و مؤید و منصور بابشید تا دیدار آینده خدا نگهدار!