2024 March 28 - پنج شنبه 09 فروردين 1403
مقیّدات حدیث نهی از قیام قبل از ظهور امام عصر ارواحنا فداه
کد مطلب: ١٢٦٩٤ تاریخ انتشار: ٠٩ مهر ١٤٠١ - ١٥:٠٨ تعداد بازدید: 332
دروس خارج » فقه الحکومه
مقیّدات حدیث نهی از قیام قبل از ظهور امام عصر ارواحنا فداه

درس خارج فقه الحکومه جلسه اول 1401/07/09

 
 
بسم الله الرحمن الرحیم

درس خارج فقه آیت الله حسینی قزوینی (دام عزه)- سال نوزدهم

(جلسه اول  09 07 1401)

موضوع:  درس خارج فقه الحکومة – مقیّدات حدیث نهی از قیام قبل از ظهور امام عصر ارواحنا فداه

اللهم صل علی محمدٍ وآل محمد وعجل فرجهم اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین و هو خیر ناصر و معین الحمدلله والصلاة علی رسول الله وعلی آله آل الله لاسیما علی مولانا بقیة الله واللعن الدائم علی اعدائهم اعداء الله إلی یوم لقاء الله، الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّه‏، وَ أُفَوِّضُ أَمْری إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِباد حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیل‏ نِعْمَ الْمَوْلى‏ وَ نِعْمَ النَّصیر

 

(خدا را شاکر هستیم که توفیق داد در این سال تحصیلی هم در خدمت دوستان باشیم بحث ما در رابطه با مقیّدات احادیث نهی از قیام قبل از ظهور امام عصر ارواحنا فداه بود.

«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوت‏»

الکافی (ط - الإسلامیة)؛ نویسنده: کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/ مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الکتب الاسلامیة، ج8، ص295.)

...این روایت کاملا روشن می کند قیامی که قبل از قیام حضرت ولی عصر (اروحنا لتراب مقدمه الفداء) صورت بگیرد، اگر دعوت به نفس باشد یا ادعای امامت و ادعای خلافت باشد این محکوم به بطلان است.

اما اگر کسی آمد قیام کرد ولی قیامش برای اهل بیت بود و اگر حکومت را به دست بگیرد قطعاً‌ این حکومت را به اهل بیت بر می گرداند این چنین قیام هایی صاحبش طاغوت نیست.

در زمان غیبت هم اگر یک قیامی صورت بگیرد قیام کنندگان این قیام، خودشان را مطرح کنند بگویند ما همه کاره هستیم مافرمان می دهیم هر چه ما گفتیم این باشد قطعا صاحبها طاغوت است.

 ولی اگر برای نشر معارف اهل بیت دعوت کنند و بگویند ما اگر حکومت تشکیل دهیم می خواهیم آن چه را که شارع مقدس و اهل بیت گفته اند را در جامعه پیاده کنیم. یا در زیر نظر ولیّ فقیهی که منصوب امام هست ما دعوت می کنیم ، طاغوت نیست. هیچ تفاوتی نمی کند در زمان حضور، دعوت به الرضا من آل محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) در زمان غیبت هم دعوت به ولی فقیهی که منصوب عام از طرف امام هست.

پرسش:

به نوعی ائمه قیام زید را تأیید کردند یا رد کردند ... اما در زمان غیبت ما تأییدی از ائمه نداریم...

پاسخ:

شما بروید ادله ی ولایت فقیه را ببینید. آیا ما در زمان غیبت برای ولی فقیه ولایتی قائل هستیم یا نیستیم؟ اگر قائل نیستیم که هیچ. اصلاً نه تشکیل حکومت درست است نه ستاد امر به معروف نه اجرای حدود و این ها همه معطل می ماند، تا حضرت بیاید.

  حتی نگرفتن وجوهات همان طور که بعضی از فقهاء، وجوهات را می گرفتند دفن می کردند حتی شنیدم آیت الله العظمی اراکی (رضوان الله تعالی علیه) ابتدا نظر مبارک شان این بوده که وجوهات باید دفن بشود تا حضرت خودش تشریف بیاورند تمام این ها را خارج می کنند و مصرف می کنند.

 اگر این هست که اصلاً ما با آن ها کار نداریم ولی اگر نه عقیده ای که ما داریم:

«مَنْ کَان‏ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِینِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوه‏»

تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة؛ شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، ناشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام،  محقق/ مصحح: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، ج27، ص131

یا:

«جعلته حاکما»

این ها را ما دلیل گرفتیم. از این بالاتر به تعبیر امام ادله عقلی ما داریم که خدای عالم در هیچ عصری راضی به ترک حدود نیست راضی به ترک امر به معروف نیست راضی به ترک نشر معارف دینی نیست.

 اگر ما به این ادله عقلی رسیدیم مسئله ثابت است. خود مرحوم امام هم در کتاب ولایت فقیه می گوید که عمده دلیل بر مشروعیت ولایت فقیه دلیل عقلی است

پرسش:

چرا قبلی ها نتوانستند دلیل را کشف کنند؟

پاسخ:

چرا. مرحوم نراقی غوغا کرده قبل از نراقی، صاحب ریاض و دیگران غوغا کردند این طوری نبود لذا زمان صفوی ها فقهای ما به میدان آمدند، به عنوان این که معتقد به ولایت فقیه بودند. شیعه در طول تاریخ -صفویه را کار ندارم چه کار کردند و چه کار نکردند- از زمان آغاز غیبت تا عصر حاضر امکان این که ولی فقیه بیاید قدرت را به دست بگیرد نداشتیم. حتی در زمان آل بویه و امثال این ها شیخ مفید و این ها می آیند ولی این ها در زیر حکومت قدرت های دیگری هستند خودشان صاحب قدرت نیستند. یا به تعبیر صاحب جواهر می گوید اگر کسی معتقد به ولایت فقیه نباشد مزه فقه شیعه را نچشیده است!

 عرض کردم عقیده شرعی اش «یؤید بعضه بعضاً» است. به روایت ها می رسیم هم بررسی سندی می کنیم هم بررسی دلالی می کنیم ولی آن چه که مهم تر از همه هست ادله عقلی ولایت فقیه است. آن را ما باید تقویت کنیم.

  شارع مقدس یک سری احکامی را وضع کرده نه این که در لا به لای قرآن بماند این ها را در قبرستان ها بخوانیم یا قرآن را وقتی کسی مسافرت می رود بالای سرش بگیرند در عقد نامه دختران شان بگذارند نه! این آیات برای پیاده شدن آمده است.

 اگر در هر عصری برای هر فقیهی و هر مسلمانی حتی اگر مسلمان فاسق هم باشد. در مکاسب محرمه شیخ انصاری در رابطه با ولایت، بحث بیع فضولی را می آورد می گوید اگر مؤمنین عدولی نبودند مؤمنین فساقی در جامعه بودند این ها قدرت پیاده کردن احکام الهی داشتند بر این ها واجب است حکومت تشکیل بدهند و احکام الهی را جاری کنند.

وقتی ما می آییم برای فساق مؤمنین ولایت تعریف می کنیم دیگر نسبت به ولی فقیه که مسئله اش واضح و خیلی روشن است.

در هر صورت ...

عرض کردم این ها بحث هایی است که ما اول زمان ائمه را تکلیفش را روشن کنیم که اگر واقعاً بنا بود:

«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوت‏»

الکافی (ط - الإسلامیة)؛ نویسنده: کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/ مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الکتب الاسلامیة، ج8، ص295.

این عبارت هایی که در رابطه با زید یا بعضی افراد دیگر آمده است و ائمه (علیهم السلام) تأیید کردند می زند کمر روایت «کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوت‏»؛ را می شکند.

 ما می خواهیم بگوییم این، اطلاق ندارد این قیوداتی دارد و بهترین قیدش هم این است که: «یُعْبَدُ مَنْ دُونِ اللَّهِ» یا «یدعوا الی الضلالة»، «یدعوا الی نفسه» و امثال این ها.

 اگر این بود قطعاً صَاحِبُهَا طَاغُوت و اگر نه این ها دعوت شان برای اهل بیت عصمت و طهارت بود دعوت شان برای هدایت امت بود از این عبارتی که:

«یَدْعُو إِلَى غَیْرِ دِینِ اللَّهِ وَ یُضِلُّ عَنْ سَبِیلِهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ»

عیون أخبار الرضا (علیه السلام)؛ نویسنده: ابن بابویه، محمد بن على، مصحح: لا جوردی، مهدی، ناشر: نشر جهان، ج1، ص249 و 250

ما از این می توانیم استفاده کنیم اگر کسی آمد «یدعوا الی دین الله لا یضل عن سبیله بل یهدی الی سبیل الله» این طوری بود این حکومت و قیام، قیام مشروع است این قیام هیچ گونه منعی ندارد.

در رابطه با قضیه زید رسیدیم به این جا که ما یک سری روایاتی داریم مربوط به زمان غیبت است و قبل از قیام حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) است شاید تک تک این ها از نظر سند مشکل دارند ولی مجموع این ها را کنار هم بگذاریم مستفیض می شود.

این احادیث اگر به «یؤید بعضُها بعضاً» برسد، مطلب تمام است روایتی که در وسائل، جلد 15، صفحه 5 و مستطرفات سرائر ص569 از امام صادق (سلام الله علیه) هست

«لَوَدِدْتُ أَنَّ الْخَارِجِیَّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ خَرَجَ وَ عَلَیَّ نَفَقَةُ عِیَالِه‏»

نام کتاب: السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی( و المستطرفات)؛ نویسنده: ابن ادریس، محمد بن احمد (تاریخ وفات مؤلف: 598 ق‏)، محقق / مصحح: الموسوى، حسن بن احمد و ابن مسیح، ابو الحسن‏، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏: 1410 ق‏، ج3، ص569

تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة؛ شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، ناشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام،  محقق/ مصحح: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، ج15، ص54، بَابُ حُکْمِ الْخُرُوجِ بِالسَّیْفِ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ (علیه السلام)، ح12

این مطلق هم هست زمان حضور و زمان غیبت را هم اطلاق بر آن شامل می شود یا از ابو بصیر از امام صادق (سلام الله علیها)

«لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً»

شما خودتان را آماده کنید برای خروج حضرت مهدی ولو با یک شمشیر یا با یک تیر، آماده کردن

«فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ یُنْسِئَ فِی عُمُرِهِ حَتَّى یُدْرِکَهُ فَیَکُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ.»

الغیبة ( للنعمانی)؛ ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، محقق- مصحح: غفارى، على اکبر، ناشر: نشر صدوق، ص320

یعنی این هم مربوط به زمان غیبت است. کمال الدین، صفحه 314، غیبت نعمانیه، صفحه 320؛ بحار، جلد 36، صفحه 401 و 402.

  در رابطه با قضیه رایت یمانی در این جا روایات زیاد داریم یعنی یکی دو تا روایت نیست روایت قیام یمانی این که قیام یمانی چه هست بحثش جدا است.

الان این احمد الحسن خبیث مرتد که مدعی است من یمانی هستم و ادعا می کند سید هستم هیچ ارتباطی نه به یمانی دارد نه سیادت دارد ولی در رابطه با پرچم یمانی که قبل از قیام حضرت مهدی هست خیلی صراحت دارد

«وَ لَیْسَ فِی الرَّایَاتِ أَهْدَى مِنْ رَایَةِ الْیَمَانِیِّ هِیَ رَایَةُ هُدًى لِأَنَّهُ یَدْعُو إِلَى صَاحِبِکُمْ»

باز قضیه زید ابن علی با زید ابن موسی ابن جعفر است «یَدْعُو إِلَى صَاحِبِکُمْ» بعد می گوید:

«فَإِذَا خَرَجَ الْیَمَانِیُّ حَرَّمَ بَیْعَ السِّلَاحِ عَلَى النَّاسِ وَ کُلِّ مُسْلِمٍ وَ إِذَا خَرَجَ الْیَمَانِیُّ فَانْهَضْ إِلَیْهِ فَإِنَّ رَایَتَهُ رَایَةُ هُدًى وَ لَا یَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ یَلْتَوِیَ عَلَیْهِ»

 اصلاً‌ برای مسلمان ها جایز نیست کوتاهی کردن در رابطه با پیوستن به سپاه یمانی

«فَمَنْ فَعَلَ»

 اگر کسی کوتاهی بکند بر پیوستن به سپاه یمانی

«فَهُوَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ»

چرا؟

«لِأَنَّهُ یَدْعُو إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى‏ طَرِیقٍ مُسْتَقِیمٍ»

الغیبة (للنعمانی)؛ ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، محقق- مصحح: غفارى، على اکبر، ناشر: نشر صدوق، ص255، باب 14 ما جاء فی العلامات التی تکون قبل قیام القائم (علیه السلام) و یدل على أن ظهوره یکون بعدها کما قالت الأئمة (علیهم السلام)، ح13

بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج52، ص232

عرض کردیم روایات یمانی یکی دو تا نیست شاید ده دوازده تا روایت در رابطه با خروج یمانی داریم.

 این بحث در یک روایتی آمده از حضرت در رابطه با خروج یمانی و خروج دجال و ... بعد سوال می کند احتمال این که بداء حاصل بشود در خروج یمانی و دجال و امثال این ها هست؟

(یمْحُو اللَّهُ مَا یشَاءُ وَیثْبِتُ وَعِنْدَهُ أُمُّ الْکِتَابِ)

خداوند هر چه را بخواهد محو، و هر چه را بخواهد اثبات می ‌کند؛ و «ام الکتاب» [= لوح محفوظ] نزد اوست!

سوره رعد (13): آیه 39

این راوی یک مقداری به تزلزل می افتد خیلی مضطرب می شود می گوید اگر این طوری باشد پس در رابطه با قیام حضرت مهدی هم (یمْحُو اللَّهُ مَا یشَاءُ وَیثْبِتُ)؛ است حضرت فرمودند: نه قیام حضرت مهدی وعده هست:

(إِنَّ اللَّهَ لَا یخْلِفُ الْمِیعَادَ)

زیرا خداوند، از وعده خود، تخلف نمی ‌کند.

سوره آل عمران (3): آیه 9

یا وقتی قوم ثمود ناقه را پِی کردند آیه 65 سوره هود می گوید شما 3 روز در خانه هایتان بمانید و بعد از 3 روز عذاب خدا می آید می گوید:

(ذَلِکَ وَعْدٌ غَیرُ مَکْذُوبٍ)

این وعده‌ ای است که دروغ نخواهد بود!

سوره هود (11): آیه 65

پرسش:

(فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُوا فِی دَارِکُمْ ثَلَاثَةَ أَیامٍ ذَلِکَ وَعْدٌ غَیرُ مَکْذُوبٍ)

پرسش:

(ذَلِکَ وَعْدٌ غَیرُ مَکْذُوبٍ) قیام حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) این وعده غیر مکذوب است البته در بعضی از خبرهایی که از ائمه (علیهم السلام) هست بعضی ها را ائمه خیلی قاطعانه مطرح می کنند و می گویند این قضیه قطعاً صورت می گیرد و صورت هم می گیرد.

 بعضی موارد مطلبی را خبر می دهند بداء حاصل می شود. مثلاً فلانی است بنا است 3 روز دیگر از دنیا برود و می بینند از دنیا نرفته، خدمت حضرت می‌ آیند می فرماید بله این شخص رفت صله رحمی کرد و صدقه ای داد و احسانی کرد خدای عالم به برکت این احسان و صدقه و صله رحم این بلا و مرگ را از او دور کرد.

این: (یمْحُو اللَّهُ مَا یشَاءُ وَیثْبِتُ)؛ اگر همان زمان هم کسی از امام سوال می کرد شما که دارید می گویید این بعد از 3 روز می میرد این آیا قطعی است یا قطعی نیست؟

امام قطعاً می گفت این موقوف بر این است که اگر صله رحم بکند نمی میرد، نکند می میرد سوال می کردند این صله رحم می کند یا نمی کند؟ می فرمودند بله می کند. بکم یثبت ما یشاء ویمحوا ما یشاء.

توسط ائمه (علیهم السلام) در زیارت آل یاسین که عرض کردم دوستان اگر حوصله داشته باشند جمعه ها بخوانند (هر روز بخوانید خیلی خوب است) آل یاسین مفاتیح نه! آل یاسینی که در بحار، جلد 92، صفحه 102 است.

در این زیارت آل یاسین یک دنیا معارف وجود دارد. یک سری مسائلی در این جا حضرت ولی عصر مطرح کرده که این مسائل در بعضی از روایات نادر ما آمده یکی از فرازهایش این است:

«والقضاء المثبت ما استأثرت به مشیّتکم‏»

تقدیرات قطعی آن تقدیراتی است که مشیّت شما به آن تعلق گرفته که مشیت این ها، مشیت الله است.

(وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ یشَاءَ اللَّهُ)

و شما هیچ چیز را نمی‌خواهید مگر اینکه خدا بخواهد.

سوره انسان (76): آیه 30

«والمحو ما لا استأثرت به سنّتکم‏»

خیلی واضح و روشن است. و تقدیراتی که محو می شود و تغییر پیدا می کند آن است که سنت شما به آن تعلق نگرفته باشد. ولذا این احادیث با توجه به این بحث هایی که ما داشتیم در رابطه با یمانی شاید تغییراتی حاصل می شود اصلا حضرت

«إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یُصْلِحُ لَهُ أَمْرَهُ فِی لَیْلَةٍ وَاحِدَة»

نام کتاب: إعلام الورى بأعلام الهدى( ط- القدیمة)؛ نویسنده: طبرسى، فضل بن حسن‏ (تاریخ وفات مؤلف: 548 ق‏)، محقق / مصحح: ندارد، ناشر: اسلامیه،‏ تهران‏: 1390 ق، ص435

شب می خوابیم فردا صبح می بینیم بله حضرت ولی عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) قیام کردند، نه یمانی در کار است نه شعیبی در کار است نه دجالی در کار است نه دیگر علائم. و شاید هم تمام این علائم ظهور انجام بشود.

پرسش:

در زیارت آل یاسین «عَلَمُ المنصوب» هم آمده

«السَّلَامُ‏ عَلَیْکَ‏ أَیُّهَا الْعَلَمُ‏ الْمَنْصُوبُ‏ وَ الْعِلْمُ‏ الْمَصْبُوب وَ الْغَوْثُ وَ الرَّحْمَةُ الْوَاسِعَةُ وَعْداً غَیْرَ مَکْذُوب»

همان تعبیر هم آمده است

آیت الله حسینی قزوینی:

بله

«والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته»

 




Share
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
* کد امنیتی:
  

آخرین مطالب
پربحث ترین ها
پربازدیدترین ها